UKŁAD POKARMOWY
Substancje nieorganiczne - sole mineralne i woda
Podział pierwiastków ze względu na dzienne zapotrzebowanie - makroelementy i mikroelementy
Pierwiastek
Rola Źródła
Makroelementy
Wapń
Składnik kości z zębów, funkcjonowanie mięśni i układu nerwowego
Mleko i przetwory mleczne, warzywa liściaste
Potas i sód
Pobudliwość komórek nerwowych i mięśniowych, równowaga wodno-mineralna ustroju (sód)
Oba - różne pokarmy, sód - sól kuchenna
Kfosfor Fosfor
Składnik kości, ATP, DNA i RNA
Różne pokarmy
Siarka
Składnik aminokwasów, element wielu białek
Mięso, rośliny strączkowe, orzechy
Magnez
Wpływa na biosyntezę białek, składnik enzymów, funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego
Pokarmy roślinne, czekolada
Chlor
Równowaga wodno-mineralna
Sól kuchenna
Mikro
elementy
Żelazo
Składnik hemoglobiny, wpływa na transport tlenu, niedobór - anemia
Mięso, wątroba, żółtka jaj, orzechy i rośliny strączkowe
Jod
Składnik hormonów tarczycy, reguluje tempo metabolizmu, niedobór - powiększenie tarczycy - wole
Ryby, sól kuchenna (jodowana przemysłowo)
Fluor
Składnik zębów i kości, zębom nadaje odporność mechaniczną i odporność na próchnicę
Pasty do zębów
Witaminy * związki organiczne niezbędne do przeprowadzania licznych procesów biochemicznych, których nasz organizm nie potrafi syntezować
* niektóre są niebiałkowymi składnikami ważnych enzymów komórkowych, naturalnymi przeciwutleniaczami lub np. wzmagają wchłanianie jonów w jelita
* witaminy dzielimy na - rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie
* Awitaminoza - niedobór witamin, Hiperwitaminoza - nadmiar witamin
Witamina
Rola
Źródła
Skutki niedoboru
Rozpuszczalne w tłuszczach A
(retinol)
(2mg)
* współtworzenie rodopsyny (substancji niezbędnej do utrzymania pobudliwości komórek zmysłowych siatkówki oka) * organizm człowieka produkuje witaminę A z karotenoidów
Wątroba, jaja, mleko, tran, masło, niektóre warzywa i owoce zawierające karotenoidy (marchew, pomidory)
- kurza ślepota
(…)
…)
* ważna w krzepnięciu krwi (w komórkach wątroby niezbędna do wytwarzania protrombiny - białkowego czynnika uczestniczącego w krzepnięciu krwi)
Zapotrzebowanie pokrywane przez produkcję bakterii tzw. flory jelitowej
- wydłużanie czasu krzepnięcia krwi
- podatność na krwotoki
Rozpuszczalne w wodzie
B1 (tiamina)
(1,5mg)
* element enzymów utleniających węglowodany i aminokwasy
Wątroba, mięso, drożdże…
…, postać nieczynna
- pepsyna - enzym żołądkowy, przekształca się w nią pepsynogen w obecności kwasu solnego, postać czynna, rozkłada białka na krótsze łańcuchy polipeptydowe
* trypsynogen i chymotrypsynogen - wydzielane są przez trzustkę, dostają się do dwunastnicy, postać nieczynna
- enterokinaza - enzym, który przekształca trypsynogen w trypsynę, która aktywizuje chymotrypsynogen w chymotrypsynę…
… krwiotwórczego (prowadzi do anemii)
- niedobór u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko wad cewy nerwowej płodu
B12 (kobalamina)
(5mg)
* współtworzy niebiałkowy składnik enzymów przetwarzających zasady azotowe (wpływa bezpośrednio na syntezę kwasów nukleinowych)
Wątroba, jaja, bakterie flory jelitowej
- anemia złośliwa na skutek zahamowania produkcji krwinek czerwonych
- deficyty stwierdzane u wegetarian
C
(kwas askorbinowy)
(75-100mg)
* niezbędna w syntezie kolagenu, tworzeniu istoty podstawowej kości i zębów, wchłanianiu żelaza, wzmacnianiu mechanizmów odpornościowych
* ulega rozłożeniu w wysokich temperaturach
Świeże owoce (cytrusy, truskawki, pomidory, aronia, czarna porzeczka)
- obniża odporność na przeziębienia
- szkorbut (krwawienie dziąseł, wypadanie zębów, obniżona odporność, powolne gojenie się ran…
…
* amylazy - enzymy glikolityczne (rozkładające wiązania chemiczne w cukrach złożonych)
- amylaza ślinowa i amylaza trzustkowa działają tak, że od cząsteczki wielocukru (np. skrobi, glikogenu) kolejno odczepiane są dwucukrowe cząsteczki maltozy
* maltaza - enzym ściany jelita cienkiego, przeprowadza rozkład maltozy do glukozy (inne dwucukry: sacharoza/cukier trzcinowy rozkładana jest przez sacharazę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)