Zagadnienie substancji i struktury świata - wykład

Z agadnienie substancji i struktury świata W zaraniu myśli europejskiej, tzn. w starożytnej Grecji, dociekania metaf i zyczne poświęcone były rozważaniom nad przyrodą. Pierwszych metafizyków n a zywano też fizykami, czyli, jakbyśmy dziś powiedzieli, przyrodnikami. Tych pier w szych przyrodników interesowały przede wszyst­kim zagadnienia bardzo ogólne, i to takie, do których rozwiązania docho­dzili raczej na drodze czysto myślowej spekul a cji, a nie żmudnego i szcze­gółowego obserwowania i bad a nia faktów. Należały do nich przede wszyst­kim dwa zagadnienia: 1° zagadnienie tworzywa przyrody , tj. problemat, z czego, czyli z jakich substancji składa się przyroda ; 2° zagad­nienie, jaka jest ogólna struktura przyrody . Oba te zagadnienia, które już w początkach filozofii greckiej znajdowały się w centrum zainteresow a nia, snują się poprzez całe dzieje filozofii i stanowią jeden z głównych trzo­nów zaga d nień met a fizycznych. Zajmując się pytaniem, z jakich substancji składa się przyroda, pierwsi filoz o fowie mieli na myśli przyrodę cielesną. W późniejszym rozwoju historycznym uw a ga filozofów zwróciła się jednak zarówno ku przyrodzie cielesnej , która nam jest dana w doświadczeniu zewnętrznym (zmysło­wym), jak też i ku przyrodzie ps y chicznej , która nam jest dana w doświad­czeniu wewnętrznym. W filozofii now o żytnej zagadnienie substancji przyj­muje też p o stać pytania: C zy istnieją zarówno substancje cielesne, jak i duchowe, czy też jeden tylko z obu tych rodzajów substancji ? Inaczej , zagadnienie substancji przyjmuje postać problemu duszy i ci a ła. Zagadnienie struktury przyrody występuje w dziejach filozofii głów­nie pod postacią dwóch problematów : 1° determinizmu i indeterminizmu, w którym chodzi o to, czy wszystko w przyr o dzie ma swoją przyczynę; 2° zagadnienie teleologii i me­chanizmu , w którym chodzi o to, czy świat jest urz ą dzony celowo, czy też nie. Do zagadnienia struktury przyrody zaliczyć można wreszcie z a gadnienie struktury przestrzennej i czasowej świata, w którym też ra­czej przyrodnicy niż filozofowie mogą kompetentnie zabi e rać głos. Z agadnienie duszy i ciała N a plan pierw­szy wybija się pytanie : jakiego rodzaju substancje istnieją w przyrodzie? Główne typy rozwiązań tego pytania występują pod nazwa­mi: d u alizm, materializm, spirytualizm i teoria identyczności, czyli monizm wł a ściwy . ... zobacz całą notatkę