To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
KONSTYTUCJE
a) 3 maja 1791 roku - uchwalona była z naruszeniem prawa (przerwa na święta wielkanocne, Małachowski zwołał sejm w konspiracji, byli tylko ludzie za konstytucją). Przed uchwaleniem konstytucji stworzono 2 ustawy (o reorganizacji sejmików, z których usuwa się szlachtę gołotę, bierne prawo wyborcze od 23 roku, czynne od 18 lat - 24 marca 1791 roku; o prawach mieszczaństwa i ustroju miast z 18 kwietnia 1791 roku). Na plenum obecnych było 182 posłów (71 było przeciw) i senatorów na ogólną liczbę 500. Była to Ustawa Rządowa, ponieważ mianem konstytucji określano każdą ustawę. Konstytucja liczyła 11 artykułów. Teoretyczne założenia konstytucji zostały zaczerpnięte z francuskiej doktryny politycznej: „wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu.” Przewagę miał sejm. Złożony z liczącej 204 posłów izby poselskiej i mającego 102 członków senatu sprawował władzę prawodawczą. Zakres kompetencji sejmu: prawo ustawodawcze, ratyfikacja traktatów międzynarodowych i umów oraz udzielanie absolutorium władzy wykonawczej zobowiązanej do składania sprawozdania ze swojej działalności. Król (Art. VII) był skrępowany koniecznością kontrasygnaty swoich aktów przez odpowiedzialnego za nie ministra. Król przewodniczył Straży Praw - rodzajowi gabinetu ministrów, w skład którego także wchodził, bez prawa głosu, marszałek izby poselskiej, mający w ten sposób wgląd na funkcjonowanie władzy wykonawczej. Przewidziano także odpowiedzialność konstytucyjną ministrów, których sejm większością głosów w połączonych izbach mógł postawić przed sąd sejmowy, a także odpowiedzialność parlamentarną, jako że połączone izby mogły w tajnym głosowaniu większością 2/3 głosów wyrazić wotum nieufności ministrowi. Wtedy zobowiązywało to króla do odwołania takiego ministra. Senat natomiast miał jedynie prawo weta zawieszającego. Mógł on bowiem albo zatwierdzić uchwałę izby poselskiej, albo zawiesić ją do następnego sejmu. Uchwalona po raz drugi wchodziła w życie już bez zgody senatu.
O wielu sprawach decydowały połączone izby parlamentu wspólną większością głosów. Inicjatywa ustawodawcza należała do króla wraz ze Strażą Praw i do izby poselskiej. W nagłych wypadkach marszałek izby poselskiej mógł zwołać sejm bez zgody króla. Konstytucja 3 Maja uznała prawo o sejmikach za integralną część ustawy zasadniczej. Instrukcje sejmowe pozostały, ale miały one odgrywać jedynie rolę nie obowiązujących posła dezyderatów wyborców.
b) drezdeńska (Księstwa Warszawskiego) została nadana 22 lipca 1807 roku (Napoleon napisał ją w Dreźnie). Przewidywała ona, że Księstwo zostanie połączone unią personalną z Królestwem Saksonii (dziedzicznym księciem Księstwa został władca Saksonii Fryderyk August). W jego ręku skupiała się inicjatywa ustawodawcza i pełnia władzy wykonawczej. Był dwuizbowy sejm (senat, izba poselska), który miał też władzę ustawodawczą. Szlachta miała wyłączne prawo do miejsc w senacie (zasiadali w niej biskupi, wojewodowie i kasztelanowie, po 6 z każdej grupy, a od 1809 roku po powiększeniu terytorium Księstwa o ziemie trzeciego zaboru austriackiego z Krakowem, po 10 z każdej grupy) i 60 mandatów w izbie poselskiej (na 100). Większość kompetencji w zakresie władzy wykonawczej monarcha przekazał Radzie Państwa oraz Radzie Ministrów i ministrom. Zamiast kolegialności urzędów wprowadzono zasadę kierownictwa jednoosobowego (na wzór Francji). Ustrój Księstwa zbliżył się do monarchii absolutnej oświeconej.
(…)
… był przez prezydenta, odpowiadał przez sejmem; i) PRL (22 lipca 1952 roku - rocznica wydania manifestu PKWN) - opierała się o stalinowskie wzorce; bardzo dużo haseł propagandowych; powtarzanie przepisów z Małej Konstytucji.
j) Mała Konstytucja (17 października 1991 roku) - przestała obowiązywać konstytucja z 1952 roku; regulacja w stosunkach pomiędzy władzą wykonawczą a ustawodawczą. Oficjalna nazwa to „Ustawa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)