Wygląd jako element komunikacji niewerbalnej (na podstawie artykułu Alicji Kuczyńskiej) Może zabrzmi to dziwnie, ale można powiedzieć, że ludzie należą do gatunku zwierząt społecznych. Jak to rozumieć? Otóż oznacza to, że ich prawidłowy rozwój, przeżycie oraz genetyczne przetrwanie związane jest z tworzeniem grup, których członkowie współdziałają ze sobą. Współdziałanie to obejmuje wzajemną zależność członków grupy, która narzuca im konieczność polegania na sobie nawzajem i skłania do aktywnego uczestnictwa w realizacji najrozmaitszych potrzeb, celów czy zadań życiowych. Za ewolucyjną podstawę tworzenia się grup uważa się dość powszechnie zdolność do wzajemnego indywidualnego rozpoznawania się jej członków oraz umiejętność porozumiewania się. Wszystkie zwierzęta społeczne dysponują jakąś formą komunikacji zapewniającą im realizację podstawowych ewolucyjnych celów. Z reguły są one związane z możliwymi do rozpoznania w ramach danego gatunku bodźcami zmysłowymi, np. kształtem, barwą, dźwiękiem, zapachem czy specjalnym sposobem poruszania się. JEDNAKŻE ZDOLNOŚĆ POROZUMIEWANIA SIĘ POSIADŁ TYLKO CZŁOWIEK. Zdolność ta stanowiła podstawę prawdziwego przełomu w rozwoju ewolucyjnym człowieka. Umożliwiła mu nie tylko ustalanie coraz bardziej precyzyjnego podziału zadań w danej grupie i reguł jej funkcjonowania, ale również przyczyniła się do ogromnego wzbogacenia wiedzy człowieka o doświadczenia innych, w oparciu o informacje uzyskiwane od pozostałych członków, w tym także informacje przekazywane z pokolenia na pokolenie. Bezpośrednie rozpoznawanie członków własnej wspólnoty mogło być zastąpione informacją słowną, a przynależność do grupy mogła w wielu wypadkach zostać ustalona w sposób symboliczny. Pomimo niekwestionowanych korzyści wynikających z posługiwania się językiem, po dziś dzień w sytuacjach bezpośredniego kontaktu z drugim człowiekiem z uwagą śledzimy jego pozasłowne przesłania próbując ustalić: Kim jest i jaki jest nasz rozmówca? W jakim jest stanie ducha? Jaki ma stosunek do nas samych i przedmiotu naszej rozmowy? Jesteśmy nawet skłonni na tej podstawie oceniać wiarygodność jego słownych komunikatów.
Mówiliśmy już o komunikacji interakcyjnej, więc wiemy już, że jest to proces porozumiewania się polegający na kodowaniu i odkodowywaniu znaczeń komunikatów (przekazów), czyli przesyłaniem odpowiednich sygnałów przez nadawcę oraz ich interpretację dokonywaną przez odbiorcę. Przypomnę, że proces porozumiewania się ma zarówno charakter werbalny jak i niewerbalny. Tak jak w komunikacji werbalnej nośnikami informacji są słowa, tak W KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ ŹRÓDŁEM INFORMACJI MOGĄ BYĆ CECHY WYGLĄDU ORAZ ZACHOWANIE. Ze względu na swoją zmienność zachowaniowe nośniki informacji określane są jako dynamiczne klucze komunikacji niewerbalnej. Najczęściej wyróżnia się cztery podstawowe źródła takich informacji:
(…)
… z dwóch źródeł informacji: z informacji zewnętrznych, stanowiących dane rzeczywiste oraz z informacji wewnętrznych, czyli z wiedzy. Jeśli nie wykorzystujemy danych rzeczywistych, to popełniamy błąd pominięcia. Gdy wykorzystujemy dane nierzeczywiste (PSEUDODANE) wypływające z wiedzy, to popełniamy błąd nadużycia. Istnieją co najmniej dwa źródła pseudodanych: schematy poznawcze i ukryte teorie osobowości…
… napływające do niego informacje. Ich umysłową reprezentacją jest wiedza. W terminach psychologicznych wiedza pojmowana jest jako system schematów poznawczych, odpowiadających określonym fragmentom rzeczywistości. Obejmują one informacje o właściwościach świata (zjawisk, ludzi, zdarzeń), możliwościach działania, które są z nimi związane oraz o afektywnym stosunku osoby do tych zjawisk czy obiektów. Schematy…
… silnych emocji lub mamy ustosunkować się do osoby, z którą dawno nie mieliśmy kontaktu, możemy wykazywać tendencję upraszczania procesu oceniania i pomijania dostępnych aktualnie danych rzeczywistych o tej osobie, polegające na posiadanej już wiedzy, zawartej w naszych strukturach poznawczych. Źródłem pseudodanych są nie tylko schematy poznawcze oraz ich szczególna forma jaką są stereotypy…
… międzyjęzykowe takie jak ziewanie, śmianie się, kichanie, chrząkanie itd. (PARAJĘZYK)
Te nośniki informacji, które związane są z wyglądem, nazywany STATYCZNYMI KLUCZAMI KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ. Obejmują one wzrost i kształt ciała, rysy twarzy, włosy oraz liczne, bardziej już zmienne elementy naszego wyglądu, związane z ubraniem, makijażem, ozdobami i dodatkowymi rekwizytami, jakimi ludzie posługują się w swoim…
… obserwowanych osób lub przynajmniej przypisać ich do jakiejś szerszej kategorii wiekowej. Dobrze wiemy, że małe dzieci - (11) są nie tylko znacznie mniejsze niż ich dojrzali rodzice, ale mają również charakterystyczne rysy twarzy: okrągłe czoło i policzki, duże oczy, małe noski i usta. Cechy te zaobserwowane wcześniej przez etologów u ptaków i innych ssaków, nazwane zostały SYNDROMEM DZIECIĘCOŚCI. Syndrom…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)