To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ŹRÓDŁA PRAWA
oparcie funkcjonowania państwa na prawie (demokratyczne państwo) → problem ustosunkowania się do prawa naturalnego (zespół reguł i norm, które istnieją niezależnie od ustawodawcy, wynikają z istoty samego człowieka) → atrybut nadrzędności wobec prawa pozytywnego, ale konsekwencje tylko w ostateczności (prawo do oporu)
zasada hierarchicznej budowy systemu prawa jest istotnym elementem zasady państwa prawnego → problemy ustrojowe:
zapewnienie konstytucji miejsca najwyższego aktu - sądowa kontrola konstytucyjności aktów;
zapewnienie ustawie nadrzędnej roli, tj. prymat ustawy (wyższa moc niż innych aktów) i wyłączność ustawy;
problem zakresu przedmiotowego i podmiotowego aktów organów wykonawczych;
wyróżnienie prawa wewnętrznego powstało w XIX w. w Niemczech i uznano, że jest to wyłączna kompetencja organów wykonawczych, gdyż i tak nie mogą dotyczyć obywatela. w okresie PRL tzw. otwarty system źródeł prawa (rozchwiana koncepcja źródeł prawa)
Próby porządkowania prawa od lat 60'tych → jedynie połowiczne, gdyż zawsze egzekutywa miała kompetencję do stanowienia prawa dotyczącego sytuacji obywatela (ponad 20 lat pracy niezakończonej nad ustawą o tworzeniu prawa). Pierwsze zmiany: Powstanie NSA (1980) i TK (1982/85) - ich orzecznictwo stopniowo ogranicza samowolę rządowego prawotwórstwa. Postulat stworzenia tzw. zamkniętego systemu źródeł prawa powszechnego → podczas prac nad konstytucją przyjęto 4 podstawowe wnioski:
regulacja systemu źródeł prawa została ujęta całościowo w rozdziale III (art. 87-94) - autonomiczny charakter systemu źródeł prawa;
regulacja systemu źródeł prawa opiera się na hierarchicznej budowie, zapewniającej Konstytucji i ustawom najwyższą rangę (jedyny wyjątek art. 234) - zasada wieloszczeblowości;
regulacja systemu źródeł prawa wyjaśnia miejsce jakie zajmują umowy międzynarodowe;
regulacja systemu źródeł prawa opiera się na rozróżnieniu przepisów prawa powszechnie obowiązującego i prawa wewnętrznego.
Cechy systemu źródeł prawa:
hierarchiczność
normatywna koncepcja źródeł prawa - tzn. że tylko normy prawne tworzą system prawny, czyli orzeczenia TK nie.
dualizm źródeł prawa - podział na powszechne i wewnętrzne prawo został złamany przez samą konstytucję i tylko w niej mogą być od niego wyjątki:
art. 9 - „RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego” → w tym zwyczaj;
art. 25 ust. 5 - umowy między RP a kościołami i związkami, jako podstawa ustawy;
art. 59 ust. 2 - układy zbiorowe pracy;
art. 61 ust. 4 - prawo do informacji - regulaminy Sejmu i Senatu określają tryb udzielania informacji o nich.
(…)
….
Podział na akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznego jest podziałem dychotomicznym, tzn. nie istnieje trzecia kategoria aktów normatywnych. W szczególności nie można stwierdzić istnienia kompetencji do wydawania aktów władczych, jeżeli uprawnienie to jest niezbędne dla realizacji zadań publicznych nałożonych ustawą na określone podmioty.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)