Administracja publiczna - omówienie

Z jej treści możemy dowiedzieć się więcej na takie tematy, jak: definicja administracji publicznej, administracja publiczna w Polsce, klasyfikacja organów administracji publicznej, administracja rządowa.

ADMNISTRACJA PUBLICZNA
Administracja publiczna rozumiana jest jako zespól działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach.
Definicja ta ma charakter mieszany, czyli wyraża przedmiotowo-podmiotowe ujecie administracji. Nie jest to jedyne możliwe ujęcie tematu.
Administracja publiczna może być rozumiana zarówno jako aparat wykonaw­czy państwa, czyli odpowiednie struktury powołane do realizacji zadań państwa lub jego funkcji, jak i działania mające na celu organizowanie warunków oraz zasad kształtowania stosunków społecznych, realizowanych przy zastosowaniu obowiązujących procedur prawnych. Połączenie obu wskazanych form admini­stracji publicznej daje pełny jej obraz.
Administracja publiczna - organy administracji wraz z obsługującymi je urzędami, których działalność obejmuje niemal wszystkie dziedziny życia, np. handel, rzemiosło, szkolnictwo, budownictwo mieszkaniowe, transport kolejowy i miejski, funkcjonowanie poczty, ochrona środowiska itp.
Funkcja władcza administracji publicznej polega na wykonywaniu prawa oraz zaspakajaniu zbiorowych potrzeb społeczeństwa, z możliwością zastosowania przymusu. Jej zakres w różnych ustrojach ulega zmianom. Realizowana jest z upoważnienia prawa i działa w interesie publicznym. Dla ochrony praw jednostki przed nielegalnym działaniem administracji stworzono szereg instytucji, a zwłaszcza proces administracyjny oraz ochronę sądu administracyjnego.
Na administrację publiczną składa się system organów administracji państwowej, organy samorządu terytorialnego, zawodowego, gospodarczego. Funkcję administracji publicznej realizują też zakłady prawa publicznego, fundacje o takim charakterze, można ją wyjątkowo powierzyć innym podmiotom ( np.: organizacjom społecznym.
We współczesnych społeczeństwach administracja publiczna ma za zadanie zapewnienie właściwego funkcjonowania ukształtowanego przez Konstytucje, i ustawy porządku prawnego. Realizacja tego zadania może wymagać m.in. sto­sowania władczych uprawnień, dających możliwość, w miarę potrzeby, uzasa­dnionego interesem publicznym jednostronnego określania praw, zadań lub obo­wiązków obywateli albo ich organizacji społecznych bądź gospodarczych.
Administracja publiczna działa w ramach prawnie ukształtowanego po­rządku, jest ona związana tym porządkiem, działając wyłącznie w ramach regu­lacji określonych Konstytucją i ustawami. Dotyczy to zarówno treści jej upraw­nień, jak i metod, środków, zasad i trybu działania oraz organizacji. W polskiej Konstytucji obowiązek ten podkreśla zwłaszcza jej art. 7 stanowiący, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
Do niedawna administrację publiczną utożsamiano z administracją państwo­wą. Zmiany w tym zakresie nastąpiły w 1990r., kiedy to ustawą z dnia 8 marca 1990 r. zapoczątkowano przywracanie samorządu terytorialnego, uprawnionego do działania w sferze lokalnych praw publicznych. Poszerzenia tych uprawnień dokonano w Konstytucji RP z 1997 r., w której jako zasadę przyjęto konieczność decentralizacji władzy publicznej (art. 15 ust. 1).

(…)

… się do ministra kierującego działem administracji rządowej. Do ostatnio wymienionych osób należy Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych, który wchodzi w skład Rady Ministrów na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o utwo­rzeniu Komitetu Badań Naukowych. Należy dodać, że w myśl art. 18 ust. 2 ustawy o działaniach administracji rządowej przewodniczącym Komitetu Ba­dań Naukowych jest minister właściwy do spraw nauki, a więc minister kie­rujący działem administracji rządowej. Zaś ustawa z 8 sierpnia 1996 r. o Ko­mitecie Integracji Europejskiej (Dz.U. Nr 106, póz. 494 i z 2001 r. Nr 154, póz, 1800) stanowi, że Przewodniczący tego Komitetu jest członkiem Rady Mini­strów (art. 4 ust. 2).
Tak więc, Konstytucja nie wyróżnia naczelnych organów administracji rządowej, zaś ustawodawstwo zwykle…
… naczelnymi organami administracji rządowej. Np.: Komitet Badań Naukowych, utwo­rzony ustawą z 12 stycznia 1991 r. jest naczelnym organem administracji rządowej do spraw polityki naukowej i naukowo-technicznej państwa. Zaś takie organy jak Prezes Urzędu Ochrony Konku­rencji i Konsumentów czy Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast są okre­ślane w ustawach o ich utworzeniu jako centralne organy…
… oraz obecnie także przewodniczący Komitetu Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskiej, a ponadto centralne organy administracji rządowej podległe premierowi i Radzie Ministrów.
Na szczeblu terenowym administracja rządowa tworzą organy administracji ogólnej (wojewoda, starosta) i organy specjalne (spraw finansowych, dróg publicznych, archiwów państwowych, urzędów górniczych, spraw wojskowych itp…
… centralnym jest organ, którego zasięg działania roz­ciąga się na obszar całego państwa, a organem terenowym - organ, który realizuje swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa, np. w województwie, powiecie, gminie czy okręgu. Ten podział organów zakła­da, iż terytorium państwowe podzielone jest na mniejsze jednostki terytorialne, przy zastosowaniu zasadniczego bądź specjalnego podziału…
… terytorialnego.
Obecnie w Polsce wszystkie organy naczelne są jednocześnie organami centralnymi, ponieważ realizują swoje kompetencje na terytorium całego pań­stwa. Nie zawsze tak być musi. Np. po drugiej wojnie światowej Minister Ziem Odzyskanych, a więc naczelny organ administracji państwowej, realizował swoje kompetencje tylko na części terytorium państwa, a mianowicie na odzyska­nych Ziemiach Zachodnich…
…).
Kolegialność organu powoduje, że wolę organu wyraża uchwala zespo­łu osób. Brak poszczególnych osób w zespole powołanym do rozstrzygania spraw może powodować różne konsekwencje prawne, ustalone bądź przepisa­mi o powołaniu danego organu, bądź też przepisami proceduralnymi. Z reguły w systemie administracji publicznej występują zarówno organy jednoosobowe, jak i organy kolegialne. Organy jednoosobowe…
... zobacz całą notatkę