Wykład - Walka z opozycją sejmową

Walka z opozycją sejmową - proces brzeski
W roku 1929 opozycja została zepchnięta do roli obserwatora poczynań sanacji (rządy sprawowali w. Sławek i A. Prystor - zwolennicy ostrego kursu wobec opozycji)
Na jesień 1929 r. nastąpiła konsolidacja opozycji. Wtedy to powstał Centrolew - porozumienie partii centrum i lewicy: PPS, Stronnictwa Chłopskiego, PSL „Wyzwolenia”, PSL „Piasta”, chadecji, Narodowej Partii Robotniczej. Celem nowego bloku było obalenie rządów autorytarnych i dążenie do przestrzegania konstytucji.
29 czerwca 1929 r. odbył się w Krakowie Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu. Była to inicjatywa Centrolewu. Na Kongresie uchwalono rezolucję, w której potępiono dyktaturę Józefa Piłsudskiego, poczynania rządu i prezydenta oraz domagano się przywrócenia rządów parlamentarnych.
25 sierpnia 1929 r. premierem rządu został Józef Piłsudski. Sanacja rozpoczęła przygotowania do nowych wyborów (termin: Sejm - 16 listopada, Senat 23 listopada). Wybory te noszą nazwę wyborów brzeskich. Na wniosek Piłsudskiego prezydent rozwiązał parlament.
W nocy z 9 na 10 września 1929 r. aresztowano 84 byłych posłów i senatorów opozycji (na liście znajdowało się około 5 tys. osób). Zostali oni osadzeni w Brześciu nad Bugiem (m.in. W. Witos, Władysław Kiernik, K. Bagiński, Wojciech Korfanty, A. Pragier, H. Lieberman, N. Barlicki, A. Ciołkosz, M. Mastek, M. Popiel, J. Dębski, Sawicki). Aresztowania dokonano bez nakazu sądowego, a jedynie na polecenie ministra spraw wewnętrznych Sławoja-Składkowskiego.
26 października 1931 r. rozpoczął się w Warszawie proces przywódców opozycji aresztowanych we wrześniu 1930 r. Na ławie oskarżonych zasiadło ostatecznie 6 członków PPS, w tym Norbert Balicki, Adam Ciołkosz i Herman Lieberman, a także 5 ludowców, w tym Wincenty Witos i Kazimierz Bagiński. Akt oskarżenia zarzucał im usiłowanie usunięcia rządu siłą. W styczniu 1932 r. skazano podsądnych na kary od 1,5 roku do 3 lat więzienia. Rozprawa apelacyjna zakończyła się zatwierdzeniem wyroków pierwszej instancji. Sąd Najwyższy zalecił zaś w maju 1932 r. ponowne rozpatrzenie sprawy. W lipcu 1933 r. odbyła się druga rozprawa przed sądem apelacyjnym, który uznał pierwotny wyrok za uzasadniony, po czym Sąd Najwyższy zatwierdził go w październiku 1933 r. 5 oskarżonych postanowiło odsiedzieć karę, reszta zaś, w tym Wincenty Witos, Kazimierz Bagiński, A. Pragier, Herman Lieberman, udała się na emigrację.
W ten sposób nastąpiło rozbicie opozycji i rozpoczęło się kształtowanie systemu autorytarnego.
... zobacz całą notatkę