To tylko jedna z 18 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
AMIDY
Aleksander Kołodziejczyk
listopad 2006
Amidami nazywane są pochodne kwasów, w których grupa hydroksylowa jest zastąpiona funkcją
-NR2, przy czym R moŜe być atomem wodoru, alkilem lub arylem. Monoacylowe pochodne
amoniaku, a więc amidy, które zawierają grupę -NH2 nazywają się amidami niepodstawionymi,
albo co nie jest zalecane pierwszorzędowymi, amidy z grupami -NHR i -NR2 to amidy
monopodstawione i dwupodstawione, odpowiednio „drugorzędowe” i „trzeciorzędowe”.
O
H3C
C
O
O
NH2
C
H3 C
NHR
C
H3C
acetamid
N-alkilo(arylo)acetamid
amid niepodstawiony
(pierwszorzędowy)
amid monopodstawiony
(drugorzędowy)
NRR"
N,N-dialkilo(arylo)acetamid
amid dipodstawiony
(trzeciorzędowy)
Aminy diacylowane nazywane są imidami. Powszechnie znane są imidy cykliczne, np.
sukcynoimid i ftalimid.
O
NH
sukcynoimid
O
NH
ftalimid
O
O
Amidy cykliczne noszę nazwę laktamów. Penicyliny i cefalosporyny to znane antybiotyki β laktamowe, czyli posiadające strukturę propiolaktamu.
ugrupowanie amidowe
NH-CO-CH2
S
HOOC
N
O
penicylina G
ugrupowanie β-laktamowe
NH-CO-(CH2)3-CH-COO
+
NH3
N
O
cefalosporyna C
COOH
S
CH3COOCH2
Popularnym laktamem, otrzymywanym syntetycznie na duŜą skalę jest kaprolaktam. Znany jest
równieŜ butyrolaktam.
O
kaprolaktam
(ε-laktam)
NH
O
butyrolaktam
(γ-laktam)
NH
Elektronowa budowa grupy amidowej
Atom węgla grupy amidowej, podobnie jak we wszystkich innych związkach zawierających
funkcję karbonylową ma hybrydyzację sp2. Kąty wokół atomu azotu amidowego w formamidzie
są zbliŜone do 120o.
.. ..
O
117o
C .. H
N 119o
H
121o H
formamid
Wolna para elektronów atomu azotu jest sprzęŜona z elektronami π funkcji karbonylowej i przez
to atom ten nie tylko traci właściwości zasadowe (powinowactwo do protonu) ale rónieŜ wiązanie
C-N częściowo nabiera charakteru wiązania podwójnego i obrót wokół niego wymaga pokonania
większego oporu niŜ wokół większości pojedynczych wiązań.
..
..
O:
H3C
:O :
C ..
NRR"
H3C
-
C +
NRR"
Silne kwasy są wstanie utworzyć sól z amidami, jednak proton w nich w większym stopniu
związany jest z atomem tlenu niŜ azotu.
..
:O
H3C
+ H
+
C ..
NH2
+ H
:O
C ..
NH2
H3C
.. H
:O
H3C
C +
NH2
W wyniku zahamowania swobodnego obrotu wokół wiązania C-N w amidach podstawionych
obserwuje się efekt tworzenia konformerów cis/trans. Zjawisko to często występujące w
peptydach i białkach, szczególnie często w miejscu, którego komponentem jest prolina.
R'
O
H
O
C N
C N
cis
H
R
R'
R
konformery podstawionych amidów
trans
Występowanie
Amidy w postaci peptydów i białek są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Są to związki, w
których wiązanie amidowe, zwane wiązaniami peptydowymi utworzone są pomiędzy grupą
aminową jednego aminokwasu i grupą karboksylową drugiego aminokwasu. W skład białek
mogą wchodzić reszty od 100 do wielu tysięcy reszt aminokwasów, w peptydach od 2-100.
O
O
O
NH CH C NH CH C NH CH C
R
R'
R''
fragment peptydu lub białka (megapeptydu)
Amidami są dwa kodowane aminokwasy – asparagina i
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)