Wykład - Teologia i nauka

Teologia i nauka
Albert Wielki
Albert urodził się w Lauingen w 1206 roku. Studiował filozofię w Padwie, wstąpił do zakonu dominikanów. Nauczał w Kolonii i na Uniwersytecie Paryskim, gdzie jego uczniem był przez kilka lat Tomasz z Akwinu. Przez dwa lata sprawował funkcję biskupa Ratyzbony, poczym powrócił do Kolonii. Zmarł w 1280 roku.
Albert przez całe swe życie pozostawał otwarty na wszelkie problemy intelektualne, a pomimo to nie zrezygnował z prowadzenia badań w dziedzinach empirycznych. Obok Bacona, jako pierwszy z łacinników, zdał sobie Albert sprawę z implikacji, które niosła ze sobą nauka grecko-arabska. Pierwszym zadaniem chrześcijan jest osiągnięcie mistrzostwa w zakresie wszelkich form wiedzy filozoficznej i naukowej - to zwrotny punkt w historii myśli Zachodu.
Fakt, że Albert postulował rozdzielenie filozofii i teologii nie oznaczał jeszcze, że wypracował on własny system - jego podejście do filozofii było podejściem uczonego. Metafizyka zajmuje się Bogiem jako pierwszym Bytem, natomiast przedmiotem teologii jest Bóg poznany przez wiarę.
Doktryna Alberta nie jest systemem jednorodnym, ale raczej mieszaniną elementów arystotelesowskich i neoplatońskich. Albert odwołuje się do Arystotelesa, gdy przedstawia dowód na istnienie Boga z ruchu. Albert twierdzi, że pierwsza zasada jest też rozumna, ożywiona, wszechmocna, wolna - jest swoją własną inteligencją. Wola Boga nie różni się od Jego istoty.
Połączenie Arystotelesa i Pseudo-Dionizego gwarantuje Bożą transcendencję i stanowi podstawę doktryny analogii. Stworzenie świata interpretuje Albert w sposób neoplatoński: pierwsza zasada jest źródłem, z którego wypływa druga inteligencja - i tak dalej. Z każdej podporządkowanej inteligencji wyprowadzona zostaje właściwa jej sfera, dopóki nie pojawi się w końcu ziemia. Albert wyraźnie zaznacza, że cały proces emanacyjny odbywa się w zależności od najwyższej przyczyny i w konsekwencji cały musi być odnoszony do Boga. Sam proces przedstawiany jest w sposób różnorodny - raz jako rozprzestrzenianie się dobra, innym razem jako rozpraszanie się światła.
Nie można mówić o zamkniętym systemie Alberta Wielkiego - jego myśl jest etapem prowadzącym do uznania filozofii arystotelesowskiej za intelektualne narzędzie służące przedstawieniu wizji chrześcijańskiej.
Albert udowadnia wreszcie, przeciwko awerroistom, indywidualną nieśmiertelność dusz ludzkich (skoro każdy człowiek ma własne esse, to musi mieć także własną, nieśmiertelną duszę), które są formami ciał (mających w możności życie). W psychologii Albert idzie głównie za Arystotelesem (wyróżniając, między innymi, te same trzy władze duszy).

(…)

… tamtejszych profesorów (Aleksander z Hales, Albert Wielki). Głównym zarzutem, który wyprowadzał przeciwko ówczesnym myślicielom, była nieznajomość nauk przyrodniczych i języków. Około 1250 roku wstąpił do zakonu franciszkańskiego i przez pewien czas nauczał w Oksfordzie. Musiał zrezygnować z tej posady, gdy ściągnął na siebie podejrzenia i wrogość swoich przełożonych. Głównym dziełem Bacona jest „Opus maius…
… i służenia Bogu - jej uwieńczeniem jest filozofia moralna.
Część trzecią poświęca Bacon zagadnieniom języka, podkreślając znaczenie naukowych badań nad językami. Bez realnej znajomości hebrajskiego i greckiego nie można właściwie przetłumaczyć i zrozumieć Pisma Świętego.
W części czwartej Bacon omawia matematykę, „bramę i klucz” do pozostałych nauk.
Przedmiotem części piątej jest optyka. Bacon zajmuje…
... zobacz całą notatkę