To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Administracja w zaborze rosyjskim w okresie międzypowstaniowym i po powstaniu styczniowym. Wieczorem 29.11.1830 r. wybuchło w Warszawie powstanie listopadowe. Władzę przejęła pierwotnie Rada Administracyjna, poszerzona o 6 posłów i 4 członków Towarzystwa Patriotycznego. Dnia 4.12.1830 r. przemianowała się ona w Rząd Tymczasowy, który następnego dnia powierzył J. Chłopickiemu urząd dyktatora. 21.12.1830 r. rozwiązał on Rząd, powołując w jego miejsce Radę Najwyższą Narodową. Składała się ona z przewodniczącego i 4 członków, dzieląc się wewnętrznie na 5 sekcji: dyplomatyczną, skarbową, administracyjną, wojny oraz sprawiedliwości i oświaty. Podporządkowane im były komisje rządowe. Miejsce Rady 18.1.1831 r. zajął Rząd Narodowy pod przewodnictwem A. Czartoryskiego. Po detronizacji cara Mikołaja przejął on część kompetencji monarchy, pozostałe oddając Sejmowi. Władzę wykonawczą Rząd realizował przez 6 ministrów, nie wchodzących jednakże w jego skład. Zmieniono to 17.8.1831 r. reorganizując Rząd. Na jego czele stanął Prezes Rady Ministrów, wybierany przez obie izby Sejmu. Mianował on swego zastępcę oraz 6 ministrów, którzy mogli odtąd zasiadać w Rządzie, ale tylko z głosem doradczym. Po upadku powstania konstytucja Królestwa Polskiego została zawieszona, a nowy jego ustrój określił wydany przez cara Mikołaja I 14.2.1832 r. Statut Organiczny. Zgodnie z jego treścią: Królestwo inkorporowano do Rosji, zniesiono Sejm, zlikwidowano odrębną armię itp. Pozostawiono natomiast odrębny rząd, administrację i samorząd. Stan taki pozostawał bez większych zmian, nie licząc okresu odwilży posewastopolskiej (1856-1862), aż do wybuchu powstania styczniowego (22/23.1.1863). Po upadku powstania listopadowego doszło do faktycznego zawieszenia konstytucji Królestwa Polskiego. Stan taki trwał do wydania przez cara Mikołaja I, 14 lutego 1832 roku, Statutu Organicznego, ogłoszonego jako rzekomo legalna zmiana konstytucji, w rzeczywistości znoszącego dawną konstytucję. W miejsce istniejącej do 1830 roku unii, Statut inkorporował Królestwo do Cesarstwa Rosyjskiego, znosił odrębność koronacji i wojska. Zachowywał osobny skarb Królestwa i rząd. W odniesieniu do rządu nastąpiły jednak istotne ograniczenia. Radzie Administracyjnej przewodniczyć miał z urzędu mianowany przez cesarza namiestnik (był nim tłumiciel powstania, feldmarszałek Iwan Paskiewicz). Została ona oddzielona od Rady Stanu, przestała też pełnić funkcję gabinetu ministrów, przejmując jedynie zarząd Królestwa. Rada Stanu podporządkowana została Radzie Państwa Cesarstwa Rosyjskiego, utraciła też swe funkcje związane z systemem parlamentarnym z uwagi na likwidację sejmu. Inne jej uprawnienia zostały wprawdzie utrzymane, lecz tylko do 1841 roku, kiedy to Radę zniesiono, a część jej kompetencji przejął Departament do Spraw Królestwa Polskiego w petersburskiej Radzie Państwa. Przywrócono ją na krótko w okresie reform przeprowadzanych przez Aleksandra Wielopolskiego, istniała jednak tylko do 1867 roku.
(…)
… i rządy gubernialne zastąpili prezesów i komisje wojewódzkie, a naczelnicy powiatowi -komisarzy obwodowych. W miastach urzędy municypalne przemianowano na magistraty, pozbawiając je całkowicie cech samorządowych.
Wprawdzie Statut Organiczny utrzymał w administracji i sądownictwie język polski jako urzędowy, lecz od 1836 roku znajomość języka rosyjskiego dawała pierwszeństwo w przyjmowaniu do służby…
…, do których kompetencji należały sprawy związane z rozkładem ciężarów publicznych. Rady nie uzyskały żadnych własnych organów wykonawczych i w praktyce podporządkowane zostały naczelnikom powiatu.
W zbiorowych gminach wiejskich wprowadzono na wzór rosyjski samorząd, który tworzyły: zgromadzenie gminne, wójt, urząd i sąd gminny. W gromadach natomiast: zgromadzenie gromadzkie i starosta (zwany też sołtysem).
Wybuch…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)