Ekspansja pustyń
Miniony wiek był także świadkiem nie notowanej wcześniej, wielkiej ekspansji pustyń na różnych kontynentach i w różnych rejonach Ziemi, obejmującej niemal 300 mln ha sawann, stepów, pól i pastwisk. Tylko na płd od Sahary w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat pustynia pochłonęła 6,5 mln ha uprawnych gleb, a więc obszar ponad dwukrotnie większy niż powierzchnia naszego kraju. W ślad za gwałtownym wzrostem liczby ludności i potrzebą zintensyfikowania hodowli zwierząt w wielu regionach i krajach świata, zwłaszcza ubogich, następowała bowiem stopniowa degradacja stepów i użytków zielonych, całkowite niszczenie pokrywy roślinnej, a w dalszej konsekwencji - nasilenie procesów pustynnienia.
Możliwość produkcji zwierzęcej jest na świecie silnie zróżnicowana: w krajach o korzystnym klimacie i wysokim poziomie rolnictwa na wyżywienie zwierzęcia o masie 500 kg wystarcza od 0,2 do 0,4 ha pastwiska; w regionach gorących i suchych, charakteryzujących się przy tym słabo rozwiniętym rolnictwem, jak np. w Arabii Saudyjskiej, Meksyku lub Tadżykistanie, obszar ten jest wielokrotnie większy i wynosi 50-60 ha. Niestety, szybko rosnące zapotrzebowanie na żywność w sytuacji dużego przyrostu naturalnego wymuszało stały wzrost produkcji zwierzęcej, opartej w takich krajach głównie na wypasie pastwiskowym, o katastrofalnych skutkach dla środowiska. W Nigerii, dla przykładu, tylko w minionym 30.leciu obciążenie pastwisk wzrosło aż 4-krotnie, co na dużych obszarach doprowadziło do ich silnej, długotrwałej degradacji i pustynnienia; okres niezbędny do samoistnej regeneracji pastwisk wynosi bowiem ok. 60 lat Degradacja gleb i dewastacja naturalnych siedlisk
Człowiek w toku swojej ekspansji demograficznej i gospodarczej zdegradował lub zniszczył ponad połowę istniejących na świecie zasobów gleby. W minionych dekadach corocznie niszczono 0,5% gleb, a według prognoz FAO utrzymanie tego tempa spowoduje unicestwienie ich przydatności rolniczej w ciągu kilkuset lat.W XX wieku na całej kuli ziemskiej wyraźnie nasilił się proces wietrznej i wodnej erozji gleb, spowodowany przede wszystkim wylesieniem dużych obszarów Ziemi oraz wadliwą gospodarką rolną i pastwiskową na mało wydajnych gruntach. Dane z lat 80. wskazują, dla przykładu, że szybkość erozji wietrznej w USA wynosiła wówczas 18 t/ha w ciągu roku, w Etiopii - 42 t/ha, a w Kenii - 72-138 t/ha. W Indiach ponad połowa obszaru (14 mln ha) systematycznie traciła gleby z powodu erozji wodnej. Z uprawnych gruntów Indii woda wymywała 6 mld ton gleby rocznie, a więc trzykrotnie więcej niż w USA lub na obszarach byłego ZSRR. W skali Ziemi straty gleb spowodowane erozją wynosiły 23 mld t rocznie. Szacuje się, że Ziemia traci co roku 0,7% swoich zasobów glebowych. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat ok. 30 mln ha wadliwie nawadnianych gleb przekształciło się w swoiste solniska, zwłaszcza w Afryce i w Australii.
(…)
… lasy, osuszano bagna i torfowiska, użyźniano jeziora, zmieniano bieg rzek i regulowano ich koryta, budowano ogromne zapory wodne i kanały, nawadniano pustynie, zabudowywano wybrzeża mórz i oceanów, bagrowano otoczenie raf koralowych. Pozostałe resztki naturalnych ekosystemów lądowych pocięto autostradami, trakcjami kolejowymi, rurociągami, a ekosystemy wodne zatruwano ropą, ściekami, odpadami…
… podwoiła się także ilość metanu, a znacznie wzrosła praktycznie wszystkich innych gazów, w tym sprawców i składników kwaśnych deszczy - tlenków siarki i azotu oraz trującego dla ludzi i zwierząt COa. Wśród metalicznych substancji zanieczyszczających szczególnie groźne, bo silnie toksyczne, są ołów, rtęć i beryl. Do 1985 roku ok. 70% emisji ołowiu pochodziło ze spalania benzyny ołowiowej, potem - dzięki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)