To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ustalanie faktów genealogicznych:
Dla badań genealogicznych podstawowe znaczenie ma ustalenie takich faktów jak filiacja, chronologia niektórych wydarzeń zachodzących w życiu człowieka, przynależność klasowa czy stanowa, stan majątkowy, zawód, wyznanie. Bez ustalenia tych danych badania genealogiczne są niepełne a wręcz nieprzydatne.
Genealogia posługuje się w krytyce źródeł tymi samymi metodami co inne badania historyczne.
O stopniu wiarygodności źródeł genealogicznych decydują następujące zasady:
im źródło jest bliższe chronologicznie i geograficznie tym jest pewniejsze
źródła urzędowe w zasadzie mają pierwszeństwo przed innymi.
Źródła nieświadome swych celów genealogicznych mają przewagę nad źródłami powstałymi w celach genealogicznych.
Materiał źródłowy genealogii niesie specyficzny rodzaj falsyfikatów. Są to dokumenty lub akta sporządzane w celu uzyskania doraźnych korzyści, zazwyczaj prawnych. Nierzadko są to dokumenty formalnie autentyczne, ale przecież oparte na fałszywych informacjach. Zwłaszcza dokumenty pochodzące z różnych heroldii pełne są fałszerstw genealogicznych.
Poznanie w badaniach genealogicznych jest specyficznie pośrednie i rzadko bezpośrednie.
Fakt koicji bezpośrednio znany jest tylko dwojga ludziom dokonującym go, filiacji zaś jedynie matce która wie z kim poczęła dziecko i nawet ojciec musi polegać na jej informacjach. W konsekwencji o zaistnieniu koicji czy filiacji dowiadujemy się jedynie z faktów, które są skutkiem tych wydarzeń. Przyjmuje się, że ojcem dziecka kobiety pozostającej w związku małżeńskim jest jej małżonek, Prawa współczesne zasadę tę rozciągają na 180 dni po zawarciu małżeństwa i 300 dni po jego ustaniu.
Dla ustalania filiacji posługujemy się następującymi kryteriami:
prawnymi np. obowiązującymi w zakresie zawierania małżeństwa
historycznymi np. oczywista niezgodność z towarzyszącymi wydarzeniami
biologicznymi np. podobieństwo fizyczne czy psychiczne.
Ustalenie filiacji odbywa się na podstawie źródeł, które nie zawsze określają charakter tego stosunku. Stąd wyzyskujemy często dane pośrednie:
Kryterium identyczności nazwiska - w wypadku gdy dwie osoby używające go występują na tym samym terytorium, a różnica wieku jest na tyle wyraźna, że nie może być mowy o tej samej osobie.
Odmianą kryterium identyczności nazwiska jest kryterium imionowe, które zakłada, że zwłaszcza w średniowieczu pewne imiona osobowe są właściwe określonym rodom ( mówimy wówczas o imionach agnatów).
Ustalanie dziedzictwa za pomocą źródeł pisanych napotyka wiele trudności, zwłaszcza, że zależnie od epoki i jej zwyczajów społeczno- kulturalnych dziedzictwo prawne nie zawsze pokrywa się z biologicznym, Poza małym materiałem dokumentowym ze średniowiecza o dziedzictwie zaczynają źródła informować dopiero od XV wieku. Podawano imię ojca, gdy syn przejmował po nim jakieś uprawnienia lub zobowiązania. Nazwisko panieńskie żony aż do końca XV wieku pomijano z wyjątkiem spraw spadkowych.
(…)
…, Maciej, Piotr, Anna, Zofia, Jadwiga, Barbara, Katarzyna. Reformacja przyniosła kilka imion biblijnych: Abraham, Zachariasz, Samuel, stosowano je rzadko. Kontrreformacja przyniosła imiona szczególnie modnych świętych współczesnych.
Ustalanie chronologii dotyczy podstawowych dat z życia człowieka, przede wszystkim urodzenia i zgonu, przy czym należy pamiętać, że księgi metrykalne jeszcze w XVIII wieku notują jedynie datę chrztu i pogrzebu oraz zawsze datę zawarcia małżeństwa.
Datę urodzenia ustalamy przede wszystkim na podstawie metryki chrztu:
Mieszczanie i chłopi - obrzęd dopełniany w dniu następnym po urodzeniu
Szlachta - kilkumiesięcznie opóźnienie.
Metryki zaczęto spisywać po soborze trydenckim zachowały się jednak nieliczne.
W wypadku braku metryki urodzenia czas tego wydarzenia możemy ustalić…
… ale należy tutaj brać pod uwagę wiek sprawny do płodzenia potomstwa, gdyż prawo kanoniczne dopuszczało małżeństwo po 14 roku życia mężczyzny i 12 roku życia kobiety.
Ustalenie przynależności klasowej lub stanowej jest ważne ze względu na socjologiczny charakter badań genealogicznych. W grę wchodzą tutaj określenia używane w praktyce kancelarii królewskiej, sądów państwowych i kościelnych pozwalające określić przynależność klasową. Pozostałe kancelarie nie przestrzegały ściśle konwencjonalnych prawideł. Jednak i tytulatura nie zawsze była jednoznaczna z pozycją prawną i społeczną obdarzonej nią osoby.
Praktyka polska nie zna tego rodzaju partykuł jak francuskie de czy niemieckie von, które poprzedzając nazwisko oznaczają szlachcica. W praktyce polskiej rycerz to strenuus (mężny), validus (możny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)