To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Henryk Domański „Ewolucja elementów kształtujących strukturę społeczną w warunkach
transformacji systemowej” w: „Społeczeństwo polskie wobec wyzwań transformacji
systemowej”
Trzonem gradacji społecznej w większości krajów są: hierarchia edukacyjna, status zawodowy i
nierówności dochodów. W Polsce w ostatnich latach występuje krystalizacja tego układu.
W latach 80-tych tendencją dominującą był słaby związek zarobków z wykształceniem
(dekompozycja). Jeżeli wyższe kwalifikacje nie są odpowiednio opłacane, to ludzie nie mają
motywacji, aby się kształcić, zajmować pozycje wymagające inwestycji edukacyjnych, a elita
zawodowa nie czuje się zobowiązana do wykonywania przypisanych jej obowiązków, tak jak
powinna. Sprawia to, że mechanizm społeczny jest wadliwy i aby go usprawnić trzeba dążyć do
ściślejszego powiązania wykształcenia i pozycji zawodowych z dochodami.
Bardziej złożone kwalifikacje powinny być wynagradzane wyżej w miarę zbliżania się do systemu,
gdzie większy wpływ na zasady dystrybucji uzyskuje wycena kwalifikacji zawodowych przez
zapotrzebowanie zgłaszane samorzutnie przez rynek pracy.
Zmiany w zasadach dystrybucji postępują w kierunku większej zbieżności pomiędzy dochodami, a
atrybutami jednostek będących formalnym tytułem do otrzymywania wynagrodzeń. Przekłada się to
na krystalizację wymiarów uwarstwienia w aspekcie makrostrukturalnym. Jest to świadectwo
rekompozycji-procesu odchodzenia od sytuacji stosunkowo znacznego rozchwiania ekonomicznego
wymiaru stratyfikacji, hierarchii wykształcenia i pozycji zawodowej.
Polska została porównana z Bułgarią, Czechami, Rosją, Słowacją i Węgrami: pod względem procesu
rekompozycji układu uwarstwienia. Badania przeprowadzono w 1993 r.(Polska 1994r.).
4 cechy jako wskaźniki usytuowania na drodze do rozwiniętych społeczeństw:
stopień merytokracji w zasadach wynagradzania (merytokratyczne wynagradzanie uznaje silną
zależność od profesjonalnej wiedzy, posiadanych przez ludzi kwalifikacji i złożoności wykonywanego
zawodu).
hierarchia podstawowych warstw społeczno-zawodowych
dynamika mobilności społeczno-zawodowej
poziom dochodów
Ad1.
Polska w czołówce razem z Węgrami. Przeciętne różnice zarobków między każdym z kolejnych
poziomów wykształcenia wynosiły 4,8% średniej dla całej zbiorowości. Stosunkowo najlepiej
opłacane były też stanowiska kierownicze-2,7% w miarę przechodzenia na wyższy stopień hierarchii.
W Bułgarii i Rosji awans edukacyjny zapewniał stosunkowo mniejsze lub wręcz żadne korzyści
finansowe.
2. Pozycja prywatnych przedsiębiorców jest symbolem zmian ustrojowych. W Polsce i na Węgrzech
właściciele firm mają niższe dochody niż kadry kierownicze i inteligencja, które usytuowane są na
szczycie hierarchii. Przeciwieństwem jest Rosja, gdzie luka w zakresie konsumpcyjnych potrzeb
ludności nie mogła ulec tak szybko wypełnieniu, a prywatyzacja gospodarki dokonała się tam
wolniej. Zarazem firmy prywatne nie natrafiły na barierę konkurencji, w takiej skali jak w Polsce czy
na Węgrzech.
3. Metabolizm
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)