Wchłanianie ksenobiotyków przez skórę - wykład

Wchłanianie przez skórę
Powierzchnia skóry dorosłego człowieka wynosi 1,5-2 m2, a jej grubości zależnie od umiejscowienia waha się między 0.25 - 4 mm.
Wchłanianie przez skórę w porównaniu z innymi drogami zachodzi stosunkowo wolno i zależy od wielu czynników.
Czynniki wpływające na szybkość wchłaniania ksenobiotyków przez skórę
Czynniki
Wpływ na wchłanianie
grubość skóry
w tych częściach ciała, których skóra jest grubsza  i  grubsza jest warstwa rogowa naskórka   wchłanianie   zachodzi    wolno (dłonie, stopy).
stan skóry
skóra   skaleczona,   poparzona , zmieniona chorobowo ułatwia wchłanianie
ukrwienia skóry
wcieranie,      masowane,      rozgrzewanie powodują rozszerzenie naczyń krwionoś nych i zwiększają wchłanianie
wiek
wraz z wiekiem  skóra  staje  się  coraz bardziej zwartą i nieprzenikliwą barierą.
Skóra noworodków, małych dzieci bardzo łatwo przepuszcza substancje chemiczne.
temperatura i wilgotność powietrza
wzrost temperatury i wilgotności powietrza ułatwia wchłanianie.
nawodnienie naskórka
ekspozycja    na    parę    wodną    ułatwia wchłanianie     ksenobiotyków   ponieważ zmniejsza się spoistość warstwy rogowej naskórka.
substancje o charakterze zasadowym
detergenty,  proszki  do  prania  ułatwiają wchłanianie     ksenobiotyków     ponieważ zmieniają strukturę  keratyny  i   usuwają wydzielinę,  gruczołów   łojowych,   której zadaniem jest utrzymanie stałego pH skóry (4.2-5.6).
rozpuszczalniki organiczne
wypłukują   lipidy   z   warstwy   rogowej naskórka ułatwiając wchłanianie
Wchłanianie przez skórę może odbywać się dwiema drogami: transdermalnie - przez naskórek i przestrzenie międzykomórkowe.
Naskórek jest raczej mało przenikliwy dla ksenobiotyków ze względu na grubość. Pokryty jest on również hydrofobową wydzieliną gruczołów łojowych. Dlatego tą drogą wchłaniają się głównie związki lipofilne o dużym współczynniku podziału olej — woda i słabo zjonizowane.
Głównym mechanizmem transportu jest tutaj dyfuzja bierna i dyfuzja przez pory. Stosunkowo dobrze wchłaniać się mogą węglowodory aromatyczne i alifatyczne, związki nitrowe, fenole, jod, kwas salicylowy, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, nikotyna i in. Szybkość wchłaniania przez naskórek jest tym większa masa cząsteczkowa ksenobiotyków niniejsza.
transfolikularnie - przez torebki włosowe oraz gruczoły łojowe i potowe (przydatki skóry) ... zobacz całą notatkę