Cieśniny międzynarodowe. Cieśniny bałtyckie i czarnomorskie.
Cieśnina - naturalne połączenie obszarów morskich, które dostępne są dla celów żeglugi międzynarodowej. Sytuacja zależna jest od:
a) szerokości cieśniny
b) rodzaju mórz, które cieśnina łączy
Przy szerokości istotne jest, czy szersza jest cieśnina, czy morze terytorialne państw nadbrzeżnych.
Jeżeli cieśnina jest szersza niż podwójna szerokość mórz terytorialnych, wtedy może być używana do żeglugi (wolność żeglugi)
Jeżeli jest to cieśnina węższa od mórz terytorialnych państw nadbrzeżnych, to w takiej sytuacji przepływ przez cieśninę jest przepływem przez morze terytorialne państw nadbrzeżnych.
Istniało prawo nieszkodliwego przepływu przez cieśniny terytorialne w konwencji genewskiej. Nowa konwencja nie posługuje się już określeniem cieśnin terytorialnych. Wprowadza prawo niezakłóconego tranzytu. Tranzyt obejmuje również prawo przelotu nad cieśniną bez ograniczeń. W przypadku tranzytu łodzie podwodne mogą przepływać w zanurzeniu (w nieszkodliwym przepływie musiałyby przepływać wynurzone).
Czynnik mórz, której łączy ma wpływ na status cieśniny. Wyróżnia się cieśniny:
a) które łączą z morzem wewnętrznym (cieśnina wewnętrzna, np. cieśniny czarnomorskie)
Można jednak przyjąć zasady odmienne niż w konwencji. Państwa mogą powołać się na normy międzynarodowe i dotyczy to:
a) cieśnin bałtyckich (Sund, Mały Bełt, Wielki Bełt - łączą one Bałtyk z Morzem Północnym). Sund jest cieśniną stosunkowo płytką. Początkowo nadzór nad nimi sprawowała Dania (w XV wieku obowiązek uiszczania opłat za przepływ). W XVII w. prawo do wschodniego brzegu Sundu uzyskała Szwecja. W 1857 r. (14 marca) został zawarty traktat kopenhaski na mocy którego Dania zgodziła się na to aby zrezygnować z opłat za odszkodowaniem. Wprowadzono wolność przepływu statków handlowych. Przepływ okrętów wojennych regulowały akty prawa duńskiego. Ułatwienia mieli sojusznicy, np. obecnie NATO. W 1976 r. wprowadzono zasadę, że swobodnie przepływa do 3 okrętów, a większa ilość wymaga zezwolenia władz duńskich.
b) cieśnin czarnomorskich (Bosfor, Dardanele - łączą one Morze Śródziemne z Morzem Czarnym)
Początkowo władało nimi jedno państwo. Początkowo Cesarstwo Wschodniorzymskie, potem Turcja. W XVIII w. Piotr I zdobył Azow, co pozwoliło mu na swobodny przepływ. Zawarto dwustronne porozumienia gdzie dopuszczono przepływ rosyjskich statków handlowych. W 1841 r. zawarto porozumienie w Londynie, gdzie dopuszczono przepływ rosyjskich statków handlowych. W 1841 r. zawarto porozumienie w Londynie, gdzie ograniczono przepływ statków wojennych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)