To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ADMINISTRACJA CENTRALNA KRÓLESTWA POLSKIEGO Opiera się na Radzie Stanu , która wykazywała znaczne O podobieństwo do Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. Występowały jednak istotne różnice - strukturalne, a także funkcjonalne.
Rada Stanu w Królestwie Polskim miała 2 wcielenia:
Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu,
Radę Administracyjną.
Rada Administracyjna to ciało węższe, a Ogólne Zgromadzenie - szersze (także liczbowo). Rada Stanu jako Ogólne zgromadzenie była bardziej podobna do Rady Księstwa Warszawskiego, a pojęcie Rady Administracyjnej ogóle w Księstwie nie występowało.
Ad. 2 Było to kolegium złożone z 5 ministrów stojących na czele 5 resortów administracji rządowej. Król mógł dodatkowo powołać jakieś osoby, ale najważniejsi byli ci ministrowie. Radzie przewodniczył namiestnik.
Rada Administracyjna miała:
zajmować się wykonywaniem postanowień królewskich,
rozstrzygać sprawy wykraczające poza kompetencje poszczególnych ministrów,
przygotowywać projekty na posiedzenia Ogólnego Zgromadzenia Rady Stanu.
Wymagały one kontrasygnaty ministra. Gdyby żaden minister nie chciał udzielić namiestnikowi kontrasygnaty, wtedy decyzja należała do króla.
Gdy namiestnikiem był Józef Zajączek, Rada działała jako organ pomocniczy i miała skromne kompetencje. W 1826 r. po śmierci Zajączka sytuacja się zmieniła i już nie powołano więcej namiestnika. Rada Administracyjna potrzebowała jednak przewodniczącego, więc cesarz mianował Prezesa - został nim minister stanu Walenty Sobolewski, ale wzrosło znaczenie całej Rady, bo król przelał na nią uprawnienia namiestnika. Rada Administracyjna stała się więc faktycznie rządem Królestwa Polskiego, ponieważ wykonywała najważniejszą władz administracyjną. Ten stan rzeczy utrzymał się do wybuchu powstania listopadowego w 1830 r. Rada Administracyjna próbowała zapanować nad sytuacją (m.in. ruch młodzieży wojskowej), ale nie udało się. Nastąpiła więc zmiana składu Rady - doszli do niej nowi członkowie z Towarzystwa Patriotycznego (kooptacja z Sejmu). Wtedy układ sił zmienił się na tyle, że Rada stała się organem władzy powstańczej. Gdy Mikołaj I zmienił status prawny Królestwa - odebrał Konstytucję i nadał w 1832 r. statut organiczny regulujący status guberni - Królestwo zostało zdegradowane. Statut organiczny utrzymał Radę Administracyjną, ale przestała ona być mutacją Rady Stanu, a stała się instytucją odrębną. Między 1832 r. a wybuchem powstania styczniowego w 1863 r. przeżywała rozmaite zmiany. Kres Radzie Administracyjnej położył car po upadku powstania, w 1867 r.
Ad. 1 Skład:
Rada Administracyjna (5 ministrów resortowych),
radcy stanu zwyczajni (9),
(…)
…. Były to kwestia komunikacji oraz sprawa poczt (powstał XIII Okręg Pocztowy Cesarstwa - adresowanie przesyłek w języku rosyjskim). Dalsze zmiany nastąpiły po upadku powstania styczniowego - w 1866 r. zniesiono Komisję Rządową Przychodów i Skarbu, a 1867 r. Komisję Rządową Oświecenia Publicznego. Reaktywowano jednak Okręg Naukowy Warszawski - gubernie stały się tym okręgiem. Na czele okręgu stał kurator Apuchtin…
… ADMINISTRACJI NA SZCZEBLU CENTRALNYM
Bezpośredni zarząd Królestwem należał do komisji rządowych - w ten sposób nazwano naczelne władze resortowe. Nazwa ta świadczy o nawrocie do zasady kolegialności na szczeblu władzy centralnej. Nie był to jednak pełny nawrót, ponieważ występował i minister i komicja rządowa - była to próba pogodzenia kolegialności z rządami jednoosobowymi.
Konstytucja powołała 5 komisji…
… przepisów wykonawczych do ustaw, przygotowywanie raportów i sprawozdań dla Rady Stanu.
Przyjęto zasadę, że kolegialność w działaniu dotyczy czynności naradczych, więc realizowano je na posiedzeniu komisji, któremu przewodniczył minister. Ponieważ decyzje zapadały większością głosów, minister mógł być przegłosowany. Natomiast w przypadku równości zdań, głos ministra przeważał. Minister musiał czuwać…
… ministra. Ministrowie ponosili odpowiedzialność konstytucyjną przed Sejmem. Sposób realizacji tej odpowiedzialności wyglądał tak jak w Anglii (impeachment - oskarżała Izba Poselska, a sądził Senat). W praktyce nie doszło do takiej sytuacji, że ministrowie zostali pociągnięci do odpowiedzialności konstytucyjnej (jedynie Towarzystwu Patriotycznemu postawiono zarzut).
Istniały kolegialne organy pomocnicze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)