Makroekonomia prof. UE dr hab. Ewa Zeman-Miszewska
Wykład 9
Inflacja a podaż pieniądza.
Dla rozpatrzenia tego zagadnienia należy uwzględnić zmiany poziomu cen w relacji do zmiany popytu i podaży na dany pieniądz.
Kształtowanie się popytu na pieniądz.
W makroekonomii są trzy podstawowe pojęcia, które rozstrzygają tę zależność:
stwierdza się, że ludzie chcą trzymać mniej pieniędzy gdy stopa procentowa jest wysoka oraz odwrotnie, co dowodzi, że intensywność oszczędzania zależy od stopy procentowej
ludzie chcą trzymać więcej pieniędzy gdy mają wyższe dochody oraz odwrotnie
ludzie chcą trzymać więcej pieniędzy gdy jest wyższy poziom cen oraz odwrotnie, co dowodzi, że popyt na pieniądz jest funkcją wzrostu cen
Najczęściej wielkość popytu na pieniądz oblicza się wzorem:
M = ( k * Y - h * R ) * P
k - współczynnik określający wzrost popytu na pieniądz wraz z wzrostem dochodu
h - współczynnik określający spadek popytu na pieniądz wraz z wzrostem stopy procentowej
Y - wielkość dochodu narodowego
R - wielkość stopy procentowej
P - poziom cen
Według Keynesa są trzy motywy określające popyt na pieniądz:
motyw transakcyjny
motyw przezorności
motyw spekulacyjny
Inni znani ekonomowie zwracają uwagę na to, że popyt na pieniądz zależy od kosztów przechowywania gotówki w banku. Ponadto popyt jest skorelowany z poziomem cen, dochodu oraz produkcji.
Fischer w 1971 roku wysunął tezę, że popyt na pieniądz jest uzależniony od okresu pomiędzy płatnościami wynagrodzeń i stwierdził on, że jeżeli występuje krótszy okres między płatnościami to zmniejsza się zasób utrzymywanego pieniądza. Jest to szczególnie istotne w warunkach wysokiej inflacji.
Natomiast Friedman uważał, że popyt na pieniądz zależy też od wielkości bogactwa społeczeństwa ( im wyższy popyt, tym większe bogactwo ). Poziom bogactwa obejmował też zasoby ludzkie oraz stopień ich wykształcenia i one dopiero w połączeniu z gotówką tworzyły tzw. dochód permanentny.
Friedman zakładał, że popyt zależy też od wielkości stopy zwrotu od kapitału. Przywiązywał też wagę do funkcjonujących systemów bankowych, ich poziomu i sprawności. Twierdził on, że popyt zależy też od rozwiązań instytucjonalnych w bankowości.
Podaż pieniądza.
Podaż pieniądza jest określana jako zmienna monetarna. Jej rozmiary wytycza polityka banku centralnego.
(…)
… i jest on zawsze mniejszy od 90 % wartości zdeponowanych papierów wartościowych. Zmiana oprocentowania tego kredytu wpływa na podaż pieniądza podobnie jak zmiana stopy redyskontowej.
Bank centralny wpływa też na podaż pieniądza poprzez stopę rezerw obowiązkowych. W Polsce jeżeli NBP ustali rezerwy obowiązkowe na poziomie 20 % to wskaźnik kreacji pieniądza będzie wynosić 5, tzn. że system bankowy może wykreować kredyt…
…
jeżeli poziom produktu narodowego brutto wzrasta, a zasób pieniądza nie ulega zmianie to siła nabywcza pieniądza wzrasta
jeżeli wydatki rządowe ulegają zmniejszeniu to aby zrekompensować popyt na pieniądz, stopa procentowa równowagi oraz poziom cen ulegają obniżeniu
Dowiedziono, że w długookresowym modelu wzrostu gospodarczego, poziom wzrostu cen jest proporcjonalny do wielkości zasobu pieniądza. Tym samym…
… i jest to redyskonto weksli.
W analizie funkcjonowania banku centralnego udowodniono, że banki centralne prowadzą ostrożną politykę wykorzystywania zbyt restrykcyjnej stopy redyskontowej, gdyż gdy jest ona niekorzystna dla banków komercyjnych, to wolą one lokować środki finansowe w krótkoterminowych papierach wartościowych, które dają większy zysk.
Współcześnie bank centralny może poprawić standing finansowy banku…
… proporcjonalnie od wielkości bazy monetarnej
zależy od stopnia ubytku gotówki z systemu bankowego, która jest poza kontrolą banku centralnego i zależy od zwyczajów ludności ( skłonność do trzymania gotówki przez ludzi obniża podaż pieniądza )
zależy od poziomu rezerw gotówkowych, które powinny utrzymywać banki i które są pod kontrolą banku centralnego ( zwiększenie tej stopy zwiększa rezerwy, co obniża podaż…
… na banki komercyjne obowiązek utrzymywania rezerw specjalnych, które są częścią rezerw obowiązkowych, ale są utrzymywane na specjalnym rachunku banku centralnego i mają charakter obowiązkowy. Rozwiązanie to umożliwia bankowi centralnemu zwiększenie kontroli nad płynnością banków komercyjnych oraz nad wielkością mnożnika kreacji pieniądza.
Stopę dyskontową uważa się jako stopę procentową nałożoną…
… centralny jest stopa redyskontowa, którą można uważać za stopę procentową pobieraną przez bank centralny od banków komercyjnych w procesie sprzedaży weksli, przy czym przez weksel rozumiemy dokument wystawiony zgodnie z prawem, który zobowiązuje wystawcę do zapłaty określonej kwoty w określonym miejscu i czasie. Do najbardziej popularnych weksli należą weksle handlowe wystawiane w związku z realizacją…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)