Zasady prawa międzynarodowego
Określenie „Ogólne zasady prawa [międzynarodowego] uznane przez narody cywilizowane” jest zaczerpnięte jeszcze ze statutu Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej (art. 38).. Obecnie podział na narody cywilizowane i niecywilizowane w stosunkach międzynarodowych właściwie nie istnieje (formuła tradycyjna z okresu międzywojennego).
Dwie zasadnicze koncepcje wykładni terminu „ogólne zasady prawa”:
W odniesieniu do ogólnych zasad prawa uważano, że chodzi o zasady prawa międzynarodowego (choć nie jest tak dosłownie napisane w art. 38).
Był to pogląd dość popularny w tzw. radzieckiej nauce prawa międzynarodowego. Wielu autorów uważało, że skoro mowa jest najpierw o umowie międzynarodowej, zwyczaju międzynarodowym to także chodzi o zasady prawa międzynarodowego i twierdzili, że trudno by było sobie wyobrazić jakieś zasady wspólne dla systemów prawnych różnych państw. Ogólne zasady prawa międzynarodowego wynikają bezpośrednio z norm zwyczajowych i umownych. Przyjęcie takiej interpretacji nie wnosiłoby nic nowego do tego katalogu jest to więc chyba stanowisko niesłuszne, traktujące ogólne zasady prawa jako wyłącznie zasady prawa międzynarodowego.
Stanowisko dominujące w doktrynie i akceptowane przez orzecznictwo zgodnie z którym ogólne zasady prawa są zasadami stanowiącymi uzupełnienie norm zwyczajowych i umownych, które są zarówno wspólne dla systemów prawnych państw jak też obowiązują w porządku prawnomiędzynarodowym.
Ogólne zasady prawa należy rozumieć jako zasady wspólne obowiązujące i w porządku międzynarodowym i mające zastosowanie w porządku wewnętrznym państw. Tradycyjnie elementem ogólnych zasad prawa są zasady, które do prawa międzynarodowego i wewnętrznego weszły dzięki słynnym łacińskim paremiom:
Lex retro non agit,
Lex posterior derogat legi priori,
Nemo plus iuris ad allium transfere potest quam ipse habet,
Zasada Res iudicata,
Zasada dobrej wiary (bona fides) - przyjmuje się, że podmioty prawa działają w dobrej wierze,
Zasada słuszności,
Zasada sprawiedliwości,
Zasada estopel - polega na tym, że pewne faktyczne zachowania państwa na płaszczyźnie międzynarodowej są wyraźnie akceptowane przez inne państwa, które opierając się na tego rodzaju postępowaniu zmieniają swoje zachowanie, ewentualnie mogą też ponieść szkodę.
Suwerenność państw
Równość państw wobec prawa
Niezależność państw od siebie
Pacta sunt servanda - państwo nie może powoływać się na swoje ustawodawstwo wewnętrzne (nawet na konstytucję) dla uzasadnienia uchylenia się od wykonania zobowiązań międzynarodowych (art. 27 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 23 V 1969 r.). Nie jest to sprzeczne z zasadą suwerenności ponieważ państwo samo decyduje, jakie zobowiązania międzynarodowe chce przyjąć.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)