W. Dajczak. Notatka składa się z 3 stron.
ŹRÓDŁA PRAWA Ustawy o cytowaniu - początek tej formy regulacji prawnej to już Konstantyn Wielki (przełom zmiany charakteru jurysprudencji). Konstantyn wielki - 321 r. Notae do dzieł Papiniana. 327-328 r. Konstytucje umarłych wyróżniono pięciu najważniejszych Gaius, Papinian, Paulus, Ulpian, Modestyn i wcielono ich do konstytucji raweńskiej 426 r. (wymieniono w tej ustawie) Gaius - II wiek, a reszta późnoklasyczne II/III wiek. Każdy z nich nie pisał o wszystkim, niekiedy stosowali różne poglądy, wybierano pogląd najczęstszy. Najważniejszy był Papinian (największy jego autorytet był). Włączono konstytucje raweńskie (ustawa o cytowaniu) do Kodeksu Teodozjańskiego - 438 r., ale pozwolono odwoływać się do poglądów prawników wymienionych w konstytucji raweńskiej. Jak widać dorobek jurysprudencjalny został aktualny nawet po ustaniu tej formy tworzenia prawa. Edykt pretorski - korygowanie, wspieranie, uzupełnianie. Nie mieli oni prawa do wydawania wyroków, ale mieli prawo do decydowania w jakich sytuacjach przysługuje ochrona prawna, a w jakich nie (dzisiaj: pytanie o to, czy dopuszczalna jest droga sądowa, czy to jest sprawa cywilna). Urzędnicy, w szczególności pretorzy, ogłaszali edykt na początku swojej kadencji, czyli wskazywali przypadki, w której będą przyznawali ochronę prawną. Budując taki edykt kierowali się leges, plebiscitia, w pryncypacie: uchwałami senatu; edyktami poprzedników (przejęcie lub modyfikacje pomysłów). Wprowadzano nowe elementy poprzez własne odczucie sprawiedliwości, po każdej kadencji weryfikowano edykt poprzednika. W ten sposób było prawo modyfikowane aż do ogłoszenia edyktu perpetue czyli do połowy II wieku. Konstytucje cesarskie - problem uporządkowania i dostępu. Powstawanie zbiorów konstytucji cesarskich pokazuje wzrost ich znaczenia. Zbiór konstytucji cesarskiej oznaczane jest słowem „kodeks”. Kodeks oznaczał zbiór tekstów ograniczonych okładkami, oprawiony. Początkowo te zbiory tekstów mają charakter prywatny (Kodek gregoriański - codex gregorianus , kodes hermogeniański - codex hermogenianus ), potem urzędniczy - kodeks teodozjański. Pierwsze kodeksy były mianowicie sporządzane przez prywatne osoby po to, żeby sobie ułatwić pracę, nazwy tych kodeksów biorą się od nazw prawnika, który taki kodeks stworzył. Hermogenian pracował w kancelarii Dioklecjana. To, że konstytucje znalazły się w takim a siakim kształcie w kodeksie, nie oznaczało, ze jest ona obowiązująca, treść konstytucji w kodeksie o charakterze prywatnym można było kwestionować (pomyłka albo przeróbka twórcy, bo to miało tylko charakter pomocniczy) Zaś kodeks urzędowy miał takie znaczenie, że umieszczone w nim konstytucje obowiązywały w takim brzmieniu w jakim włączono go do tego kodeksu tzw. jeżeli włączono do konstytucji coś w nieco innym brzmieniu tzn. że zmieniono prawo. Jest to pewien pomysł na opis prawa mianowicie: Kodeks Teodozjański dzieli się na XVI ksiąg. W ramach ksiąg wyodrębnione zostały tytule odnoszące się do jakichś kwestii merytorycznych np. o urzędzie prefekta, w tamach tych tytułów umieszczane są konstytucje, które odnoszą się do tego tytułu. Taki schemat z kodeksu Teodozjańskiego stał się bardzo istotny dla sposobu opisu prawa na wiele następnych lat. Jak rozstrzygnąć konflikt prawny? Przecież istniały konstytucje cesarskie, zbiory prywatne, konstytucje, których nie ma w żadnym zbiorów, a były elementem obowiązującego prawa, prawa zwyczajowe. Zatem nie było to proste i jednoznaczne.
(…)
… Digesta. W całości jedynym tekstem z okresu klasycznego to instytucje Gaiusa (odczytano je dopiero w XVII/XIX wieku).
Instytucje były podręcznikiem prawa wzorowanym na tych Gaiusa. Instytucje Justyniana w swoim układzie formalnym i treści były wzorowane właśnie na Instytucjach Gaiusa trójsystemowa systematyka (prawo dotyczące osób, rzeczy i skarg). Trzy części, cztery komentarze w sumie do nich. 40-50…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)