To tylko jedna z 18 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ustrój polityczny Republiki Czeskiej
Republika Czeska
Geneza Republiki Czeskiej
Utworzona po pierwszej wojnie światowej Republika Czechosłowacka przez cały okres międzywojenny pozostawała republiką parlamentarną. Jej ustrój polityczny początkowo określała ustawa z 13 listopada 1918 roku „o tymczasowym ustroju państwa”, a następnie, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 20 lutego 1920 roku, Karta Konstytucyjna Republiki Czechosłowackiej (konstytucja). Demokratyczny charakter wprowadzonego przez konstytucję ustroju politycznego, opartego na parlamentarnym systemie rządów oraz szerokim katalogu praw obywatelskich, zachowany został przez cały czas trwania niepodległości I Republiki - do września 1938 roku, kiedy to Republika na skutek Traktatu Monachijskiego przestała istnieć.
Podjęta na przełomie lat 1967/1968 próba powrotu do niektórych zasad demokracji parlamentarnej (tzw. Praska Wiosna) zakończyła się zbrojną interwencją wojsk Układu Warszawskiego.
Nowo powstałe państwo - Republika Czeska - nie rozpoczynało swego bytu bez określenia podstawowych zasad ustroju i struktury organizacyjnej, bowiem jeszcze w okresie trwania federacji, 16 grudnia 1992 roku Czeska Rada Narodowa uchwaliła Konstytucję Republiki Czeskiej, która weszła w życie 1 stycznia 1993 roku. Jej przepisy przejściowe przenosiły uprawnienia dotychczasowych organów na organy Republiki: urzędująca Czeska Rada Narodowa przekształciła się w Izbę Poselską, której pełnomocnictwa miały wygasnąć po zakończeniu rozpoczętej kadencji, nadal swoje funkcje wykonywać miał rząd mianowany po wyborach 1992 roku oraz organy władzy sądowniczej.
Ogólna charakterystyka konstytucji
Podstawę ustroju Republiki Czeskie stanowi uchwalona jeszcze w czasach federacji Konstytucja z 16 grudnia 1992 roku, obowiązująca od 1 stycznia 1993 roku. Zgodnie z jej postanowieniami częścią konstytucyjnego porządku jest również Karta Podstawowych Praw i Wolności.
Konstytucja może być uzupełniania lub zmieniana tylko w drodze ustaw konstytucyjnych, uchwalanych przez parlament w szczególnym trybie - do uchwalenia ustawy konstytucyjnej wymagana jest zgoda większości 1/3 wszystkich posłów i senatorów, prezydentowi nie przysługuje wobec tej ustawy prawo weta.
Konstytucja zastrzega, iż niedopuszczalne są zmiany ingerujące w istotę demokratycznego państwa prawa. By zapobiec pozaprawnej interpretacji konstytucji w sposób naruszający powyższą zasadę, ustawodawca konstytucyjny zastrzegł także, iż interpretacja norm konstytucyjnych nie może prowadzić do ograniczenia lub zagrożenia zasad państwa demokratycznego. W Republice Czeskiej źródłem władzy państwowej jest lud, który wykonuje ją za pośrednictwem władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Konstytucja przewiduje także możliwość wykonywania władzy przez suwerena w formie bezpośredniej, odsyłając określenie tych kwestii do ustawy konstytucyjnej. Jak dotąd nie została ona jeszcze uchwalona.
(…)
… od zaistnienia konstytucyjnie wskazanych okoliczności: prezydent może rozwiązać Izbę Poselską jedynie wówczas, gdy: 1) Izba nie udzieliła wotum zaufania nowo powołanemu rządowi, utworzonemu przez premiera mianowanego na wniosek przewodniczącego Izby, 2) nie zajęła przez 3 miesiące stanowiska wobec rządowego projektu ustawy, z którym rząd połączył wotum zaufania, 3) przekroczyła dopuszczalny (120 dni…
… ustawy nie jest ograniczony. Jedynie w przypadku, gdy rząd wraz z wykonaniem prawa inicjatywy ustawodawczej połączy wniosek o wotum zaufania, Izba Poselska zobowiązana jest rozpatrzyć wniosek w terminie 3 miesięcy. Niedotrzymanie tego terminu grozi rozwiązaniem Izby przez prezydenta.
Uprawnienia Senatu w procesie stanowienia ustaw są ograniczone. Zgodnie z konstytucją, rozpatrzenie przekazanego…
… zaufania. Tryb ubiegania się o inwestyturę nie został prawnie uregulowany. Regulamin Izby stanowi jedynie, że wniosek rządu o wyrażenie wotum zaufania winien być wprowadzony do porządku dziennego najbliższego posiedzenia, tak by można było zachować konstytucyjny termin. W praktyce wniosek jest głosowany po przedstawieniu przez przewodniczącego rządu jego programy. Do uzyskania wotum zaufania wymagane…
…, który otrzymał bezwzględną większość oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości, przeprowadza się fugą turę głosowania. Uczestniczą w niej tylko dwaj kandydaci, na których oddano kolejno największą liczbę głosów. Wybrany zostaje ten, który uzyska najwięcej oddanych głosów (większość względna).
Tryb funkcjonowania i organizacja parlamentu
Zgodnie z konstytucją, wybrana zna…
… przypadkach zaostrzeniu podlega konstytucyjny wymóg większości głosów i kworum.
Konstytucja przyjęła konstrukcję mandatu wolnego, posłowie (i senatorowie) nie mogą być ograniczani żadnymi nakazami. Mandatu posła nie można łączyć z mandatem senatora, piastowaniem urzędu Prezydenta Republiki i sprawowaniem funkcji sędziego. Inne przypadki niepołączalności mandatu mogą być określone w ustawie. Ponadto…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)