ŻYWIOŁOWE FORMY PRZEMOCY Rodzaje przemocy żywiołowej - w nawiązaniu do typologii Ericha Fromma: reaktywna kompensacyjna rywalizacyjna fetyszystyczna (sadystyczna) atawistyczna * Przemoc reaktywna Odpowiedź na wyzwanie i zagrożenie. Przemoc w obronie życia, zagrożonego bezpieczeństwa, własności, wolności, godności, innych osób lub całej wspólnoty. Motywowana poczuciem zagrożenia, strachem, oburzeniem, gniewem (z powodu cudzej agresji, doznawanej niesprawiedliwości, krzywdy). Występuje zarówno w sytuacji zagrożenia realnego , jak i wyolbrzymionego lub zgoła urojonego . Reakcja może być współmierna lub niewspółmiernie przesadna w stosunku do postrzeganego zagrożenia. Szczególny przypadek: Przemoc odwetowa , a nawet przemoc wręcz mściwa użycie destrukcyjnej siły w aktach rewanżu, zemsty. Korelat psychiczny: postawa mściwości (pamiętliwości, zawziętości, nastawienie na rewanż „z nadwyżką”, a nawet na permanentne nękanie wrogiego podmiotu). * Przemoc kompensacyjna Kompensacja: W sensie psychologicznym - (1) równoważenie poczucia własnej niższości w pewnej dziedzinie przez dążenie do zaznaczenia swej wartości w innej sferze; (2) zastępcze zaspokojenie potrzeby niezaspokojonej lub tłumionej - zastępczym środkiem zaspokojenia lub przez zaspokojenie innej potrzeby potraktowanej jako ekwiwalent (przykład: jeśli mnie nie kochają, nie lubią lub nie szanują, to niech się mnie boją). Przejaw i konsekwencja agresji frustracyjnej , najczęściej wymierzonej przeciw obiektom zastępczym i przypadkowym. „Odbijanie sobie” doznanych lęków, urazów, krzywd, upokorzeń na zasadzie ataku na innych, słabszych od nas (poczucie własnej słabości, bezradności przekształcane w przywrócone poczucie siły dzięki przewadze nad kimś jeszcze słabszym od nas). Ale także: wyładowywanie własnej frustracji na zupełnie przypadkowych obiektach materialnych (= akty wandalizmu) i osobach. Przykład: złośliwości spowodowane zazdrością wobec osób zamożniejszych lub opromienionych sukcesem. * Przemoc rywalizacyjna Przejaw patologii gier, współzawodnictwa i konfliktów. Kierowanie się zasadą “po trupach do celu” (zwycięstwo za wszelką cenę - nawet w grach zakładających nieinstrumentalne, względnie bezinteresowne porównanie sprawności). Rezultat „roznamiętnienia” w rywalizacji i aspołecznego nastawienia w punkcie wyjścia (tylko ja, tylko moje). Destrukcyjne użycie siły jako gwarancja zwycięstwa w tak przeżywanym współzawodnictwie = przekształcanie współzawodnictwa w walkę, a właściwie w wojnę;
(…)
…. Fetyszyzm - kult fetyszów, bałwochwalczy stosunek do przedmiotów symbolizujących lub ucieleśniających uznawane wartości; przenoszenie wartości na środki, narzędzia, rekwizyty, gadżety. Przykłady: fetyszyzm towarowo-pieniężny: stosunek do pieniędzy i towarów nie jako środków zaspokojenia potrzeb, lecz jako wartości samoistnych (gromadzonych i czczonych jako cel sam w sobie) => pojęcie występujące w analizach Marksa i w późniejszych krytycznych analizach kapitalizmu, społeczeństwa konsumpcyjnego fetyszyzm seksualny: zboczenie polegające na uzależnieniu gotowości i satysfakcji seksualnej od kontaktu z określonymi przedmiotami należącymi do partnera (np. bielizną). Wyróżnik przemocy fetyszystycznej: Zaspokajanie samoistnych potrzeb sadystycznej natury. ; Sadyzm w interpretacji Ericha Fromma: potwierdzanie własnej wartości przez dominację nad innymi, doznawanie poczucia własnej wyższości nad nimi odpowiednio do stopnia ich upokorzenia, poniżenia lub cierpienia (sadyzm psychiczny, moralny lub fizyczny) - czuję się tym lepszy (bo silniejszy), im słabszy, im bardziej bezradna jest moja ofiara metoda i narzędzia sadystycznej dominacji i samowywyższenia: prześladowanie innych, znęcanie się fizyczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)