To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pojecie „terytorium”
Termin „terytorium” używany jest w prawie międzynarodowym w różnych znaczeniach. W sensie ogólnym oznacza on przestrzeń, w której działają państwa i inne podmioty prawa międzynarodowego.
Z punktu widzenia geofizycznego należy wyróżnić terytorium lądowe, terytorium wodne (wody śródlądowe i morskie), terytorium podziemne (zarówno pod terytorium lądowym jak i morskim), terytorium powietrzne i terytorium kosmiczne.
W nauce prawa międzynarodowego termin „terytorium” używany jest także na określenie jednostek geopolitycznych nie będących państwami. Używamy wtedy wyrażenia „terytorium niesuwerenne” lub najczęściej - „terytorium zależne”.
Terytoria zależne są to terytoria zamieszkałe, które - nie wchodzą w skład żadnego państwa - nie posiadają najważniejszego z punktu widzenia prawa międzynarodowego atrybutu państwa jakim jest suwerenność. Definicja terytorium zależnego musi zatem zawierać dwa elementy: odrębność terytorialną oraz zależność polityczno-ustrojową. Zależność danego terytorium z punktu widzenia prawa międzynarodowego objawia się w braku ogólnej kompetencji w sprawach zagranicznych (czyli brak: zdolności traktatowej, prawa legacji, prawa uczestnictwa w organizacjach międzynarodowych itp.) Pojecie terytoriów zależnych było różnie definiowane na przestrzeni dziejów. Dawniej (w okresie kolonizacji) wyrażano pogląd że kolonie nie stanowią terytoriów zależnych, gdyż z punktu widzenia prawnego są one częścią terytorium danego państwa, do którego należą. Pogląd ten stracił jednak swe uzasadnienie, bowiem w Deklaracji zasad prawa międzynarodowego dotyczących stosunków przyjaznych i współdziałania państw z dnia 24 października 1970 roku zaznacza się, że terytoria kolonialne na mocy Karty Narodów Zjednoczonych mają status odrębnych i różnych od terytorium państwa, które nimi administruje. W Deklaracji o przyznaniu niepodległości krajom i narodom kolonialnym z dnia 14 grudnia 1960 roku użyto natomiast terminu „terytoria zależne” w sensie „terytoria kolonialne”.
Klasyfikacja terytoriów zależnych:
z punktu widzenia prawa międzynarodowego dzielimy terytoria zależne na dwa rodzaje. Tak więc mamy terytoria kolonialne i terytoria niekolonialne. Na kryterium podziału składają się dwa elementy: geograficzny i polityczny. Element geograficzny pochodzi z tradycyjnego pojmowania koloni jako terytoriów zamorskich. Wyjątkiem od tego jest system mandatowy i powierniczy. Element polityczny jest chyba ważniejszy, istotną różnicą jest tu cel jaki jest wyznaczony w rozwoju politycznym danego terytorium. Według prawa międzynarodowego dekolonizacyjnego celem jego działania jest doprowadzenie narodów kolonialnych do stanu niepodległości (zasada samostanowienia). W przypadku terytoriów zależnych typu niekolonialnego także może osiągnąć taki stan (niepodległość), ale nie stanowi to celu ich rozwoju politycznego jako wymogu prawnomiędzynarodowego. Ponadto status tych terytoriów może mieć charakter stały, a status narodów kolonialnych jest z założenia tymczasowy.
(…)
… samodzielnej roli i same przez siebie nie przesądzają o statusie prawno-ustrojowym danej ludności.
Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 15 grudnia 1960, jakby po fakcie interpretuje Kartę NZ mówiąc że terytorium niesamodzielne to terytorium, które geograficznie jest odrębne od kraju administrującego oraz różni się od niego pod względem etnicznym i (lub) kulturowym. Terytoria uznane za niesamodzielne
14…
…. Gdyż po kapitulacji Japonii, Stany Zjednoczone administrowały nimi jako okupant wojenny, a nie państwo powiernicze. Dnia 2 kwietnia 1947r. Rada Bezpieczeństwa (*a nie Zgromadzenie Ogólne) ONZ zatwierdziła układ powierniczy dla byłych japońskich wysp mandatowych, przekazują je w „terytorium powiernicze o charakterze strategicznym” ze Stanami Zjednoczonymi jako władzą administrującą. Ostatnim przypadkiem jest Somalii…
… niesamodzielne. Nie uczyniło tego także Zgromadzenie Ogólne ONZ. Dopiero po referendum w 62 roku Algieria uzyskała niepodległość.
Nowa Funlandia jest jedynym przypadkiem integracji z państwem sąsiednim wśród tych terytoriów (po referendum z 22 lipca 1948 została przyłączona do Kanady)
W drugiej grupie terytoriów wyróżniamy dwa typy. Pierwszy to te terytoria, które zostały uznane za niesamodzielne, a potem…
….), Samoa Zachodnie (1. I. 1962r.) oraz Nauru (31. I. 1968r.). Ruanda i Burundi wyłoniły się z podziału Ruanda - Urundi 1 lipca 1962r. Nowa Gwinea z Papuą utworzyły państwo, którego niepodległość została proklamowana 16.09.1975 r. Inny przypadek to Somali pod administracją włoską, która już w umowie miała zapisaną niepodległość po 10 latach. W praktyce Somali uzyskało niepodległość wespół z Somali…
…., Kamerunie Fr., Tanganice, Nowej Gwinei, Ruandzie-Urundi oraz Somalii (decyzja połączenia się z Somali Bryt.)
terytoria nie poddane powiernictwu międzynarodowemu
Spośród terytoriów mandatowych poza systemem powierniczym pozostała Palestyna wraz z Transjordanią oraz Afryka Południowo-Zachodnia. Powiernictwem ONZ nie zostały objęte także dwie kolonie włoskie - Libia i Erytrea, ani też Korea…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)