ZASADA PROPORCJONALNOŚCI - ISTOTA, RÓŻNE ZASADY PODZIAŁU MANDATÓW, KONSEKWENCJE USTROJOWE. PRZYKŁADY. SPOSÓB PODZIAŁU MANDATÓW PROPORCJONALNY System ten był powszechny jeszcze przed II WŚ (mit, że demokratyczne!)
Po II WŚ niektóre kraje przestały go stosować, obecnie występuje jeszcze w państwach skandynawskich, Belgii, Holandii, Luksemburgu, Hiszpanii, Portugalii, Grecji, większości Europy Wschodniej, w Polsce w przypadku Sejmu
podział mandatów między partie dokonywany jest odpowiednio do liczby głosów zebranych przez każdą z partii
WARUNKI, które muszą zostać spełnione przy SYSTEMIE PROPORCJONALNYM
WIELOMANDATOWE OKRĘGI WYBORCZE (z danego okręgu wybiera się więcej niż jednego deputowanego)
Głosujemy na LISTY KANDYDATÓW (każdy komitet wyborczy ma oddzielną listę) - czy dobrze ? czy głosujemy na listy kandydatów i na listy komitetów wyborczych ?
LISTY OTWARTE - np. Polska, Europa Wschodnia - głosujemy na partię i konkretnego człowieka
lista alfabetyczna lista preferencyjna LISTY ZAMKNIĘTE - państwa skandynawskie, Hiszpania, Grecja, Portugalia - głosuje się tylko na listę, a nie na osoby (partia szereguje, kogo preferuje)
Jest 7 PROPORCJONALNYCH SYSTEMÓW WYBORCZYCH, które odpowiadają na pytanie, jak podzielić mandaty, gdy jest ich więcej niż 1 ? Są to m.in.:
system D'Hondta system Hare-Niemayera system Hagenbacha - Bischoffa Najczęściej stosowanym sposobem określenia liczby wyborczej jest SYSTEM D'HONDTA Pierwszy raz zastosowano w Belgii w 1893, do dziś przyjęła go większość krajów
Liczby głosów uzyskane przez poszczególne partie dzielimy przez kolejne liczby całkowite co najmniej tyle razy, ile jest mandatów do podziału, a uzyskane w ten sposób największe ilorazy wykażą kolejność przydziału mandatów.
Przykład ! na liczbach !
PLUSY - ZALETY SYSTEMU D'HONDTA
w parlamencie reprezentowane mogą być nie tylko duże, ale i małe grupy społeczne (demokratyczność)
MINUSY PÓŁPLUS - możemy uznać, że nastroje polityczne wyborców są w miarę wiernie odzwierciedlane
ale ! gdy parlament zacznie pracować, to ten półplus zamieni się w MINUSA !
np. Włochy do 1993 miały system proporcjonalny
w roku 1980 wyniki wyborów: chadecy 34%, komuniści 28%, socjaliści 9% i jeszcze 11 małych ugrupowań
Jak utworzyć w takiej sytuacji rząd ? chadecja nie ma z kim połączyć się w koalicję (komunistów nie chcą też inne państwa, socjaliści dzielą się na 6 frakcji i chcą premiera oraz 5 ministrów i realizacji swojego programu, do tego dochodzą małe partie), w efekcie chadecja ma 2 ministrów i tyle, a do rządu wchodzi 8 partii
(…)
… mandat, obowiązuje większość względna, a konieczne jest zdobycie minimum 3 mandatów przez partię
przykład z partią PDS, która jest popularna w Niemczech wsch., a na zachodzie nie
zdobyła 7 mandatów w systemie proporcjonalnym, ale w skali całych Niemiec nie miała 5%
zdobyła 4 mandaty w systemie większościowym i spełniła tym samym II warunek
zatem w sumie PDS dostało 11 mandatów (przez to, że spełnili…
… 11% w skali wszystkich głosów; jeżeli nie, to inna partia może przejąć te mandaty) na szczeblu kraju (np. Polska)
Polska w 1993 - 65 mandatów w pierwszym podejściu nie zostało obsadzonych ! bo lewica zjednoczona, a prawica w 17 ugrupowaniach dostała by w sumie te 65, ale nie przekroczyli zapory, więc nie dostali nic, a 65 mandatów podzielono między te partie, które zaporę przeszły i dostały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)