ABSTRAKCYJNE MECHANIZMY PERCEPCJI Najbardziej złożoną czynnością poznawczą jest myślenie. Myślenie określanie jest jako czynność umysłowa obejmująca różnorodne procesy: planowanie, przewidywanie, ocenianie, rozumienie, wnioskowanie. Informacje zawarte w wyobrażeniach, spostrzeżeniach i pojęciach są przez człowieka przetwarzane za pomocą tzw. operacji umysłowych, do których zalicza się: analizę, porównywanie, abstrahowanie i uogólnienie. Analiza oznacza myślowe rozdzielenie elementów całości ( przedmiotów, zjawisk, sytuacji, zadań).
Synteza polega na myślowym scalaniu poszczególnych części składowych całości.
Porównywanie jest operacją zestawienia ze sobą elementów rzeczywistości (zjawisk, przedmiotów, sytuacji) z punktu widzenia ich podobieństwa bądź różnic.
Abstrahowanie polega na wyróżnieniu jakiejś jednej właściwości elementu rzeczywistości (rzeczy, zjawisk, sytuacji) i jednocześnie pominięciu innych cech.
Uogólnienie charakteryzuje się ujmowaniem właściwości, cech wspólnych dla jakiejś klasy rzeczy i zjawisk z pominięciem cech jednostkowych.
Wyszczególnione operacje stanowią podstawę najbardziej złożonych czynności myślowych: pojęć i procesu rozumowania. Pojęcia to rodzaj reprezentacji rzeczywistości w umyśle człowieka, której treścią są ogólne właściwości wspólne dla jakiegoś zbioru rzeczy oraz stosunki między elementami rzeczywistości.
Istotne znaczenie dla rozwoju złożonych czynności myślowych( pojęć, wnioskowania) ma mowa, która charakteryzuje się specyficznym językiem. Pod pojęciem języka rozumie się społecznie wypracowany system znaków i reguł operowania nimi, będący środkiem porozumiewania się ludzi. Jak wynika z dotychczasowych rozważań czynność myślenia jest łańcuchem operacji umysłowych, za pomocą których człowiek przetwarza informacje czyli treści zakodowane w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach. Dzięki myśleniu człowiek posiada zdolność przystosowania się do zmiennych warunków rzeczywistości, co w psychologii określa się mianem inteligencji. Konieczność przetwarzania ciągle napływających informacji zwraca uwagę na zdolność do jej magazynowania, którą określa się pamięcią. Pamięć jest właściwością zachowawczą, polegającą na gromadzeniu i przechowywaniu ubiegłego doświadczenia oraz wykorzystaniu go w różnych sytuacjach.
Nie ulega wątpliwości, że w toku życia człowieka pamięć podobnie jak inne funkcje psychiczne przebywa skomplikowaną drogę rozwoju, zmieniają takie jej cechy jak: pojemność, trwałość, itp. Dotyczy to nie tyle pamięci gatunkowej (wspólnej dla zwierząt i ludzi) lecz przede wszystkim pamięci osobniczej bez względu na zróżnicowanie obejmującej:
przedmiot,
(…)
… na sprawdzeniu ich wartości i przyjęciu bądź odrzuceniu ich na podstawie oceny prawdopodobieństwa ich urzeczywistnienia.
Odrębną odmianą myślenia, szczególnie użyteczna społecznie jest myślenie twórcze, które jest czynnością prowadzącą do wyników dotychczas nieznanych i społecznie wartościowanych. Postęp cywilizacji zależy od ludzi posiadających cechy umysłu twórcy. Myślenie to ma następujące cechy specyficzne:
opiera się o metody heurystyczne, które pozwalają dostrzegać nowe problemy, analizować je, wytworzyć nowe pomysły i skutecznie je sprawdzać. Jednakże same heurystyki nie gwarantują twórcy sukcesu;
psychologowie twierdzą, że w procesie myślenia twórczego częściej występuje zjawisko olśnienia (nagłego odkrycia) niż w innych rodzajach myślenia. Można znaleźć potwierdzenie tej tezy w biografiach wielkich uczonych;
myślenie twórcze jest procesem długotrwałym ZDOLNOŚCI I INTELIGENCJA
Terminy: rozum i umysł używane potocznie na oznaczenie władzy poznawczej jednostki mają swoje gruntowne w psychologii odpowiedniki. Intelekt, inteligencja, zdolności to terminy stosowane powszechnie.
Pojęciem najbardziej ogólnym są niewątpliwie zdolności. To one właśnie przesądzają o różnicach w rezultatach uczenia…
… takie jej cechy jak: pojemność, trwałość, itp. Dotyczy to nie tyle pamięci gatunkowej (wspólnej dla zwierząt i ludzi) lecz przede wszystkim pamięci osobniczej bez względu na zróżnicowanie obejmującej:
przedmiot,
rozumienie,
udział woli,
trwałość przechowywania,
rodzaj przypomnień.
PAMIĘĆ I PROCESY POZNAWCZE
Współcześnie wyróżniamy trzy rodzaje pamięci: pamięć ultrakrótkotrwała (zmysłowa), pamięć krótkotrwała…
…, biorąc pod uwagę zarówno rodzaj zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, smak, węch) jaki i ich znaczenie treściwe dla naszego życia i rozwoju. Ocena treściwego znaczenia bodźców wymaga włączenia drugiego typu pamięci, a mianowicie pamięci operacyjnej.
Pamięć operacyjna. Zrozumienie pamięci operacyjnej wymaga przypomnienia sobie, w jaki sposób bodźce zamieniane na impulsy nerwowe przekazywane są do odpowiedniej…
… między receptorami a określonymi obszarami mózgu, jest istotą pamięci operacyjnej.
Pamięć długotrwała. Pojemność pamięci długotrwałej jest praktycznie nieograniczona. Kora mózgowa zawiera 2/3 wszystkich komórek mózgowych, a liczba skomplikowanych sieci neuronowych utworzonych przez te komórki sięga biliona. Uruchomienie choćby kilku z nich może utworzyć łańcuch komunikacyjny, który połączy w całość żywe wspomnienie…
… inteligencję wymierną, tworząc zestawy zadań typowe dla każdego wieku.
Testy inteligencji zawdzięczamy Binetowi, natomiast pojecie ilorazu inteligencji (I1) zostało wprowadzone do psychologii przez badacza niemieckiego L.W. Sterna. Zaproponowany przez niego ilościowy wskaźnik stopnia rozwoju umysłowego powstaje w efekcie podzielenia wieku umysłowego (WU) osoby badanej przez jej wiek życia (WŻ) i pomnożenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)