„Zanieczyszczenia gleby i zajmowanie terenu” Zanieczyszczenia i ich pochodzenie. Gleba stanowi element środowiska przyrodniczego, w którym gromadzi się przeważająca (często 90%) część zanieczyszczeń występujących w środowisku. Zanieczyszczenia dostają się do gleb przede wszystkim wraz z opadami atmosferycznymi i pyłami (bezpośrednio lub za pośrednictwem roślin), w wyniku wylewu wód, wraz z osadami ściekowymi i kompostami stosowanymi w celach nawozowych, z agrochemikaliami, spływami z dróg, wskutek wieloletniego składowania substancji szkodliwych lub zanieczyszczenia awaryjnego (np. wylew ropy). Zanieczyszczenia ziemi można podzielić w zależności od źródła ich pochodzenia. Do najczęściej występujących można zaliczyć: zanieczyszczenia przemysłowo-chemiczne (np. sole metali ciężkich, substancje ropopochodne), rolnicze (np. związki azotu i fosforu z nawozów mineralnych, bakterie i pasożyty z nawozów naturalnych, środki ochrony roślin), czy wreszcie związane z działalnością bytową człowieka (składowiska odpadów i śmieci, zaśmiecanie lasów). Największe ilości zanieczyszczeń przedostają się do gleb i gruntów wraz ze ściekami, pyłami oraz stałymi i ciekłymi odpadami wytwarzanymi przez przemysł. Zawierają one najczęściej metale ciężkie oraz sole. Przemysł wydobywczy wytwarza olbrzymie ilości silnie zasolonych wód kopalnianych. Wiele zakładów przemysłowych (np. huty, cementownie, elektrownie, ośrodki przemysłu chemicznego) emituje do atmosfery szkodliwe gazy i pyły, które następnie, na skutek depozycji z powietrza zanieczyszczają gleby. W wyniku niewłaściwej działalności rolniczej do gleb i gruntów przedostają się zanieczyszczenia pochodzące z użytych w nadmiarze nawozów mineralnych i organicznych. Szczególnie niebezpieczne związki pochodzące z tej gałęzi gospodarki to pestycydy i inne środki ochrony roślin. Bardzo szkodliwe działanie dla środowiska mają wszelkie zanieczyszczenia nawozów sztucznych. Przykładem może tu być kadm, występujący w nawozach fosforowych. Najbardziej zanieczyszczone gleby występują w pobliżu dróg i autostrad. Zawierają zwiększone ilości niebezpiecznych związków ołowiu i tlenków azotu. Na skutek posypywania powierzchni dróg solami, gleby i grunty w pobliżu szlaków komunikacyjnych są silnie zasolone. Znaczne ilości szkodliwych zanieczyszczeń przedostają się do gleb wraz ze ściekami komunalnymi. Zawierają one m.in. detergenty oraz drobnoustrojem chorobotwórcze. Osobną kategorię stanowią szkody związane z przekształceniem krajobrazu: działalność kopalni
(…)
… one ponad połowę powierzchni
kraju, szczególnie w części północnej i środkowej. Gleby te wymagają wzbogacania w obornik,
kompost, nawozy sztuczne, wymagają wapnowania, a nierzadko - uregulowania stosunków
wodnych.
Najlepsze gleby w Polsce występują na Żuławach, Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Sandomierskiej i
Nizinie Śląskiej (okolice Wrocławia). Żyzne gleby Kujaw tracą swą wartość rolniczą ze względu na
postępujące…
… lub nieco podwyższoną
zawartością metali ciężkich (kadm, miedź, nikiel, ołów, cynk).
Ilustracja 1: Stopień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi(procent próbek) (źródło:
GIOŚ/PMŚ)
Ilustracja 2: Zawartość kadmu w glebach Polski
Pod względem zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych 76% gleb
ornych można uznać za niezanieczyszczone, natomiast 24% za gleby zanieczyszczone w niskim i
średnim…
…, ich wydobyciem
oraz działalnością zakładów metalurgicznych i energetycznych. Ma to głównie miejsce w miastach
Wyżyny Śląsko-Krakowskiej.
Klasy bonitacyjne gleb w Polsce
Aby określić wartość użytkową gleb, wprowadzono w Polsce podział na 6 klas
bonitacyjnych. Klasa I bonitacyjna obejmuje gleby najlepsze, zasobne w składniki odżywcze, łatwe
do uprawy, ciepłe, przepuszczalne i przewiewne z optymalną ilością…
… społecznogospodarczych człowieka (m.in. budowy infrastruktury drogowej, przemysłowej, usługowej
i mieszkaniowej). Stanowi ona źródło pożywienia, biomasy, surowców. Służy jako platforma dla
działalności człowieka oraz stanowi naturalne siedlisko dla wielu organizmów, jest także
miejscem gromadzenia zasobów genetycznych. Gleba magazynuje, filtruje i przekształca wiele
substancji, w tym wodę, składniki odżywcze i węgiel…
… (przyrost udziału o ponad 1%), przy równoczesnym spadku udziału powierzchni
użytków rolnych obserwowanych od 2004 r. (spadek udziału o 0,7%). Proces zmniejszania
powierzchni zajmowanej przez użytki rolne jest związany przede wszystkim z
zagospodarowywaniem powierzchni odłogów i ugorów poprzez ich sukcesywne zalesianie.
Tereny zurbanizowane i zabudowane w 2008 r. zajmowały powierzchnię 1 511 tys. ha…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)