Gwarancje zasady powszechności prawa wyborczego
Nie wystarczy zadeklarować istnienia zasady, trzeba stworzyć cały system mechanizmów
prawnych, dzięki którym będzie można realnie korzystać z zasady podstawowej.
Uniwersalne gwarancje zasady powszechności prawa wyborczego:
1) Sporządzanie rejestrów i spisów wyborców przez właściwy organ władzy publicznej
(z urzędu), a nie na wniosek wyborców. Ma obowiązek zapewnić wpisanie do rejestru, a
następnie spisu wyborczego wyborcy jeśli spełnia ten wyborca ustawowe wymagania.
- Różnica pomiędzy rejestrem a spisem jest taka, że spisy sporządza się w oparciu o rejestry
dla potrzeb właściwej kampanii wyborczej.
- Rejestry wyborców są weryfikowane na bieżąco albo okresowo (Francja); albo są
sporządzane dla każdych wyborów oddzielnie.
2) Wyznaczenie dnia wyborów na dzień ustawowo uznany za wolny od pracy. Głowa
państwa ma obowiązek wyznaczenia dnia wyborów na taki dzień. (Art. 98 ust.2).
3) Gwarancją bywa przedłużanie czasu wyborów na 2 dni.
4) Możliwość reklamowania prawidłowości sporządzenia rejestru tudzież spisu.
- Reklamacje składa się do organu, który sporządził spis. Pojawia się problem, jeśli nie
zostanie uwzględniona lub jeśli zostanie częściowo. Wówczas istnieje drugi środek
prawny – skarga wyborcza do sądu rejonowego właściwego miejscowo.
- Skarga dzisiaj może dotyczyć nieprawidłowości dokumentu, nie tylko w sytuacji kiedy
nieprawidłowość dotyczy osoby wyborcy, można reklamować wadę, że wpisano do
rejestru osobę, która w tym rejestrze nie powinna istnieć.
5) Zaświadczenie o prawie głosowania
- Obowiązuje w wyborach parlamentarnych i prezydenckich, nie występuje w wyborach
lokalnych, samorządowych.
6) Inne gwarancje: głosowanie przez pocztę albo pełnomocnika (nie występuje w Polsce).