CZYNNIKI KLIMATOTWÓRCZE
1)Szerokość geograficzna - przychod energii słonecznej decyduje o temp powierzchni poszczególnych fragmentow ziemi na których odbywa się wymiana energii i wody pomiedzy podłożem a atmosfera. Pomiedzy 49 i 54 rownoleznikiem znajduja się wszystkie polskie stacje meteorologiczne oraz Berlin Paryż Londyn Amsterdam Praga Lwow Kijow Wankuwer Kłebek Ułan bator. Dla tego samego równoleżnika wokół calej kuli ziemskiej katy padania promieni każdego dnia w roku SA identyczne, a długości dnia i nocy takie same. Ilość energii w postaci promieniowania całkowitego dochodzącej do powierzchni modyfikuje przy tej samej szerokości geograficznej wielkość zachmurzenia, zawartość pary wodnej i pylu w atmosferze. Różnica długości geograficznej 15 stopni okresla strefy czasu spowodowane obrotem ziemi wokół osi. Ilość energii dochodzącej do gornej granicy atmosfery jest taka sama dla danego równoleżnika. 2)Rodzaj powierzchni. Temperatura powierzchni zalezy od albedo. Na ziemi wyróżniamy powierzchnie: wod i oceanow, piaski pustyni w strefie rownikowej, lasy tropikalne. Jest tam zmienne albedo pokrywy śnieżnej albo roślinnej, cykle rozwojowe roślin araz wielkość powierzchni lasow iglastych albo liściastych zrzucających liscie na zime. Rodzaj podloza ma duzy wpływ na równanie bilansu cieplnego. Pojemność cieplna wody jest kilka krotnie wieksza niż ladu, zwłaszcza w wysuszonych warstwach gleby. Znacznie wolniej nagrzewaja się i ochładzają oceany niż kontynenty. Oceany stale paruja, zas na niektórych obszarach parowanie może być rowne zero np. pustynia. Suchość powoduje ze przewodnictwo cieplne przypowierzchniowej warstwy jest bardzo male - duze roznice temp podczas dnia i nocy 3) Odległość od morz i oceanow. W miare przemieszczania się morskich mas ( An, PN, ZN) nad kontynentem ich pierwotne cechy fizyczne zmieniaja się. Wymiana ciepla z innym rodzajem podloza, utrata pary wodnej na skutek opadow i osadow, wzrost zawartości pylow. Zmiany w masach kontynentalnych (AK, PK, ZK) napływających nad oceany odbywaja się wedlog schematu efektu brzegowego oraz oddziaływania stale parującej powierzchni której podloze posiada bardzo duza pojemność cieplna.
4) Polorzenie nad poziomem morza. Ze wzrostem wysokości obniza się ciśnienie atm i prędkość wiatru - zmniejszenie się poziomych ruchow turbulencyjnych i sily tarcia. Na wysokości 2000m stawiaja opory coraz mniej liczne szczyty i grzbiety gorskie. Mniejsza długość drogi promieniowania słonecznego powoduje zmniejszone pochłanianie przez atmosfere promieniowania krótkofalowego. 5) Rzezba terenu. Ma istotne znaczenie ze względu na opory przepływu mas powietrza (wspl szorstkości) - zroznicowana prędkość wiatru. Zbocza o innych wystawach do stron swiata pochłaniają rozne ilości promieniowania słonecznego, powstaja z tego powodu duze zmiany przestrzenne temp podloza i powietrza oraz wilgotności. Obszary o zroznicownej rzezbie terenu wykazuja na niewielkiej powierzchni w rzucie poziomym istotne roznice. Duze znaczenie klimatotworcze dla obszarow o większych wysokościach posiadaja lokalne wiatry , dolinne i gorskie, wiatry halne oraz na skutek ich dzialania prady orograficzne. Wiatry halne powoduja na pewnym poziomie kondensacje pary wodnej i opady dochodzące do zboczy wystawionych na kierunek wiatr
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)