To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
6.1. do 6.7 Zobowiązanie jest „węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia czegoś zgodnie z prawami naszego państwa”. Istotą tej instytucji jest istnienie wierzytelności ( creditum ) z punktu widzenia uprawnionego wierzyciela ( creditor ) i długu ( debitum ) ze strony zobowiązanego dłużnika ( debitor ). Spełnienie długu polega na wykonaniu zgodnego z wolą stron świadczenia ( solutio )
Świadczenie to treść obowiązku dłużnika, jego zgodne z treścią zobowiązania zachowanie. I. Gaiusa: polega na tym, aby „coś dać, czynić, świadczyć” ( dare, facere, prastare )
Glosatorzy ujmowali świadczenie jako węzeł uchwytny słowami, który zobowiązuje ludzi. Pothier zwracał uwagę na konieczność istnienia przyczyny ( causa ) zobowiązania, za którą przyjmował zgodną wolę stron, umowę. Pandektysta Windsheid tłumaczył, że prawo zobowiązań obejmuje uprawnienie do żądania od konkretnej osoby określonego zachowania i opiera się na opartym o porządek prawny przymusie.
3 sposoby ujęcia zobowiązania w obecnych kodeksach: kodyfikacje, w których istnieje podobna do justyniańskiej definicja zobowiązania
BGB
KC
Kodyfikacje niezawierające takiej definicji, wskazujące źródła powstania zobowiązania
ABGB
kodyfikacje, w których część zobowiązaniową otwierają przepisy dotyczące zgodnej woli stron jako głównego źródła zobowiązania
CC
ZGB
Źródła powstania zobowiązania Wg Justyniana zobowiązanie powstaje: ex contractu (z umowy) ex delicto (z czynu niedozwolonego) quasi ex contractu (jakby z umowy) quasi ex delicto (jakby z czynu niedozwolonego)
Gaius rozróżniał tylko dwa pierwsze typy źródeł, a w późniejszym czasie dodał do nich zobowiązania powstające „z różnych innych przyczyn” ( obligationes ex variis causarum figuris ), jak na przykład spłata nieistniejącego długu.
Nominalizm kontraktowy a swoboda umów w prawie antycznym zobowiązania powstawały tylko na mocy umów określonych przez prawo (nominalizm kontraktowy), o ich indywidualności stanowiła treść lub forma zawarcia
z gołej umowy nie powstaje skarga kontrakty nazwane: formalne przyrzeczenie ( stipulatio )
pożyczka ( mutuum )
użyczenie ( commodatum )
umowy chronione skargami zawartymi w tytule edyktu:
przechowanie ( depositum )
powiernictwo ( fiducia )
zlecenie ( mandatum )
spółka ( societas )
sprzedaż ( emptio venditio ) locatio-conductio (odpowiadające najmowi i dzierżawie) kontrakty nienazwane
(…)
…
Uszkodzenia ciała, naruszenie nietykalności cielesnej lub osobistej (dobrego imienia)
Justynian wymienił w swoich instytucjach:
Kradzież
Rabunek
Kradzież z zastosowaniem przemocy
Wyróżniono, aby sprawca dotkliwiej odczuł konsekwencje finansowe
Bezprawne wyrządzenie szkody
Zniewagę
Labeon: świadome, dokonane słowem lub czynem naruszenie dóbr osobistych innej osoby
LEX AQUILIA
Wydana w roku 287 przed Chr.
Pierwsze plebis scitum o mocy ustawy (na mocy Lex Hortensia)
łączyła odpowiedzialność z przesłankami powstania szkody (umniejszeniem majątku) oraz związkiem przyczynowym między powstaniem szkody a zachowaniem sprawcy
Przewidywała odpowiedzialność odszkodowawczą:
za zabicie lub zranienie cudzego zwierzęcia czworonożnego lub niewolnika
za szkody powstałe w wyniku bezprawnego złamania, spalenia lub rozbicia…
… winy (culpa)
w pojęciu winy akwiliańskiej mieściły się zarówno przypadki celowego działania (dolus) jak i sytuacje niedbałości (culpa)
odpowiedzialność była wyłączona za działanie w stanie wyższej konieczności lub w obronie własnej
przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej za czyn niedozwolony w oparciu o przesłanki szkody, związku przyczynowego i winy są do dzisiaj obecne w kodyfikacjach
generalna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)