Wykład - Dawid Hume

Dawid Hume
Opublikował w 1757 „Naturalną istotę religii”, której podstawowa teza polegała na wyjaśnieniu, skąd biorą się uczucia religijne. Wykluczył by były one wrodzone. Odrzucał więc teorie deistów i teorie pierwotnego monoteizmu. Religie politeistyczne powstały w wyniku strachu, jaki ludzie odczuwali przed przejawami natury. Monoteizm powstał w zasadzie jako uogólnienie wielu cech i atrybutów bogów politeistycznych, bez udziału lęku. Monoteizm powstał w warunkach władzy sprawowanej przez jednostkę i jest w tym sensie odwzorowaniem pewnego stanu układu społecznego.
Prawdziwa religia to religia filozofów budowana na odczuwaniu porządku natury i ujmowaniu go w sposób racjonalny - naukowy.
Człowiek - lud nie jest przygotowany do systematycznego wnoszenia się w swoim poznaniu religijnym; przeciwnie, od bałwochwalstwa wznosi się do pozycji teistycznych, by wkrótce upuścić się do pozycji wyjściowych - bałwochwalstwa. Człowiek rozumując buduje pojęcia abstrakcyjne uogólniając poszczególne przedmioty zmysłowe, o tyle w sferze religii przyznaje tej zasadzie nieco inne reguły obowiązywania. Człowiek nie jest zdolny do osiągnąć powszechnie pełni prawdziwego, subtelnego i filozoficznego traktowania materii religijnej Charles de Brosses
Twórca teorii fetyszyzmu jako środkowego ogniwa między pierwotnym kultem gwiazd a późniejszym politeizmem.
Dla człowieka prymitywnego podstawowym uczuciem jest strach przed niezrozumianą i potężną przyrodą. Dlatego wierzy, że poszczególne elementy przyrody są boskie lub świeckie. Człowiek poznawszy wyższe postaci religii nie jest już w stanie cofnąć się do niższych wyobrażeń religijnych. Z tego stanowiska wynikają dwa wnioski:
1) de Brosses zdecydowanie wykluczał prawdziwość teorii pramonoteizmu
2) de Brosses stał się jednym z najwcześniejszych propagatorów ewolucjonizmu w badaniach nad religią.
Friedrich Max Muller (1823 - 1900)
Twórca nowej dyscypliny: mitoznawstwa porównawczego.
Podstawą jest uznanie, że język jest źródłem kultury, zatem i religii. Język jest pierwotny w stosunku do myśli, a więc poprzedza wszelką myśl religijną, i dające się myślowo objąć stany - doświadczenia, odczucia religijne. Język w swojej dojrzałej postaci poprzedzają dialekty.
Henoteizm jest to koncepcja, która jest czymś pośrednim między mono- a politeizmem: uwypukleniem potęgi jednego z tak ukształtowanych bogów. Podstawą takiego wyróżnienia jest uczucie religijnego uniesienia.
Teksty wedyjskie zaważyły na jego szerszym myśleniu o religii. Dzienny obieg słońca i towarzyszące mu zjawiska odzwierciedlają proces kształtowania się religii:

(…)

… i według jakich praw on zachodzi(historycznie nie odkryje się genezy i istoty religii).
Opowiadał się za ewolucyjną teorią religii:
animizm polizoiczny (traktowanie przyrody jako tworu ożywionego)
spirytyzm (oddzielenie duszy od ciała)
fetyszyzm (część przedmiotów obdarzonych siłą magiczną jako siedlisko ducha)
totemizm (pierwowzór kultu przodków i kultów opiekuńczych)
magia zwierzęco - ludzka
antropizm…
... zobacz całą notatkę