To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zachowanie racjonalne a racjonalizuj ą ce Wi ę kszo ść z nas z dum ą przyznaje, ż e jeste ś my zwierz ę tami racjonalnymi — i rzeczywi ś cie ludzie s ą zdolni do zachowa ń racjonalnych. Jak jednak pokazuj ą powy ż sze przyk ł ady, potrzeba podtrzymania naszej samooceny sprawia, ż e nie zawsze my ś limy racjonalnie; raczej racjonalizujemy. Osoby uprawiaj ą ce jogging, które przez wiele lat napina ł y mi ęś nie i odrzuci ł y wyniki bada ń , nie zachowa ł y si ę racjonalnie. Ca ł kowicie racjonalne jednostki przeczyta ł yby uwa ż nie raport z bada ń , sprawdzi ł y, czy metodologia by ł a poprawna, i je ś li nie by ł oby ż adnych b łę dów, to zaniecha ł yby dotychczasowej praktyki. Ale ludzie zaanga ż owani w redukowanie dysonansu s ą tak zaj ę ci przekonywaniem samych siebie, ż e zawsze post ę puj ą i post ę powali w ł a ś ciwie, i ż cz ę sto ko ń czy si ę to zachowaniem irracjonalnym i dezadaptacyjnym. W tym przypadku usi ł uj ą c usprawiedliwi ć swoje zachowania z przesz ł o ś ci, w ko ń cu przekonaj ą siebie, ż e nale ż y nadal napina ć mi ęś nie. Je ś li metodologia naukowa jest poprawna, to zachowanie takich nawyków jest, w najlepszym razie, strat ą czasu. W przypadku palenia papierosów rezultat takiego uporu mo ż e by ć tragiczny. Aby zademonstrowa ć irracjonalno ść zachowania zmierzaj ą cego do redukcji dysonansu, Edward E. Jones i Rika Kohler (1959) przeprowadzili prosty eksperyment w jednym z miast na po ł udniu Stanów Zjednoczonych w ko ń cu lat pi ęć dziesi ą tych, zanim jeszcze desegregacja zosta ł a powszechnie zaakceptowana. Wyselekcjonowali oni osoby, które by ł y bardzo zaanga ż owane w problem segregacji rasowej — jedni byli za utrzymaniem jej, inni sprzeciwiali si ę temu. Nast ę pnie badacze prezentowali uczestnikom eksperymentu seri ę argumentów zarówno za, jak i przeciw segregacji. Cz ęść argumentów i z jednej, i z drugiej strony by ł o wiarygodnych, a cz ęść wr ę cz niedorzecznych. Chodzi ł o o stwierdzenie, które argumenty zostan ą najlepiej zapami ę tane. Gdyby uczestnicy eksperymentu Jonesa i Kohler mieli zachowa ć si ę ś ci ś le racjonalnie, to nale ż a ł oby oczekiwa ć , ż e najlepiej zapami ę taj ą argumenty wiarygodne, a najgorzej argumenty niewiarygodne — bez wzgl ę du na to, po której stronie wyst ę powa ł y. Ostatecznie, dlaczego kto ś mia ł by zapami ę ta ć argumenty niewiarygodne? Co przewiduje teoria dysonansu? Argument g ł upi, ale zgodny z czyj ąś postaw ą , wzbudza pewien dysonans, poniewa
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)