UKŁAD NERWOWY Czynności układu nerwowego - łączność ze światem zewnętrznym - odbiór informacji za pośrednictwem narządów zmysłu
- zarządzanie aparatem ruchowym, co umożliwia poruszanie się i reagowanie w sposób celowy na bodźce zewnętrzne
Tymi czynnościami zarządzają układ nerwowy ośrodkowy i obwodowy
Regulowanie przemiany materii i czynności narządów wewnętrznych. Tymi czynnościami zarządza układ nerwowy autonomiczny.
Podstawową jednostką układu nerwowego jest neuron - komórka nerwowa: - ma zdolność tworzenia i przewodzenia potencjałów elektrycznych
- potencjały te są nośnikami informacji
- sieć neuronów, których wypustki docierają do wszystkich narządów, zapewnia szybkie i precyzyjne przekazywane informacji
Budowa neuronu: - ciało komórki - dendryty - krótkie wypustki przewodzące bodźce elektryczne do ciała komórki nerwowej
- akson - długa wypustka przewodząca bodźce elektryczne z ciała komórki do innych komórek nerwowych lub narządów wykonawczych
Tkanka nerwowa składa się z komórek o szczególnych właściwościach. Komórki te nazywamy neuronami. Dzięki licznym połączeniom między neuronami układ nerwowy przejawia wielką różnorodność reakcji na niezliczone bodźce napływające ze środowiska.
Potencjał spoczynkowy - w neuronie panuje stężenie jonów potasu, a małe jonów sodu
- na zewnątrz komórki jest odwrotnie, więc występuje różnica napięcia tzw. różnica potencjałów, wnętrze włókna jest ujemne w stosunku do dodatniego otoczenia - potencjał spoczynkowy wynosi -60 do -90 mV
Potencjał czynnościowy - pobudzenie neuronu powoduje zmianę przepuszczalności błony komórkowej - sód napływa do wnętrza komórki, a potas wędruje na zewnątrz
- ruch jonów wytwarza prąd bioelektryczny, który przesuwa się wzdłuż błony, powodując falę depolaryzacji
Pobudzenie neuronu odbywa się zgodnie z prawem „wszystko albo nic” - potencjał czynnościowy powstaje dopiero wtedy, gdy wywołujący go bodziec osiągnie tzw. wartość progową
- dalsze pobudzanie nie zwiększa amplitudy potencjału
Synapsa - miejsce styku neuronu z inną komórką (neuronem, komórką mięśniową) w którym przekazywana jest informacja
- w synapsach wydzielane są substancje przekaźnikowe - dzięki temu pobudzenie może być przenoszone do następnego neuronu na drodze chemicznej
Przekaźniki synaptyczne - acetylocholina, adrenalina, noradrenalina, serotonina, dopomina
Części układu nerwowego
(…)
…, II - móżdżek, III - pień mózgu
Mózg: A - płat czołowy, B - płat ciemieniowy, C - płat skroniowy, D - płat potyliczny
Obszary czynnościowe: 1-mowa, 2-ruchy dowolne, 3-czucie bólu i dotyku 4-widzenie 5-słuch
Ośrodki korowe - okolice kory mózgowej związane z określonymi czynnościami
Płat czołowy - ośrodki ruchowe, ruchomy ośrodek mowy, ośrodek pisania, intelekt, inteligencja, sfera moralna
Płat skroniowy - ośrodek słuchu, ośrodek słuchowy, pamięć
Płat potyliczny - ośrodek wzroku, ośrodek wzrokowy, mowy, czytania
Płat ciemieniowy - ośrodki czucia, dotyku i czucia głębokiego, rozpoznawanie przedmiotów dotykiem
Móżdżek
- koordynacja ruchów ruchów dowolnych - kontrola napięcia mięśniowego
- utrzymanie równowagi i pionowej postawy ciała
Pień mózgu
- składa się z mostu, śródmózgowia i rdzenia przedłużonego
- w rdzeniu przedłużonym znajdują się ośrodki sterujące podstawowymi funkcjami życiowymi, oddechowymi i krążenia
Rdzeń kręgowy
- leży w kanale kręgowym, lecz jest od niego krótszy - ma około 95cm
- odchodzą od niego parzyste nerwy rdzeniowe, które dają początek nerwom obwodowym
Rola rdzenia kręgowego- przenoszenie informacji
- przewodzenie bodźców uczuciowych z receptorów do mózgu i móżdżku - przewodzenie impulsów z mózgu i móżdżku do narządów wykonawczych (mięśni, gruczołów)
- udział w tworzeniu odruchów - odruchy rdzeniowe są niezależne od woli
Układ nerwowy obwodowy
Ośrodkowy układ nerwowy komunikuje się z narządami za pośrednictwem nerwów obwodowych.
- nerwy rdzeniowe - 31 par, rozpoczynają się w rdzeniu kręgowym i dają początek nerwom obwodowym
- nerwy czaszkowe - XII par rozpoczynają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)