To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pojęcie i rodzaje systemów wyborczych. a) Pojęcie systemu wyborczego System wyborczy rozumiany być może dwojako:
1) System wyborczy sensu largo oznacza ogół zasad określających tryb przygotowania i przeprowadzenia wyborów oraz podziału mandatów. Stanowi jakby sumę wszystkich zasad prawa wyborczego ustanowionych w normach prawnych. Jego podstawowym elementem jest, więc prawo wyborcze w znaczeniu przedmiotowym.
2) System wyborczy sensu stricte oznacza ogół zasad ustalania wyników wyborów. W tym znaczeniu używa się właśnie zwykle pojęcia systemu wyborczego.
Mówi się o prawie podmiotowym (bierne, czynne) i przedmiotowym (ogół norm regulujących przeprowadzanie wyborów). b) Rodzaje systemów wyborczych W drugim z podanych znaczeń, tzn. w przypadku systemu wyborczego sensu stricto występować może wiele wariantów (oblicza się, że jest ich ponad 300). Konkretny kształt sposobu ustalania wyników wyborów w danym kraju nie jest przypadkowy. Ze względu na jego wpływ na skład organów przedstawicielskich zawsze wywołuje on szerokie dyskusje. Dzieje się tak dlatego, że przy danym stopniu poparcia wyborców dla poszczególnych kandydatów bądź list, poprzez wprowadzenie różnych systemów wyborczych osiągnąć można różny efekt, jeśli chodzi o skład polityczny organów przedstawicielskich.
Zasadniczo wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje systemów wyborczych i różne ich odmiany:
1. Systemy większościowe Historycznie ukształtowały się one wcześniej. Charakteryzują się one tym, że mandat przyznaje się temu kandydatowi w okręgu jednomandatowym lub tej liście w okręgu wielomandatowym, która uzyska największą liczbę głosów (na marginesie należy zauważyć, iż nie jest prawdą, jakoby systemy te mogły funkcjonować tylko w okręgach jednomandatowych) 2. Systemy proporcjonalne W okresie francuskiej rewolucji 1789 r. zaczęto szerzej zwracać uwagę na wszelkie aspekty równości praw politycznych. Zaowocowało to m.in. poszukiwaniami nowych, sprzyjających równości, rozwiązań w zakresie prawa systemu wyborczego lepiej oddających relację między dwiema wielkościami: ilością głosów oddanych w wyborach na dane ugrupowanie a liczbą otrzymanych przez nie mandat~. Pojawiła się idea stworzenia proporcjonalnego systemu wyborczego (Condorcet, Gergonne). Od tego czasu zaproponowano wiele jego wariantów. Cechą ich wszystkich jest dążenie do zapewnienia podziału mandatów wyborczych pomiędzy poszczególne ugrupowania, komitety wyborcze itp., które wystawiły listy wyborcze, proporcjonalnie do liczby głosów oddanych na nie w wyborach. Uzasadnia się to tym, że skoro lud rządzi wybierając większością głosów przedstawicieli, to ich poglądy powinny odzwierciedlać rozkład opinii wśród wyborców. Każdy powinien mieć więc równy wpływ na stanowisko wyrażane przez parlamentarzystów.
(…)
… względnej - kandydat lub lista musi otrzymać więcej głosów niż konkurenci. Ponieważ wystarczy tu tylko większość zwykła, a tę łatwo jest osiągnąć, nie ma potrzeby przeprowadzania II tury wyborów i cały proces wyborczy ulega uproszczeniu. …
… przydziela się tym listom, które w wyniku tego działania uzyskały największe ilorazy.
Stworzono wiele systemów proporcjonalnych. Tylko niektóre z nich znalazły praktyczne zastosowanie. Do używanych współcześnie najczęściej należą:
1.System d'Hondta. Polega on na tym, że liczbę głosów oddanych na poszczególne listy wyborcze dzieli się przez kolejne liczby naturalne. Otrzymane w ten sposób ilorazy grupuje…
… d'Hondta w oparciu o kolejne najwyższe ilorazy.
3. System Hare'a-Niemeyera. Polega on na tym, że liczbę głosów oddanych na każdą z list wyborczych dzieli się przez sumę ważnie oddanych głosów na wszystkie listy. Otrzymane wyniki mnoży się przez liczbę mandatów przypadających na dany okręg. Następnie ustala się liczbę mandatów przypadających na poszczególne listy. Odpowiada ona liczbie całkowitej…
… mieszany, system wyborczy do niemieckiego Bundestagu. Jest to w istocie wersja systemu proporcjonalnego, nazywana zracjonalizowanym systemem proporcjonalnym.
Rodzaje większościowych systemów wyborczych.
Istnieją dwa rodzaje systemów większościowych:
1.System większości bezwzględnej - kandydat lub lista muszą uzyskać więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. W przypadku, gdy wyniku takiego nie osiągnie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)