Układy kosztów produkcji
1.Układ rodzajowy kosztów określa, jakiego rodzaju koszty proste, czyli obejmujące jednorodne
składniki, ponosi przedsiębiorstwo. Koszty w układzie rodzajowym charakteryzują się tym, że
obejmują całkowitą sumę kosztów danej kategorii w przedsiębiorstwie, bez względu na to, w jakim
miejscu powstały i w jakim celu zostały poniesione. Układ ten umożliwia badanie i porównywanie
struktury kosztów.
W ramach układu rodzajowego można podzielić koszty na następujące grupy:
a)zużycie materiałów i energii,
b)usługi obce, np. remontowe, transportowe,
c) podatki i opłaty, np. podatki od środków transportu, od nieruchomości, podatek VAT
niepodlegający potrąceniu, podatek akcyzowy, opłaty skarbowe, opłaty za korzystanie ze środowiska,
d)wynagrodzenia za pracę oraz narzuty na wynagrodzenia, np. składki na ubezpieczenie społeczne,
Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
e) świadczenia na rzecz pracowników, np. odpisy na fundusz świadczeń socjalnych, koszty posiłków
regeneracyjnych, koszty bhp i ochrony zdrowia,
f) amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
g) pozostałe koszty, np. koszty usług bankowych, podróży służbowych, reprezentacji i reklamy,
ubezpieczeń rzeczowych.
2.Układ funkcjonalny, uwzględniający miejsce ich powstania, grupujące koszty stosownie do
stanowisk pracy lub komórek organizacyjnych bądź zgodnie z określonymi funkcjami spełnianymi
przez podmiot gospodarczy, powodującymi powstanie tych kosztów. Głównym celem tego
grupowania jest stworzenie warunków do wewnętrznej analizy kosztów oraz ustalenia osób
odpowiedzialnych za ich wysokość. Układ taki jest nazywany funkcjonalnym, ponieważ miejscami
powstania kosztów są określone funkcje dotyczące przedsiębiorstwa, jako całości. Funkcje te mają
swe odbicie w podziale procesu gospodarczego przedsiębiorstwa na procesy zaopatrzenia, produkcji i
zbytu. W układzie funkcjonalnym w przedsiębiorstwie przemysłowym można, więc wyróżnić:
koszty zakupu materiałów, związane z zaopatrzeniem przedsiębiorstwa w surowce i
materiały;
koszty produkcji, obejmujące koszty wydziałów produkcji podstawowej, koszty wydziałów
pomocniczych oraz koszty utrzymania zarządu przedsiębiorstwa;
koszty sprzedaży, obejmujące koszty związane ze sprzedażą wyrobów gotowych, czyli koszty
reklamy, opakowania, transportu wyrobów gotowych itp.
3.Układ kalkulacyjny odgrywa dużą rolę w ustalaniu kosztu jednostki wyrobu i wskazuje konkretny
cel, na jaki koszty zostały poniesione. Koszty według układu kalkulacyjnego dzieli się na dwie
podstawowe grupy:
koszty bezpośrednie;
koszty pośrednie.
Koszty bezpośrednie można bezpośrednio przypisać konkretnemu wyrobowi na podstawie
odpowiednich dokumentów. W skład kosztów bezpośrednich wchodzą:
materiały bezpośrednie
paliwo i energia technologiczna
płace bezpośrednie,
inne koszty bezpośrednie
Koszty pośrednie są związane z działalnością poszczególnych odcinków produkcyjnych (oddziałów,
wydziałów) lub całego
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)