POLITYKA BUDŻETOWA
To oddziaływanie za pomocą instrumentów systemu finansowego państwa na gospodarkę oraz osiągania za jego pomocą określonych celów ekonomicznych, społecznych i politycznych; realizowana jest przez rząd
Dwa rodzaje polityki budżetowej:
- aktywna - zalecana przez tradycyjny keynesizm, ingerencja państwa za pomocą instrumentów finansów publicznych, państwo może zmieniać stawki podatkowe, wprowadzać nowe podatki, może udzielać kredytów i poręczeń, występuje w niej „zjawisko opóźnień” - rząd wprowadzając nowe instrumenty polityki fiskalnej działa z pewnym opóźnieniem:
- problem wypychania inwestycji - nadmierne zadłużanie się rządu, emituje papiery wartościowe, wrasta stopa procentowa, kredyt jest droższy - pasywna - działanie automatycznych stabilizatorów koniunktury - bo instrumenty na stałe wbudowane w system gosp państwa, które działają w sposób automatyczny, bez ingerencji państwa w zależności od koniunktury, np. system podatkowy
FUNKCJE POLITYKI FISKALNEJ
- alokacyjna - rozdysponowanie dochodów pomiędzy sektor prywatny i publiczny oraz dalsza alokacja wewnątrz tych sektorów; w ramach tej funkcji państwo finansuje świadczenia konieczne związane z bezpieczeństwem, administracją, wymiarem spr. Oraz świadczenia pożądane, np. służba zdrowia, edukacja; świadczenia konieczne mają bardziej charakter ogólny
- redystrybucyjna - ingerencja państwa w dochody prywatne; punktem wyjścia przeświadczenie o niesprawiedliwości mechanizmu rynkowego i potrzeb korekty jego pierwotnego podziału; państwo może uzupełniać (np. zasiłki) lub ograniczać (np., wyższe podatki) dochody prywatne
- stabilizacyjna - stabilizowane PG, prowadzenie polityki atycyklicznej za pomocą instrumentów polityki fiskalnej w sytuacji spadku koniunktury rząd będzie zwiększał wydatki
INSTRUMENTY POLITYKI FISKALNEJ
*budżet - zestawienie rocznych dochodów i wydatków przyjmowanych w formie ustawy, jedyna inicjatywa w tym zakresie przysługuje rządowi
- zgromadzenie prognoz dotyczących poziomu PKB, bezrobocia itp. przez Ministerstwo Finansów
- przesłanie przez ministra limitu wydatków do instytucji, które w ciągu 21 dni odsyłają swój plan budżetu
- RM przyjmuje budżet w formie uchwały
- projekt budżetu musi zostać przekazany marszałkowi Sejmu do 30 września
- Sejm ustala budżet w 3 czytaniach
- projekt do Komisji Finansów, która może wykonać drobne przesunięcia, jednak nie mogą one powiększyć deficytu budżetowego
- to samo w senacie (20 dni)
- potem do Prezydenta, podpisuje w 7 dni, nie ma prawa weta, może skierować do TK
- ogłoszenie w Dz.U.
(…)
… w senacie (20 dni)
- potem do Prezydenta, podpisuje w 7 dni, nie ma prawa weta, może skierować do TK
- ogłoszenie w Dz.U.
Gdy Sejm nie przyjmie ustawy budżetowej -> prowizorium budżetowe (w czasie jego trwania musi zostać uchwalony właściwy budżet)
Prezydent w ciągu 14 dni może skrócić kadencję Parlamentu i zarządza nowe wybory
ZASADY BUDŻETOWE
- równowagi -> unikanie nadmiernego deficytu
- jedności…
… -> wszystkie reguły dot. Podatków
PODATKI
- państwowe - CIT, PIT, VAT, akcyza, podatki od gier
- samorządowe - np. podatek rolny, leśny, od darowizn
- bezpośrednie - podatek od osób fizycznych, od osób prawnych (19%)
*pośrednie - VAT - stawka podstawowa 22%, obniżona 7%, w UE 25-25%, obniżona UE 5-15%
Równość opodatkowania - w zależności od tego jakiego systemu jesteśmy zwolennikami, taką równość przyjmujemy Pewność…
…, po '85 zastąpiony podatkiem rolnym 2 ETAP TRANSFORMACJI
- filary reformy - wprowadzony od 1992 PIT
- zreformowanie w 1992 CIT
- wprowadzenie w 1993 VAT i akcyz
- zreformowanie podatków lokalnych
PIT - zmiany wysokości stawek
- 1992 - 1993 -> 20%, 30%, 40%
- 1994 -> 21%, 33%, 45%
- 1998 (AWS) -> 19%, 30%, 40% (przez 10 lat)
- 2009 -> 18%, 32% (korzystna zmiana dla klasy średniej)
PIT - 1998
- jest to progresja szczeblowana - wyższym stawkom podlegają tylko nadwyżki ponad poprzedni próg
- 2004 - podatek liniowy dla osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (opcja)
Podatek CIT
- w momencie wprowadzenia wynosił 40%
- 1992 ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych 40% -> 38% -> 28% -> 19% w 2004
Koncepcje podatku liniowego w Polsce
- 1994 - Centrum im. Adama Smitha (15.5%)
- 1998…
… - propozycja Leszka Balcerowicza `Biała księga podatków' 3x22% z kwotą wolną od podatków
- 2001 - PO, UPR - 3x15%, PO - 3x15%, Korwin Mikke - 3x11%
VAT
- 5 lipca 1993 - ustawa wprowadziła podstawowy podatek VAT, musi przyjąć wartość 15-25%, a wartość obniżona 5-15%
Akcyza
- np. napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, paliwa silnikowe, oleje smarowe, broń gazowa, samochody osobowe, jachty i łodzie żaglowe, sprzęt…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)