WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD II, 23.02.11
W PERSPEKTYWIE FILOZOFICZNEJ PROBLEM JĘZYKA NIE OGRANICZA SIĘ DO PROBLEMU NAZW. Jeżeli ludzie posługują się językiem to produkują zdania. Powstaje pytanie - czy zdania języka naturalnego są tożsame z sądami logicznymi? Oczywiście, jest tak, że prawdziwość sądów logicznych zależy od użytych w nim nazw. Sam funktor zdaniowy nie jest prawdziwy albo fałszywy. Czy w takim razie można utożsamiać znaczenia zdań naturalno językowych Z ICH PRAWDZIWOŚCIĄ? Otóż - nie. Gdyby znaczenie zdań było tożsame z ich prawdziwością, zdania fałszywy nie miałyby znaczenia - a intuicja, która pozwala nam stwierdzić, że jakieś zdanie jest fałszywe, nie miałaby się na czym oprzeć. Znaczenie =/= prawdziwość. Z drugiej strony między nazwami a zdaniami można dostrzec pewne podobieństwo. Nazwy normalne są intuicyjnie oczywiste. Zdania też mają swoje denotaty - są nimi stany rzeczy. To jest pewien problem. Kandydatami na nazwy stanu rzeczy są wyłącznie zdania oznajmujące. Po drugie - jest inna zasadnicza różnica pomiędzy zdaniami a nazwami - mianowicie czego nazwami są zdania fałszywe? Zdania oznajmujące prawdziwe - nazwy stanu rzeczy. Zdania fałszywe byłyby odpowiednikami nazw pustych. I to byłoby problemem, dlatego, że jeśli się dobrze zastanowimy, nazwy puste, którymi się sensownie umiemy posłużyć w rozmowie, są marginesem. Nie musimy opowiadać sobie o krasnoludkach i jednorożcach. Natomiast nazw fałszywych w dyskursie jest mnóstwo. Ludzie mówią zdania fałszywe, bo nie wiedzą - cała teoria heliocentryczna składa się wyłącznie ze zdań fałszywych. Jako zbiór zdań nic złego tam się nie dzieje - to są bardzo dobre zdania. Nie można powiedzieć, że zdania to tylko nazwy stanów rzeczy.
Ideacyjne teorie znaczenia - nie odnoszą się do świata, a do umysłu, idei, myśli. Zdaje się, ze pierwsza propozycja pochodzi od Locke' a -znaczeniem zdania, jest myśl. Skoro tak, to czyja myśl? Czy myśl nadawcy, czy odbiorcy? Czy ta myśl, która miała być znaczeniem zdania, istnieje zanim to zdanie zostanie wypowiedziane? Nikomu nie przyszło do głowy -zielone bezbarwne idee śpią wściekle - zdanie gramatycznie poprawne, natomiast jest bezsensowne. Potem rozwinięto myśl, że coś w tym zdaniu jest takiego, że mimo, ze jest bezsensowne, jakaś myśl się za nim kryje. Można sobie wyobrazić coś takiego, do czego odnosi się wyrażenie „spać wściekle” i można sobie wyobrazić „zielone i bezbarwne” jednocześnie. Czym jest znaczenie zdań?
Jak rozpoznać znaczenia zdania, jako myśl, mimo że nigdy takiej myśli nie mieliśmy? Nie przez - warunki prawdziwości i nie myśl (zdanie może być nieprawdziwe i myśli niemieliśmy wcześniej). Skoro nie można jako myśl, bo może nie być myśli przed zdaniem, to można opisać znaczenie zdań inaczej.
(…)
…? Gdzieś czekają na użycie. Znaczenie zdań jako warunek prawdziwości zdań:
Warunek, jaki musi spełnić świat, by zdanie było prawdziwe. jeżeli znaczeniem zdania jest stan rzeczy, to znaczeniem tego zdania jest taki stan rzeczy w którym: „Adolf Hitler…”. Co by znaczyło warunki prawdziwości? Musiał istnieć A. Hitler, USA, musiał odbyć podróż w 1931 roku, zwiedzał USA… - wszystkie składniki musiały być prawdziwe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)