To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
AGRARYZM [łac.], doktryna społ. powstała w Niemczech w 2 poł. XIX w. i oparty na niej ruch społ.-polityczny. Termin agraryzm został po raz pierwszy wprowadzony w Niemczech przez A. Schafflego na określenie powstałego tam ruchu (gł. wśród wielkich właścicieli ziemskich) dążącego do poprawienia sytuacji w rolnictwie; jego gł. teoretykiem i przywódcą był G. Ruhland. Na pocz. XX w. i w okresie międzywojennym agraryzm rozwijał się przede wszystkim w Niemczech, krajach środk. i pd. Europy (m.in. w Czechosłowacji, Bułgarii, Polsce), w krajach skand. (gł. w Danii), również w USA (p.n. ruralizm) i Szwajcarii. We wszystkich krajach założenia agraryzmu opierały się na przekonaniu, że wieś jest jednolitym i odrębnym kompleksem socjalnym. Agraryści uważali, że ziemia jest gł. bogactwem nar. i rozwój gospodarki powinien opierać się na rolnictwie. Podstawę struktury agrarnej ich zdaniem winny stanowić silne ekonomicznie rodzinne gospodarstwa chłopskie. Odrzucali zarówno kapitalizm, jak i socjalizm, głosząc koncepcję trzeciej drogi. Opowiadali się za rozwojem przemysłu przetwórstwa rolnego i reformą rolną (powiększenie gospodarstw rodzinnych i likwidacja wielkich latyfundiów). Szczególne znaczenie w zakresie organizowania życia społ.--gosp. przypisywali spółdzielczości. Głosili konieczność upaństwowienia przemysłu wydobywczego, zbrojeniowego, transportu publ.; przemysł drobny i średni zamierzali pozostawić w rękach prywatnych przedsiębiorców. Uznając chłopów za najliczniejszą, podstawową i najmniej skażoną przez ujemne skutki cywilizacji urb.-przem. grupę społ., przyznawali im prawo do odgrywania dominującej roli polit. w państwie oraz w odrodzeniu moralnym społeczeństwa. Dużą wagę przywiązywali do podnoszenia poziomu kultury i szerzenia oświaty na wsi (np. w Polsce działalność I. Solarza, który stworzył uniw. lud. w Szycach, później w Gaci k. Przeworska). Agraryści, którzy podkreślali wspólnotę interesów krajów słow., powołali Międzynarodowe Biuro Agrarne i Słow. Związek Młodzieży Wiejskiej. W Polsce w okresie międzywojennym gł. teoretykami agraryzmu byli: S. Miłkowski, J. Niećko, J. Dąbski, F. Bujak. Agraryzm został przyjęty jako program na kongresie SL 1935 i stał się oficjalną doktryną ruchu ludowego. W 1945 47 do jego zasad odwoływało się PSL. Został natomiast odrzucony i potępiony przez SL i ZSL. Obecnie do idei agraryzmu nawiązują partie polit. określające się jako lud. oraz NSZZ RI Solidarność. S. MIŁKOWSKI Agraryzm jako forma przebudowy ustroju społecznego, Kraków 1934.
(…)
… gospodarki powinien opierać się na rolnictwie. Podstawę struktury agrarnej ich zdaniem winny stanowić silne ekonomicznie rodzinne gospodarstwa chłopskie. Odrzucali zarówno kapitalizm, jak i socjalizm, głosząc koncepcję trzeciej drogi. Opowiadali się za rozwojem przemysłu przetwórstwa rolnego i reformą rolną (powiększenie gospodarstw rodzinnych i likwidacja wielkich latyfundiów). Szczególne znaczenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)