16. Przedstaw główne założenia filozofii Plotyna. Wskaż na jego związki z platonizmem. Jakie związki pojęciowe występują między terminami teizm i panteizm?
Przedstaw główne założenia filozofii Plotyna. Wskaż na jego związki z platonizmem.
PLOTYN(203-270)
1.Życiorys
Przyjmuje się, że Plotyn urodził się w Lykopols w rodzinie, która przeniosła się z Rzymu do Egiptu. W wieku 28 lat wyjechał do Aleksandrii, gdzie został uczniem Ammoniusza. Aby zapoznać się z filozofią Wschodu, zaciągnął się do wojska pod wodzą cesarza Gordiana przeciwko Persom. W 244r. Przeniósł si do Rzymu i dzięki pomocy swoich uczniów - późniejszego cesarza Galienusa i cesarzowej Saloninie - otrzymał ziemię, na której zbudował miasto. W tym mieście przestrzegano zasad wyłożonych w Państwie Platona. Mimo swoje religijności Plotyn nie był związany z żadna ówczesną religią. To nie on miał iść do bogów, ale czekał, że bogowie przyjdą do niego. Poza tym uważał, że bogowie mieszkają w sercu, a nie w mieszkaniu, dlatego nie łączył się z żadna wspólnota religijną. Plotyn zmarł w Minturnae pod Rzymem. Nie lubił pisać, to co pozostawi na piśmie to tylko luźne teksty do wykładów. Nie dbał o styl ani o jasność myśli. Miał słaby wzrok i to też było przyczyną braku publikacji tego filozofa. Kiedy miał 50 lat, pozwolił jednak uczniom na spisanie swoich myśli. 2.Poglądy
emanacja
Plotyn zajął się naturą myśli. Myśl ma naturę jednoczącą. Najbardziej zbliża się do Jedni. Myśl sprowadza różnorodność i wielość do jedności. Myśl jest pozaczasowa i swym aktem poznania sięga do przeszłości i przyszłości. Plotyn twierdzi, że jedno, o ile istnieje, to musi samo myśleć i być przedmiotem myśli. To za sprawą rozumu, który emanuje, możemy mówić, że coś istnieje, że coś jest. Bóg jest Jednią, w której istnieją ogólne idee i formy konkretnych przedmiotów. Przedmioty to egzemplifikacja idei. Rzeczy to niepełne obrazy idei w materialnym tworzywie. W umyśle boskim istnieje ogólna idea rodzaju ludzkiego. My i nasze umysły to cząstka umysłu boskiego. Istnieją 3 zasady boskości: niewysłowione jedno, boski rozum i dusza świata. Te 3 zasady tworzą Plotyńską trójcę. Rozum emanuje na wzór światła. Im bardziej oddala się od Jedni, tym bardziej się różnicuje, a nawet staje się czymś innym niż rozum, a mianowicie duszą. Wraz z pojawieniem się duszy pojawia się czas. Czas ujmuje działania duszy. gdy dusza utożsamia się z rozumem kontemplującym, wówczas pojęcie czasu zanika. Z jedni wyłania się rozum boski, a z rozumu boskiego wyłania się dusza świata. Dusza świata zawiera w sobie poszczególne dusze. Indywidualne dusze mogą stać się osobnymi bytami. Wydzielenie się duszy indywidualnej z duszy ogólnej przebiega na drodze logicznej, a nie materialnej. Jeśli jednostki żyją na poziomie zmysłów i poddają się swym namiętnościom, wówczas dusza dziczeje(!) i takie jednostki stają się zwierzętami. Jeśli ludzie wegetują i są „tępymi” jednostkami, wówczas przeobrażają się w rośliny. Ludzie dobrzy znów po śmierci stają się ludźmi. Złodzieje narodzą się w nędzy, a mordercy będą zamordowani.
(…)
… się z Jednią. Ad. 2) teoria sztuki
Teoria sztuki nie polega na naśladowaniu przyrody, ale na urzeczywistnianiu idei. Sztuka to naśladowanie Boga. Ad.3) teoria moralności
Teoria moralności powoływała się na cnotę, ale nie jako cnoty obywatelskie, lecz cnoty oczyszczające. Oczyścić się można przez prowadzenie pobożnego, sprawiedliwego i powściągliwego życia. istota neoplatonizmu
Nie wiązał się on z żadną…
… w ukryciu - lathe biosas. Program jego szkoły był konsekwencją jego własnych obserwacji. Epikur bolał nad losem ojczyzny i jako dobry syn swej ziemi pracował nad programem moralnej odnowy. Tęsknił za życiem szczęśliwym bez wojen, bez politycznego i etycznego rozgardiasza. To mogła dać tylko filozofia. Filozofia to nie tylko wiedza teoretyczna, to nie mądrość dla mądrości, to nie sztuka dla sztuki. Pozwala…
… się racjonalizmowi, ale nie musi być antyracjonalizmem. Wyróżnia się: 1) irracjonalizm metafizyczny, teoriopoznawczy, aksjologiczny, psychologiczny. W starożyności irracjonalizm w metafizyce wiązał się z problematyką przypadku, a w teorii poznania z dyskusją z relatywizmem (np. w Teajtecie Platona). Szczególnie neoplatonizm akcentował sfery bytu wymykające się rozumowi ludzkiemu. W średniowieczu wchodziły w grę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)