To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Surowce kamienne - skały magmowe, osadowe i metamorficzne
Narzędzia wykonywane z kamienia
narzędzia używane w gospodarstwie domowym np. żarna
formy o funkcji prestiżowej, insygnialnej
Niedobory lokalnych eratyków niwelowano importując surowce stąd wniosek geologów, że było to zjawisko o charakterze masowym. Głazy przewodnie - wiadomo gdzie jest ich złoże pierwotne (na podstawie określenia kierunku lądolodu). Geolodzy pomijali w badaniach skały nieprzedchodnie: amfibolity, bazalty ponieważ trudno było określić ich położenie pierwotne. Badania wykonywano na kamieniach o różnych i dużych i małych gabarytów, często zbyt małych lub zbyt wielkich aby możliwe było wykonanie z nich narzędzi Nowsze badania prowadzone na niżu polski nie potwierdzają wniosków geologów. Na podstawie badań wnioskowano, że obok granitów i piaskowców znaleziono także skały, o których twierdzono, że nie występują lub występują w małych ilościach (bazalty, amfibolity, gabra). Próby pobierano na obszarach wyżyn poprzecinanych formami glacjalnymi.
Na Kujawach w eratykach odkryto diabazy, dioryty i bazalty. Na obszarze użytkowanym przez ludzi w pradziajach (o średnicy ok. 5 km) bazaltów na 1ha przypada stosunkowo sporo. Materiały wykonane z surowców, których było dużo - najwięcej narzędzi wykonano ze względu na popularność np. żarna. Dostępny materiał był wystarczający na potrzeby ludności niżu środkowoeuropejskiego. Nie było potrzeby importu surowców. W narzędziach charakterystycznych kulturowo znajduje się 97% skał pochodzenia eratycznego (lokalnego)
Najwięcej skał - granit, kwarcyt, piaskowiec, gnejs. Na 1500 pobranych przez geologów próbek występował tylko 1 bazalt. Obserwujemy używanie produktów egzogennych ale o małej frekwencji (37%). Uważano, że surowiec eratyczny pozyskiwano z powierzchni metodą zbieractwa. Okazało się, że pozyskiwano je też metodą odkrywkową. Goszczewo - materiał polodowcowy. Obszar wyżu - złoża pierwotne, naturalne. Podstawowym sposobem zbierania materiału do produkcji kamieniarskiej było zbieractwo napowierchniowe. Wybór skał był ściśle wyselekcjonowany w zależności od funkcji pełnionych przez narzędzia.
Badania w Goszczewie udowodniły, że zbieractwo napowierzchniowe nie było jedyną metodą zbierania materiału eratycznego. Ślady osadnicze - relikty krótkotrwałego osadnictwa małej grupy ludzi Obszary wysoczyznowe zawierają liczne eratyki zalegające w strefie gliny morenowej. Głazy i otoczaki przylegają ściśle na określonym obszarze - bruk morenowy. Materiał zalega dość głęboko, jest trudny do wydobycia. Procesy prowadzące do ujawniania złóż - erozyjność wód topniejącego lodowca. Wody ujawniły źródła eratyków fenoskalistych. Najobficiej występują w warstwie styku z rzeką. Formy dolinne - efekt działania topniejących wód lodowca
(…)
… jest inna na każdym miejscu występowania dzięki czemu można określić skąd pochodzą. Bazalty wołyńskie występują w postaci ośmiobocznych słupków i wypiętrzają się nad powierzchnię gruntu przez co bazalt był bardziej dostępny. Bazalt dobrze poddaje się obróbce.
Źródła bazaltu: w złożach pierwotnych. Zjawisko importu jest nierównomierne zarówno w czasie jak i przestrzeni. Inaczej wyglądała struktura importów w neolicie a inaczej we wczesnej epoce brązu. Wyroby kamieniarskie możemy podzielić na te bardziej charakterystyczne kulturowo ( z wyodrębnionym ostrzem) i narzędzia użytku domowego z surowców lokalnych. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)