Układ moczopłciowy - WYKŁAD Trzy generacje nerek kręgowców: 1. pronephros – przednercze , nerka głowowa - niektóre ryby, larwy bezżuchwowców i płazów ogoniastych, - u pozostałych: tylko w stadium embrionalnym. Przednercze zbudowane jest z kanalików, które leżą prostopadle do osi ciała. Z jednej strony orzęsionym lejkiem otwiera się do jamy ciała, z drugiej – uchodzi do moczowodu pierwotnego. Funkcje: - zbieranie z jamy ciała zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii, - uchodzi do kloaki. 2. mesonephoros – śródnercze , pranercze - dorosłe bezżuchwowce, ryby i płazy, - zarodki gadów, ptaków i ssaków. Zawiązki śródnercza zbudowane są z kanalików, które biegną prostopadle do osi ciała, rozgałęziają się na kanaliki II i III rzędu i tworzą ciało Wolffa . Pojawia się ciałko nerkowate, kłębuszek nerkowy i torebka Bowmana, kanaliki uchodzą do moczowodu pierwotnego (przewód Wolffa), który otwiera się do kloaki. U owodniowców (tylko w trakcie rozwoju embrionalnego), wyjątki: jaszczurki (krótko po uroczeniu → narząd wydalniczy), stekowce – kolczatki, wszystkie torbacze. W przypadku samców – część kanalików zanika, a reszta łączy się z kanalikami nasiennymi jądra. U samic zanika! 3. metanephros – zanercze , nerka właściwa - narząd wydalniczy dorosłych gadów, ptaków i ssaków. Jest to narząd parzysty, zbudowany z kanalików nerkowych, które uchodzą do moczowodu wtórnego! Przegląd: RYBY SPODOUSTE - przednercze na wczesnym etapie (pozostałość → moczowód pierwotny), następnie powstaje śródnercze, - kanaliki nerkowe początkowo z orzęsionym lejkiem → kanaliki pierwotne (tracą połączenie z jamą ciała oraz tracą orzęsione lejki i rozgałęziają się na nefrony II i III rzędu, - nie każdy nefron otwiera się do moczowodu, ale wszystkie otwierają się do kanału wyprowadzającego, a dopiero nefrony otwierają się dalej, - wykształcenie śródnercza zależy od płci! - funkcje wydalnicze przejmuje odciek dystalny (u obu płci), - część środkowa i przednia – u samic: zredukowana lub brak, u samców: przednia część - najądrze, środkowa część - gruczoł Leydiga (→ produkcja wydzieliny stanowiącej osocze dla nasienia), - w samców: przewód Wolffa (→ wyprowadzanie nasienia), dalej są kanały, do których uchodzą nefrony śródnercza oraz które łączą się w przewód moczopłciowy (→ pozbywanie się zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii) i następnie
(…)
… → mocznik + amoniak
b). krokodyle → silnie toksyczny amoniak
c). łuskonośne → kwas moczowy z niewielką domieszką mocznika
d). gady pustynne → suche kryształki kwasu moczowego.
PTAKI
- zanercze, położone przedotrzewnowo, o dużych rozmiarach,
- nerki leżą między odcinkiem krzyżowym kręgosłupa, a kośćmi biodrowymi →
wgłębienie w sklepieniu jamy brzusznej,
- zbudowane z 23 płatów, a te z płacików,
- płat lewy i prawy złączone,
2
- bardzo duże ilość nefronów,
- odcinek odpowiadający pętli Henlego,
- moczowód uchodzi do kloaki,
- brak pęcherza moczowego (wyjątek: strusie),
- mocz: kwas moczowy,
- ścian kloaki → resorpcja, dzięki czemu mocz jest zagęszczony.
SSAKI
Budowa nefronu ssaka:
- długość pętli → zdolność do zagęszczania moczu (im dłuższa tym większe oszczędzanie
wody (pustynne ssaki),
- mocz uchodzi…
… do pęcherza → cewka moczowa (wyjatek: stekowce – Kolaka).
3
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)