1. Ekologia, definicja, powiązania z innymi naukami.
Definicja: Nauka zajmująca się badaniem stosunków zachodzących między żywymi organizmami oraz ic
relacje ze środowiskiem, w którym żyją
*środowisko – wszystkie czynniki wywierające wpływ na organizm – nieożywione i ożywione
Działy ekologii:
-Autoekologia – zajmuje się wpływem czynników środowiska na pojedynczy organizm
-Synekologia – bada zjawiska zachodzące w zbiorowiskach osobników, a także zależności między tymi
zbiorowiskami a ich siedliskiem
Powiązania z:
-ochroną środowiska (sozologia)
-genetyką (ekologia molekularna)
-geografia (zoogeografia, biogeografia)
-filozofią (ekozofia)
-ewolucjonizmem
2. Scharakteryzuj higrofity i hydrofity.
Hygrofity – rośliny zamieszkujące siedliska lądowo-bagienne, mocno uwilgotnione. Są roślinami
wilgociolubnymi, wrażliwymi na niedobór wody. Należą do nich np. takie gatunki, jak szczawik błotny, knieć
błotna. Szybko więdną po zerwaniu (paprocie).
Przystosowania:
-duże liście pokryte cienką kutykulą i aparatami szparkowymi po obu stronach blaszki
- duże przestwory międzykomórkowe wypełnione aerenchymą
-system korzeniowy jest słaby
-ciśnienie osmotyczne wynosi 8-11 atmosfer
Hydrofity – rośliny wodne. W strefach klimatycznych, w których występują okresy niesprzyjające wegetacji
roślin (np. zima), zimują pączki znajdujące się w wodzie. Na wiosnę odtwarza się z nich nowy pęd.
Przystosowania:
- dość słabo rozwinięty systemem korzeniowym, u niektórych (jak pływacz) w ogóle go brak
-silnie rozwinięte kłącza
- słabo wykształcone tkanki mechaniczne i tkanki przewodzące
-nie posiadają kutykuli i aparatów szparkowych
-duże przestwory międzykomórkowe wypełnione powietrzem (aerenchyma)
-ciśnienie osmotyczne w komórkach jest niskie, do 8 atmosfer.
Podział:
-nymfeidy – grążel żółty
-helofity – przy brzegu
-pleustrofity – swobodnie pływające
-elodeidy – całkowicie zanurzone
3. Charakterystyka kserofitów.
Rośliny przystosowane fizjologicznie i anatomicznie do życia w suchych miejscach takich jak
step, pustynia, półpustynia, wydmy, piaski.
1
Przystosowania:
-redukcji przepuszczalności epidermy, aparatów szparkowych i kutikuli
-głęboki system korzeniowy
Kserofity dzielą się na:
-sukulenty – magazynują wodę, mają miękisz wodny, ciernie zamiast liści, „wcięcie” daje własny cień,
niskie ciśnienie osmotyczne 2-3 atm., ograniczona transpiracja prze redukcję liści, kutynizacje epidermy, duże
wakuole, zminimalizowane przestwory komórkowe
-łodygowe
-liściowe
-korzeniowe
-sklerofity – nie magazynują wody- ograniczają jej zużycie – ograniczenie transpiracji (mała
powierzchnia liścia z woskiem lub kutnerem), dużo elementów zdrewniałych, szparki skierowane do wewnątrz,
bardzo wysokie ciśnienie osmotyczne 30-60 atmosfer które pozwala im pobierać wodę z roztworu glebowego o
dużej koncentracji. Suchorośla mają rozwiniętą sklerenchymę, sztywne liście z grubą kutykulą i głęboko
umieszczonymi aparatami szparkowymi.
4. Epifity i pnącza - charakterystyka. Grupy ekologiczne związane ze 21. WSKAŹNIKI BIOCENOTYCZNE:
SKŁAD GATUNKOWY - liczba gatunków występujących w obrębie biocenozy
STOSUNKI ILOŚCIOWE - liczba osobników poszczególnych gatunków, całkowita masa poszczególnych
gatunków, stopień pokrycia przez poszczególne gatunki (okreslanie w procentach, ułamkach albo
specjalnych skalach)
TOWARZYSKOŚĆ - sposób skupienia się osobników różnych gatunków (określanie szacunkowe w skali
1-5 w zestawieniu z ilościowością)
GATUNKI STAŁE patrz zad. 22.
GATUNKI WIERNE patrz zad. 22.
CHARAKTERYSTYCZNA KOMBINACJA GATUNKÓW patrz zad. 22.
22. Co to są gatunki stałe, wierne i charakterystyczna kombinacja gatunków.
GATUNKI STAŁE - w danej biocenozie występują często
stałość gatunku = liczba prób zawierających gatunek/
liczba prób wykonanych
*100 [%]
klasa stałości I:
frekwencja gatunku 1 – 20%
klasa stałości II:
frekwencja gatunku 21 – 40
%
klasa stałości III:
frekwencja gatunku 42 – 60
%
klasa stałości IV:
frekwencja gatunku 61 – 80
%
klasa stałości V:
frekwencja gatunku 81 – 100%
GATUNKI WIERNE - występują tylko w danej biocenozie (ewentualnie w innych bardzo rzadko)
stopień wierności I: występowanie w jednej biocenozie, gat. charakterystyczny, wyłączny
stopień wierności II: występowanie gównie w jednej biocenozie+ minimalnie w innych, gat.
charakterystyczny, wybiórczy
stopień wierności III: występowanie głównie w jednej biocenozie+ zbiorowiska w innych, gat.
charakterystyczny, przenoszący
stopień wierności IV: występowanie w kilku biocenozach na równym poziomie, gat. towarzyszący
obojętny
stopień wierności V: występowanie w kilku biocenozach na poziomie szczątkowym, gat. przypadkowy
obcy
CHARAKTERYSTYCZNA KOMBINACJA GATUNKÓW
obejmuje gatunki o klasie stałości IV i V + gatunki o stopniu wierności I, II i III
+ gatunki o stopniu wierności IV, ale bardzo wysokim stopniu stałości
23. Jakie zagrożenia niesie z sobą spadek bioróżnorodności w Przyrodzie.
a. zagrożenia ekonomiczne (nie najważniejsze, ale najbardziej przekonujące dla społeczeństwa)
- różnorodność jest wykorzystywana do badań nad żywnością, lekami i materiałami do produkcji
przemysłowej, brak różnorodności może spowodować utrudnienia w rozwoju tych dziedzin
b. zagrożenia naukowe
- różnorodność jest wykorzystywana do pozyskiwania nowych genów
c. zagrożenia ekologiczne
- rola wielu gatunków jest obecnie nieznana, ale może się okazać że niektóre z nich są kluczowe dla
biosfery
d. zagrożenia estetyczne
- związane z ochroną przyrody i krajobrazu
- konkretne przełożenie ekonomiczne ze względu na turystykę
e. zagrożenia etyczne
- gatunki nieprzydatne dla przemysłu także warto chronić, ze względu na wartości edukacyjno
estetyczne np. Król lew – modelowanie zachowań
24. Różnorodność alfa, beta gamma.
RÓŻNORODNOŚĆ ALFA różnorodność w obrębie jednej próby/biocenozy/zespołu
RÓŻNORODNOŚĆ BETA różnorodność między próbami/biocenozami/zespołami
1
RÓŻNORODNOŚĆ GAMMA różnorodność regionalna = łączna różnorodność alfa i beta danego regionu
(suma lub iloczyn)
25. Wskaźniki określające różnorodność
(…)
… - podtyp drapieżnictwa (gdy roślina umiera, u przeżuwaczy na przykład nie
umiera, wtedy nie drapieżnictwo), łańcuch pokarmowy spasania
Przystosowania roślinożerców:
-systemy skutecznego pobierania biomasy
-systemy detoksykacji substancji szkodliwych
Ochrona przed zjadaniem:
6
-mechaniczna: kolce, ciernie
-chemiczna: celuloza i lignina, krzemionka, garbniki, glikozydy, alkaloidy, terpentoidy (np. części…
… biosystemu
otwarty
zamknięty
34. Przebieg sukcesji na zarastających polach w Polsce.
ETAPY SUKCESJI: POLE → LAS
całkowity czas trwania 80 – 140 lat
etap I
stadium inicjalne
1 – 15 lat
krzewinki
etap II
stadium przejściowe
12 – 25 lat
krzewy iglaste
etap II
stadium terminalne
24 – 140 lat
krzewy, drzewa
35. Typy łańcuchów pokarmowych.
36. Przepływ energii przez łańcuchy pokarmowe w różnych ekosystemach…
…%→zooplankton drapieżny →42%→ryby
planktonożerne →74%→ryby drapieżne →100%→
37. Biomanipulacje, kumulacja ekologiczna (biomagnifikacja).
BIOMANIPULACJE - ingerencja w środowisko wodne przez wykorzystanie zależności
łańcucha pokarmowego metoda rekultywacji akwenów przez:
a. ograniczanie zakwitów wody
b. ograniczanie rozwoju makrofitów (naczyniowe rośliny wodne)
-wykorzystywany łańcuch pokarmowy:
fitoplankton…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)