POGLĄDY VAN DER LEEUW`A NA RELIGIĘ
G. van der Leeuw (1890-1950), klasyczny przedstawiciel fenomenologii religii; ulegał psychologizmowi Biswangera i Otto, egzystencjalizmowi Jaspersa oraz koncepcjom Levy-Bruhla i wpływom Diltheya. Stosując przejętą z filozofii Schelera, a zwłaszcza Husserla, metodę fenomenologiczną, poszukiwał „istoty” religii, pomijając (jako przypadkowe) jej uwarunkowania historyczne i środowiskowe. Pomijając realność sacrum, uznawał, że orzekać o nim można wyłącznie na mocy analizy jego przejawów, przy czym warunkiem poznania jest wczucie się i przeżycie manifestującego się sacrum. Analiza fenomenologiczna w wydaniu van der Leeuwa ma za zadanie uchwycić „typy ogólne” badanych zjawisk, czemu służyć ma komparatystyka poszczególnych ich przejawów, niezależnie od tego w jakim kontekście historycznym, etnicznym czy kulturowym one występują. Głośne stało się credo van der Leeuwa iż „fenomenologia nie wie nic o żadnym historycznym rozwoju religii, a o genezie religii wie jeszcze mniej” (to z Hoffmanna)
Dziełem Gerardusa van der Leeuwa jest rozwinięcie fenomenologii religii w autonomiczną dyscyplinę religiologiczną. Uważa on (w duchu ewolucjonizmu!), że istotę religii najlepiej dostrzec u tzw. ludów prymitywnych, ponieważ zachowały „pierwotne” rozumienie religii. Używał świadomie psychologii jako metody eksperymentalnej, kierowanej intuicją i bezpośrednim rozumieniem zjawisk religijnych. Godził się na określanie swej metody psychologiczną chociaż sam ją nazywał fenomenologiczną w bardzo szerokim sensie. Istotna dla fenomenologicznej metody jest klasyfikacja zjawisk religijnych za pomocą idealnych typów.
Fenomenologiczne rozumienie powinny wyprzedzać badania historyczne i egzegetyczne. Krytyka zarzuca van der Leuuwowi opieranie się na założeniach teologicznych i filozoficznych, psychologizowanie, zaniedbywanie kulturowego kontekstu badanych zjawisk i brak historycznej wiarygodności przytaczanych danych
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)