ZJAWISKO FACYLITACJI I HAMOWANIA.
PRÓŻNIACTWO SPOŁECZNE I DEINDYWIDUACJA
Czy i jaki wpływ na nasze zachowanie ma fizyczna obecność innych ludzi? czy fizyczna obecność innych ma wpływ na poziom działania jednostek?
Badacze, chcąc odpowiedzieć na te pytania odkryli pewne prawidłowości:
efekt facylitacji społecznej - efekt ułatwienia społecznego, polega na tym, że w obecności innych następuje wzrost poziomu wykonywania zadań.
efekt hamowania społecznego - obecność innych powoduje spadek poziomu wykonania zadania w porównaniu z działaniem w samotności
Problematyką tą zainteresował się Robert Zając. Stwierdził on, że obecność innych ułatwia działanie przy prostych dobrze wyuczonych czynnościach oraz ułatwia sprawne wykonywanie dominujących reakcji. Trudno jednak poradzić sobie z zadaniami nowymi, skomplikowanymi.
Trzy teorie wyjaśniające rolę pobudzenia w wyniku obecności innych:
obecność innych podwyższa pobudzenie psychiczne ludzi - podwyższa nasza witalność
lęk przed oceną
wzrost pobudzenia w obecności innych łączy się z rozpraszaniem naszej uwagi
Próżniactwo społeczne - uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania. uspokojenie osłabia wykonanie zadań prostych lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych. Zjawiskiem tym zajął się Ringelman (stąd nazwa tego zjawiska - efekt Ringelmana)
Im więcej ludzi wykonuje jakąś pracę tym gorszy jest rezultat w porównaniu sumą pojedynczych rezultatów (3 - 85%; 8 - 49%)
Efekt ten jest spowodowany tym, że gdy jesteśmy wtopieni w grupę nie zwracamy uwagi na możliwość oceniania nas, spada motywacja do działania.
Wniosek: wskazane jest aby podwładni wykonujący stosunkowo proste zadania odczuwali niewielki lęk przed oceną, co powinno przyczynić się do podwyższania poziomu działania. Z drugiej strony jeżeli chcemy podnosić poziom działania pracowników wykonujących trudne zadania możemy u nich obniżyć lęk przed oceną poprzez taką organizację pracy grupy, która uniemożliwia ocenę indywidualnego wkładu pracy każdego z nich.
Deindywiduacja - jest to utrata poczucia własnego ja, utrata normalnej kontroli nad własnym zachowaniem, co w rezultacie zwiększa impulsywność i patologiczność postępowania. Wyjaśnienia tego zjawiska:
zmniejszona odpowiedzialność za własne czyny wywołana obecnością innych lub będąca wynikiem przebrania. Zmniejsza się szansa, że jednostka zostanie rozpoznana w tłumie i odpowie za swoje czyny.
znaczenie ograniczonej samoświadomości - skupienie uwagi na sobie (na swoich przekonaniach, wartościach, uczuciach)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)