Fragment notatki:
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
„Lean logistics” związany jest z outsourcingiem. Jest to tzw. łańcuch logistyczny odchudzony. Łańcuch logistyczny tradycyjny
koncentruje się na funkcjach:
1. zaopatrzenie surowców, dostawa surowców, zaopatrzenie lub dostawa materiałów
2. wytwarzanie lub produkcja
3. dystrybucja produktów
Aby logistyka była opłacalna i funkcjonalna, konieczne były kolejne kluczowe elementy procesu logistycznego:
1. planowanie i rozwój produktu
2. planowanie popytu
3. realizacja zamówień
Czynniki, które przyczyniły się do zmian:
rosnące wymagania klientów
kluczowe kryteria zakupów
presja na skracanie cyklu życia produktu i czasu dotarcia do ostatecznego odbiorcy
globalizacja
partnerstwo w łańcuchu dostaw, tj. holding, współpraca
presja podwyższania wydajności i efektywności
wzrost świadomości dotyczącej ochrony środowiska
Odchudzanie łańcucha dostaw polega na wyeliminowaniu jak największej liczby elementów łańcucha logistycznego. Może
polegać ta eliminacja na rezygnacji z pewnych elementów lub na oddelegowaniu ich w ramach outsourcingu.
Kiedy można stosować tak skrócony łańcuch?
1. w przypadku produktów masowych
2. pewne elementy związane z koncepcją elastyczności logistycznej, która może przybierać 4 formy:
I.
elastyczność dotycząca produktu i sytuacji, kiedy firmie zależy na szybkości
II.
elastyczność dotycząca zmiany asortymentu (tzn. szybkość substytucji produktów w ramach danej grupy)
III.
elastyczność dotycząca ilości produktów dostarczanej na rynek, czyli czasu potrzebnego na zareagowanie na
wzrost lub spadek popytu
IV.
elastyczność dotycząca realizacji dostaw, czyli zdolności do przyspieszenia lub odłożenia w czasie momentu
dostarczenia zmiany produktu
Odchudzanie poprzez szybkie reagowanie na potrzeby rynku i zwiększenie elastyczności może zaowocować znaczniejszą
podatnością takich struktur na zagrożenie w wyniku większej niepewności i ryzyka, z jakimi mają do czynienia. Pomimo
produkcji masowej, nie każda firma powinna się decydować na odchudzane łańcucha logistycznego, np. w następujących
sytuacjach:
towary transportowane drogą morską na większe odległości
ze względu na ukształtowanie terenu
polityka rządów krajów, na których terenie działa łańcuch dostaw, a w szczególności w sytuacjach, kiedy są
problemy związane z koniecznością przekraczania granic
w zależności od firmy (od ilości i prędkości eksploatacji wykorzystywanych środków przewozu) - większa liczba
rodzajów transportu wykorzystywanych do przewiezienia danego dobra zwiększa złożoność procesu
transportowego, co skutkuje zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia opóźnień oraz błędów w
dostawach
dostępność i stan infrastruktury technicznej orz stopień jej wykorzystania przez łańcuch dostaw
wypadki losowe
Zwinne łańcuchy dostaw to koncepcja przeciwstawna do lean logistics. W przypadku zwinnych łańcuchów dostaw
organizacja usług logistycznych jest nastawiona na dystrybucję produktów mody, – czyli produktów, na które popyt zmienia
się dość często oraz które mają stosunkowo krótki cykl życia (często są zastępowane przez nowsze wersje).
Zwinne podejście do zarządzania łańcuchem dostaw nie ogranicza się tylko do zaangażowania w ten proces
nowoczesnych rozwiązań informatycznych. Wspólną cechą projektów z tego obszaru jest wysoka innowacyjność oraz
kreatywność. Są to projekty o wysokiej złożoności technologicznej.
Podstawowym założeniem wszystkich metod zwinnych (wszystkiego, co się nazywa agile) jest iteracyjne dostarczanie
działającego produktu. Drugim założeniem bardzo ważnym dla metod zwinnych jest koncentracja na przepływie wartości
dodanej dla klienta, której emanacją są definicje funkcjonalności. To podejście narodziło się w 1991 roku i było efektem debat
kilkunastu amerykańskich przedsiębiorców, którzy mieli problemy z konkurencyjnością produktów (produktów nowych,
produktów mody) chodziło o unowocześnienie łańcucha dostaw w taki sposób by zapewnić produktom konieczną
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
konkurencyjność, dzięki której firmy mogły przetrwać na trudnym rynku. Dokonano tego w oparciu o innowacyjność i nowinki
techniczne z zakresu usług logistycznych. Dlatego w projektach zwinnych nie definiuje się struktury podziału pracy tylko
strukturę podziału funkcjonalności produktu końcowego. Bo to ukończona funkcjonalność niesie wartość dodaną, a nie praca
wykonana.
Zwinny (ang. agile) proces tworzenia oraz zarządzania jest zasadniczo różny od tradycyjnych metod, pozwala on na lepsze
dostosowanie się do zmian otoczenia oraz na szybszą reakcję na potrzeby rynku. Strategia „agile” to tworzenie i rozwijanie
sieciowej organizacji oraz wiedzy o rynku przy pomocy zaawansowanych technologii informatycznych i dążenie do
perfekcyjnego jej wykorzystania w celu zaspokojenia pojawiającego się zapotrzebowania na szybko zmieniającym się rynku.
Sieciowość powoduje, że najczęściej strategie zwinne stosują holdingi.
Przedsiębiorstwo, które uznaje się za zwinne musi się wyróżniać:
Otwartością na zmiany i zdolnością ich postrzegania bardziej, jako okazji i szans, niż jako zagrożeń.
Znajomością zmian zachodzących w środowisku oraz elastycznością w reagowaniu na te zmiany.
Systematycznym włączaniem klientów w proces kształtowania oferty rynkowej.
Świadomością, że dotychczasowe produkty, procesy, rynki i rozważania stwarzają ograniczone i zwykle
krótkotrwałe możliwości utrzymania się na rynku.
Możliwością dostępu do zasobów umożliwiających realizację strategii innowacyjnych – nowa technologia,
nowe rozwiązania są natychmiast implementowane. Źródłem wiedzy dla firm w zakresie zwinnych strategii są
konferencje naukowe. Dostęp do nich to podstawowe źródło pozyskiwania wiadomości na temat
usprawniających innowacji logistycznych.
Zdolnością do podejmowania ryzyka oraz ponoszenia za nie odpowiedzialności.
Umiejętnością poszukiwania i wdrażania nowych koncepcji, pomysłów i technologii.
Możliwością pozyskiwania najnowszych informacji o stanie badań naukowych i rozwojowych.
Korelacją i współpraca z jednostkami naukowymi, naukowo-rozwojowymi, produkcyjnymi i marketingowymi.
Możliwością permanentnego podnoszenia kwalifikacji przez pracowników.
Poszanowania zasobów naturalnych i środowiska naturalnego.
Agile
Rozwój produkcji
Rozwój
Agile
Uelastycznianie
Produkcja masowa
zmiany w procesie
Produkcja masowa
specyficzna dla
określonego klienta
Lean
Ciągłe doskonalenie
nowych wyrobów
zmiany w procesie
Rysunek 1: Przechodzenie od lean logistics do agile
Artykuły różnicujące
Model szczupły
Model zwinny
1
Typowe produkty
Dobra masowe
Produkt mody
2
Popyt rynkowy
Przewidywalny
Zmienny
3
Zróżnicowanie produkty
Małe
Duże
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
4
Cykl życia produktu
Długi
Krótki
5
Priorytety klienta
Cena
Dostępność
6
Marża zysku
Niska
Wysoka
7
Dominujące koszty
Koszty produkcji
Koszty marketingu
8
Konsekwencje wyczerpania zapasów
Umowne i odsunięte w czasie
Natychmiastowe i zmienne
9
Polityka zakupowa
Zakupy materiału
Podział mocy produkcyjnych
10
Wzbogacenie informacji
Bardzo pożądane
Obowiązkowe
11
Mechanizm prognozowania
Algorytmy
Konsultacyjny
Wirtualność
Wrażliwość
rynkowa
Zwinny łańcuch
dostaw
Integracja
procesów
potrzeba współpracy
i doskonalenia się
Aby kanał zwinny działał poprawnie wymagana jest współpraca wszystkich elementów. Wszystkie są, bowiem
wobec siebie współzależne. Wszystkie elementy wnoszą dodatkową wartość dzięki zastosowaniu metod outsourcingu 5PL.
Wrażliwość rynkowa połączona jest e-biznesem zakrojonym na szeroką skalę. Organizacji takich struktur (zwinnych), które w
ramach zwinnych łańcuchów dostaw zapewnia sprawną, terminową i niezawodną realizację zapotrzebowań klienta, a nie
wypychanie dóbr i usług na rynek.
Analizując koncepcje zwinnego łańcucha dostaw warto też zwrócić uwagę na czynniki determinujące nie tylko jego
powstanie, ale również potrzebę zwiększania jego zwinności. Wśród wspomnianych czynników najczęściej w tym wypadku
wymienia się:
Globalizację (wydłużenie) łańcuchów dostaw.
Wzrost wymagań klientów.
Wzrost różnorodności oferty.
Skracanie cyklu życia produktów.
Szersze badania w tym zakresie prowadzone są przez P. Chapmana i R. van Holka. Pozwoliły one na wyspecyfikowanie
właściwości składających się na zwinność łańcucha dostaw:
Wspólne cele w ramach łańcucha dostaw.
Duża waga dostępu do informacji.
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
Pamiętając, że strategia zwinności służy przyśpieszeniu reakcji łańcucha dostaw na zmienny i obarczony dużą niepewnością
popyt ze strony finalnych nabywców, osiągnięcie tak sformułowanych celów wymaga:
1. Precyzyjnego rozpoznawania czynników utrudniających przewidywanie popytu.
2. Dostosowania sposobu funkcjonowania łańcucha dostaw do rozpoznanych czynników utrudniających przewidywanie
popytu.
3. Wykształcenia zdolności gwarantujących realizacje dostaw w coraz krótszych terminach.
4. Zagwarantowania przepływu informacji i zharmonizowania procesów – podstawowych czynników warunkujących
szybkość i niezawodność dostaw.
5. Przygotowani łańcucha dostaw do zindywidualizowania obsługi klientów.
6. Stosowania kryteriów oceny uwzględniających rzeczywiste potrzeby nabywców.
7. Ustanowienia systemu kierowania łańcuchem dostaw łączącego centralną koordynację i wsparcie z lokalną autonomią
działań.
8. Sporządzenia długookresowych i krótkookresowych planów działalności.
Logistyka sklepów internetowych, jako element ich strategii rozwoju
W Polsce podstawowym problemem jest to, że wiele sklepów wciąż nie prowadzi własnej logistyki opierając się na firmach
kurierskich oraz Poczcie Polskiej.
Zaspokojenie potrzeb klienta, jako paradygmat działalności logistycznej
Logistyka dystrybucji – last miles (ostatniej mili) – jest najbardziej skomplikowana i kosztowna w całym procesie dystrybucji.
Jej skomplikowanie i wysokie koszty w Polsce wynikają z tego, że polskie sklepy internetowe nie posiadają własnego zaplecza
logistycznego i w związku z tym korzystają z usług zewnętrznych firm kurierskich oraz Poczty Polskiej, co wydłuża okres
dostawy i powoduje zwiększenie ceny sprzedawanego towaru, ponieważ koszty spedycji/dostawy są przerzucane na klienta.
Branżami, które najczęściej stanowią przedmiot działalności sklepów internetowych są:
Branża multimediów i książek (8,8%).
Branża komputerowa (5,6%).
Branża motoryzacyjna (4,5%).
RTV/AGD (4,3%).
Branża odzieżowa (4,3%).
Sklepy internetowe w Polsce nie zatrudniają dużej ilości pracowników (ponoć 76% tych firm zatrudnia mniej niż 10
pracowników, a zaledwie 3% zatrudnia więcej niż 50 osób), ponad 25% ma obroty pomiędzy 100 000 a 500 000 zł. Obroty
powyżej 500 000 zanotowało 32% ankietowanych sklepów. Wielkość obrotów nie idzie w parze z ilością osób zatrudnionych
w firmie. Często zdarza się tak, że sklepy przekraczające pułap obrotów na poziomie 500 000 zł, zatrudniają kilka osób.
Najwyższe obroty mają:
Sklepy sprzedające komputerowe, części do komputerów i akcesoria.
Na drugim miejscu wymieniane są sklepy RTV/AGD.
Podium uzupełniają sklepu motoryzacyjne zajmujące się sprzedażą części zamiennych
W Europie Zachodniej klienci największym zaufaniem darzą te sklepy internetowe, które posiadają własne magazyny. Daje
to, bowiem gwarancję, że sklep nie zostanie nagle zamknięty. W Polsce ponad 20% badanych sklepów internetowych nie
posiada swojego magazynu, zaś jedynie połowa z posiadających magazyn decyduje się podawać, jaki jest stan tych
magazynów. W UE posiadanie magazynu i raportowanie o jego stanie jest standardem.
Logistyka dystrybucji w sklepach internetowych:
Z punktu widzenia działania sklepu internetowego kluczową kwestią w zakresie logistyki jest podpisanie magazynu oraz
wdrożony model zarządzania przepływem towaru będącego przedmiotem obrotu.
W Polsce:
88% sklepów korzysta z usług firm kurierskich.
72% sklepów wykorzystuje usługi świadczone przez Pocztę Polską.
68% sklepów internetowych bazuje na odbiorze własnym.
21% sklepów dostarcza towary odbiorcom przy użyciu własnej floty samochodów dostawczych.
W UE dostarczanie towarów przez samochody należące do sklepu jest standardem. Ponadto w Polsce logistyka nie spełnia
żadnych dodatkowych funkcji tak twierdzi około 36% sklepów. To, że logistyka przyczyniła się do wzrostu ich konkurencyjności
zauważyło 35% badanych sklepów. 32% Postrzega logistykę, jako narzędzie podnoszenia zadowolenia klientów, natomiast
10% stwierdza, że służy ona ograniczaniu kosztów.
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
Najlepsze ceny w Internecie mają towary wielkogabarytowe – np. sprzęt, AGD. Szczególnie wtedy, kiedy sklep internetowy
nie prowadzi salonu, w którym są sprzedawane towary, ale przesyła je klientowi prosto z magazynu. W takim przypadku klient
nie płaci za transport np. lodówki z magazynu do salonu.
Sklepy internetowe szybko powstają i bardzo szybko znikają z rynku, nie potrafią się utrzymać. Wiele lat pokazywał tendencję
polegająca na tym, że powstawało mniej więcej tyle samo sklepów, co upadało w danym roku. Rożnie liczba zwracanych
towarów kupionych droga internetową. Badania wskazują na następujące powody zwrotów:
1. Wady techniczne.
2. Opóźnienia w dostawach.
3. Uszkodzenia transporcie.
4. Omyłkowe zamówienia.
W Polsce każdy zwrot rozpatrywany jest indywidualnie. Poza tym koszty transportu związane ze zwrotem dokonywane są na
koszt klienta. W Europie zwroty rozpatrywane są systemowo, często przy udziale wyspecjalizowanych firm. To na barki
sprzedawcy spada konieczność poniesienia wszelkich kosztów związanych ze zwrotem. Badania wskazały, że w RP wiele
zwrotów rozpatrywanych jest ad hoc.
Firmy kurierskie
Firmy kurierskie pojawiły się, ponieważ usługi narodowych operatorów pocztowych pozostawiały wiele do życzenia. Prywatni
przedsiębiorcy wykorzystywali słabości poczt narodowych i zdobywali coraz większe udziały w rynku.
W tej chwili wyróżnia się 3 rodzaje usług (ważne rozróżnienie):
1. Usługa kurierska.
Usługa kurierska polega na odebraniu przesyłki od nadawcy przez kuriera i dostarczeniu jej bezpośrednio
do odbiorcy przez tego samego kuriera, ale z pominięciem obsługi terminalowej i wszystkich pozostałych
usług związanych z przesyłaniem
2. Usługa ekspresowa.
Usługa ekspresowa jest istocie swej tym samym, czym jest usługa kurierska, ale z włączeniem w proces
przesyłu obsługi w terminalu, gdzie przesyłka poddawana jest obsłudze logistycznej w sortowni i dalej
rozsyłana jest do innych terminali skąd zostaje pobrana przez docelowych kurierów i dostarczona do
odbiorcy.
3. Usługa pocztowa.
Usługa pocztowa jest w Polsce zdefiniowana przez ustawę z 12.06.2003 roku Prawo pocztowe (Dz. U. Nr
189, poz. 1159) .
Zgodnie z jej postanowieniami usługa pocztowa to zarobkowe przejmowanie, przemieszczanie i
doręczanie przesyłek
Art. 2.1. Usługę pocztową stanowi, wykonywane w obrocie krajowym lub zagranicznym, zarobkowe:
1. przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek oraz druków nieopatrzonych adresem, zwanych dalej
"drukami bezadresowymi";
2. prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami
korzystającymi z obsługi tych punktów;
3. realizowanie przekazów pocztowych.
Art. 2.2. Nie stanowi usługi pocztowej:
1. przemieszczanie i doręczanie własnych przesyłek, jeżeli jest wykonywane bez udziału osób trzecich;
2. przemieszczanie i doręczanie dokumentów dotyczących towarów przemieszczanych wraz z nimi;
3. przewóz rzeczy innych niż korespondencja, wykonywany na podstawie odrębnych przepisów;
4. wzajemna nieodpłatna wymiana korespondencji, dokonywana wyłącznie przez wymieniające się podmioty;
5. przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę specjalną ministra właściwego do spraw
wewnętrznych;
6. przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę Ministra Obrony Narodowej - wojskową pocztę
polową.
Obsługa przesyłek ekspresowych.
Najczęstsze ograniczenie to waga do ok 30 kg (przesyłka standard), ponadto są ograniczenia gabarytowe. Po
ostatnim kryzysie gospodarczym firmy kurierskie zaczęły stosować nową politykę przesyłek – otóż inaczej niż kiedyż, obecnie
wysyłają często niewielkie partie przesyłek. Jeszcze przed 2008 rokiem najczęściej firmy gromadziły duże partie przesyłek i
wysyłały je rzadko. Dodatkowo odpowiedzią na skutki załamania gospodarczego jest nowa usługa polegająca na dostarczaniu
towarów w 24 godziny do dowolnej lokalizacji na świecie.
Dowodem sukcesu rozwoju firm kurierskich są huby i magazyny. Huby są rodzajem magazynów, które mają spełniać
rolę głównego portu przeładunkowego. Najlepsze huby w europie znajdują się w Belgii i są najlepiej przygotowane na drogę
tranzytową, w Brukseli (DHL) i mieście Liege (TNT i DPD). Zadania huba:
Dr. Beata Andrzejczak
Transport i logistyka
Wykład VIII – Zwinne łańcuchy dostaw
Konsolidacja i dekonsolidacja działań około transportowych. Polega to wszystko na przyjęciu towaru do pewnego
punktu, skompletowaniu towarów, z rożnych punktów i załadowaniu do samolotu, który zabiera towar na miejsce
przeznaczenia.
Huby są najczęściej wykorzystywane dla transportu cargo regularnego. W RP mamy 1 hub, znajduje się on na Okęciu. W tej
chwili import towaru jest prawie 3 krotnie większy niż eksport, zatem jego możliwości są bardzo ograniczone. Pewnego razu
zdarzyło się tak, że DHL zainteresował się podwarszawskim hubem i podpisał umowę o współpracy z PLL LOT. Warunkiem
udostępnienia przez LOT magazynów mających pomóc w funkcjonowaniu DHL na terenie Polski było zaangażowanie polskiego
przewoźnika w realizację logistyki transportu cargo. Okazało się, ze LOT nie jest w stanie podołać obowiązkom, głównie z
powodu braku dostatecznego doświadczenia. Polski przewoźnik był źródłem opóźnień, na które DHL pozwolić sobie nie mógł.
W konsekwencji doszło do zerwania umowy przez DHL.
Outsourcing w firmach kurierskich:
Outsourcing jest dla firm kurierskich narzędziem redukcji kosztów. Polega to na zatrudnianiu pracowników w ramach
outsourcingu tylko w okresach wzmożonego zapotrzebowania na usługi kurierskie. Następnie tacy pracownicy są zwalniani.
W DHL Express pracowało ok. 2 tys. osób zatrudnionych w ramach outsourcingu.
Każda firma kurierska, która chce funkcjonować na terenie polski musi być zarejestrowana w Urzędzie Komunikacji
Elektronicznej. Na koniec 2008 roku mamy 165 podmiotów w rejestrze (w tym Poczta Polska), Czterech operatorów posiada
zezwolenia, 159 operatorów działa na podstawie wpisu do rejestru operatorów pocztowych. Jeden operator posiada zarówno
zezwolenie jak i wpis do rejestru.
Najnowsza ustawa regulująca tego rodzaju usługi pochodzi 16 lipca 2004 r. i nazywa się prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr
171, poz. 1800), obowiązuje od 3 września 2004 r.
Na przestrzeni 1996 – 2009 nastąpił prawie 11 krotny wzrost liczby operatorów pocztowych niepublicznych. W 1996 było ich
jeszcze tylko 15. Największy przyrost liczby operatorów nastąpił w roku 2002 – o 73%, w 2004 – o 55%. Obecnie, mimo dużej
liczby operatorów uważa się, że tylko 15 odgrywa istotną rolę, jeśli chodzi o obsługę kurierską, ponieważ generuje 95%
obrotów polskiego rynku, czyli około 2 mld zł.
Konkurencja na rynku firm kurierskich
Problemem jest ta dominacja, przetrwać można dzięki fuzjom i przejęciom innych uczestników rynku. Największymi tego typu
przejęciami w Polsce były:
W 2003 grupa Deutsche Post ( należy do niej DHL) wchłonęła najstarszą firmę kurierską Servisco.
W roku 2004 Speedpol przejęty został przez firmę Schenker.
Również w roku 2004 Masterlink Express stał się członkiem grupy DPD w wyniku przejęcia.
W 2005 roku udział „Szybkiej paczki” zostały wykupione przez międzynarodowego operatora GLS.
W 2005 roku Stolica została kupiona przez UPS.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)