To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Źródłoznawstwo Podstawowe sposoby pozyskiwania surowców kamiennych Prahistoryczne górnictwo surowców krzemiennych Surowce mineralne tworzą w skorupie ziemskiej naturalne skupienia. Jeśli skupienia te spełniaja określone wymagania ilościowe i jakościowe, nadają się do eksploatacji górniczej i wówczas nazywamy je złożami . Skupienia nie spełniające takich warunków nazywamy wystąpieniami .
W praktyce o rozróżnieniu decydują czynniki nie tylko przyrodnicze, ale i gospodarczo - techniczne, a więc rozumienie pojęcia „złoża” jest ściśle uwarunkowane historycznie i należy je rozpatrywać na tle dawnej epoki.
Eksploatowanie skał krzemionkowych w pradziejach (w okresie atlantyckim i subborealnym) warunkowały:
Dostępność złóż
Tradycja kulturowa decydująca o niezbędnym asortymencie i sposobie wykonania narzędzi, zależne od poziomu umiejętności i wiedzy technicznej
Istniejące w tradycji kulturowej wzory dostosowywano do możliwości jakie stwarzał uzyskiwany surowiec kamienny. Narzędzia stale się zużywały w codziennej pracy, zapotrzebowanie na surowiec zależało więc również od liczebności ówczesnych społeczności i gęstości zaludnienia.
Podstawowym kryterium dla określania złóż surowców jest odkrycie śladów ich eksploatacji kopalnianej lub systematycznego przetwórstwa (pracownie krzemieniarskie tzw. Punkty eksploatacji surowca ).
Nazwą tą oznacza się stanowiska archeologiczne, które nie mają widocznych pozostałości krajobrazu kopalnianego, a charakteryzują się obecnością dużych ilości przemysłowych odpadków krzemiennych z wstępnych faz obróbki, uszkodzonych form zaczątkowych oraz naturalnych fragmentów surowca i niekiedy skały płonnej.
Badania lepiej zachowanych kopalni krzemienia ujawniają cztery kategorie obiektów, które razem tworzyły jedną strukturę funkcjonalną.
Jednostki eksploatacji surowca, czyli wyrobiska górnicze
Warpie przyszybowe (hałdy z naturalnej skały płonnej) lub hałdy odpadkowe
Pracownie krzemieniarskie przetwarzające wydobyty surowiec
Obozowiska grup ludzkich przybywających na teren kopalń
Wraz z zacieraniem pierwotnego krajobrazu nakopalniane warpie, hałdy, pracownie i obozowiska, a częściowo także obiekty wydobywcze ulegały stopniowemu zatarciu.
W Polsce odnaleziono kilkanaście kopalni kamiennych i jeszcze więcej punktów eksploatacyjnych surowca. Dają one wyobrażenie o zróżnicowaniu sposobów uzyskiwania surowców.
Były wypadkową geologicznych warunków występowania złoża, wielkości zapotrzebowania i zdolności górniczych. Sposoby uzyskiwania surowców Sposób naturalny - zbieractwo na powierzchni gruntu
Sposób górniczy
(…)
…
eksploatacja podziemna z wyrobiskami korytarzowymi (galeriowymi)
eksploatacja podziemna z szybami z wyrobiskami komorowymi
eksploatacja sztolniowa
eksploatacja pozioma przechodząca w sztolniową (nie udokumentowana w Polsce)
Kamieniołom
Polska
Przełom Warty przez morenę czołową w rejonie poznania - Starołęki. Bogate pracownie kamieniarskie KPL (również Gorzów Wlkp.)
Kraków - Pleszów - osada lendzielsko…
… co najmniej 2 ludzi, a także większego zasobu wiedzy i doświadczenia górniczego. W obiektach często pozostawiano stopień komunikacyjny służący do transportu krzemienia i skały płonnej. Tego typu obiekty wydobywcze są najczęściej spotykaną formą jednostek eksploatacyjnych w dorzeczu Wisły i Odry.
Dwie odmiany wąska (1,2 - 3,5m) i szeroka (5 - 8m)
Sąspów, Tomaszów, Polany II, Krzemionki
Eksploatacja podziemna…
… w Krzemionkach - kształt gigantycznej paraboli o długości około 5km - efekt specyficznego, nieckowatego układu wychodni. Warstwy skalne, a z nimi także wapienie krzemienionośne zapadają się pod zmiennym kątem ku wnętrzu niecki. Liczy ona około 5 tysięcy szybów.
Część z nich to zwykłe nisze, bądź pionowe kilkumetrowe zejścia wokół których na dnie powstawały komory, ale natrafiono również na kompleksy szybów…
…
eksploatacja podziemna z wyrobiskami korytarzowymi (galeriowymi)
eksploatacja podziemna z szybami z wyrobiskami komorowymi
eksploatacja sztolniowa
eksploatacja pozioma przechodząca w sztolniową (nie udokumentowana w Polsce)
Kamieniołom
Polska
Przełom Warty przez morenę czołową w rejonie poznania - Starołęki. Bogate pracownie kamieniarskie KPL (również Gorzów Wlkp.)
Kraków - Pleszów - osada lendzielsko…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)