To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wartości. Obiektywizm (tzw. realizm etyczny) - uznaje wartości za pewnego rodzaju byty istniejące „obiektywnie” (niezależnie od ocen żywionych przez poszczególne osoby);
Występują tu „fakty moralne”, w których charakterze moralnym znajdują odzwierciedlenie obiektywne wartości sprawiając, że fakty zasługują na taką czy inną ocenę moralną (niezależnie od tego, czy i przez taka ocena jest podzielana)
- np. odebranie komuś życia stanowi czyn „zły” (fakt taki zasługuje na ujemną kwalifikację moralną) ze względu na swój związek z obiektywną wartością, jaka jest życie ludzkie
- potencjalna cecha prawdziwości lub fałszywości - ocena byłaby „prawdziwa” gdy byłaby zgodna z „obiektywną” wartością, tj. odwoływała się do prawdziwego dobra
a) monizm etyczny - istnieje tylko jedno rzeczywiste „dobro” (obiektywna hierarchia wartości, tworzących łącznie spójny system idealnych wartościowań moralnych - ideał moralnie „doskonałego życia”, „doskonałego człowieka”)
- monizm w sensie silnym - wszystkie wartości mają charakter instrumentalny wobec jednej zasadniczej wartości (np. Boga w chrześcijaństwie)
- monizm w sensie słabszym - obiektywnie istniejących wartości zasadniczych jest więcej, ale tworzą one spójny i uporządkowany system
b) pluralizm wartości - I. Berlin - przyznanie wartościom cechy obiektywności (istnienia niezależnie od subiektywnych preferencji jednostek), przy równoczesnym uznaniu, że istnieje cały szereg równie „obiektywnych”, „rzeczywistych wartości”, które nie tworzą żadnego spójnego systemu czy hierarchii, lecz mogą w konkretnych sytuacjach być ze sobą niezgodne, kolidować czy też wykluczać się wzajemnie;
kolizje mogą mieć charakter:
- intrapersonalny - jedna osoba staje przed koniecznością poświęcenia jednej obiektywnej wartości na rzecz innej
- interpersonalny - gdy, np. bezpieczeństwo jednych może ograniczać wolność innych
Subiektywizm - odrzuca pogląd o rzeczywistym (obiektywnym) istnieniu wartości i traktuje „wartości” jako pochodne ocen (wartościowań) moralnych poszczególnych osób;
oceny moralne stanowią wyraz własnych postaw i preferencji osób dokonujących ich, nie stanowią zaś elementów jakiegoś obiektywnie istniejącego porządku aksjologicznego;
istnieją wyłącznie fakty, które różni ludzie różnie oceniają, przypisując im taką czy inną wartość;
kryterium może być dobierane:
- autonomicznie - ze względu na własne, indywidualne, wewnętrzne preferencje
- heteronomiczne - z uwagi na jakieś uwarunkowania zewnętrzne (np. opinia publiczna zdanie większości, wypowiedź autorytetu moralnego);
(…)
… - z uwagi na jakieś uwarunkowania zewnętrzne (np. opinia publiczna zdanie większości, wypowiedź autorytetu moralnego);
wypowiedzi oceniające - brak wartości logicznej
a) emotywizm - wypowiedzi oceniające uznawane są za pozbawione jakiegokolwiek znaczenia i stanowiące jedynie oznakę doznawania przez osobę je formułującą określonego przeżycia, a także ewentualnie zmierzające do skłonienia słuchacza…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)