OKRESY I FAZY ROZWOJU TWÓRCZOŚCI PLASTYCZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY WSTĘP Wytwory artystyczne dzieci mówią nam bardzo wiele. Dziecko ujawnia w nich bez obaw swą osobowość. Twórczość artystyczna jest dla niego czymś więcej niż spędzeniem czasu; jest sensowną formą wypowiedzenia się, jest też sposobem wyodrębnienia z otoczenia tych elementów, z którymi dziecko identyfikuje się oraz organizowaniem ich w sensowną całość. Sztuka jest więc dla dziecka czymś ważnym, istotnym zarówno dla procesów myślenia, rozwoju percepcyjnego i emocjonalnego, jak i dla rosnącej świadomości społecznej. Wyodrębniamy następujące fazy rozwoju twórczości plastycznej dzieci i młodzieży: stadium bazgrot, stadium przedschematyczne, stadium schematyczne, okres grup rówieśniczych, stadium pseudonaturalistyczne, sztuka w okresie dojrzewania, rozwój poczucia estetyki. STADIUM BAZGROT Dla zrozumienia dziecka jest sprawą bardzo ważną, aby bazgranie rozpatrywać jako element ogólnego rozwoju. Rozwój intelektualny i emocjonalny dziecka w tym stadium znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości. Z zapałem zajmuje się ono bazgraniem, a jednocześnie jest dość elastyczne, aby modyfikować swe ruchy, gdy nowe doświadczenia wymagają takiej zmiany. Czerpie zadowolenie ze swego rozwoju kinestetycznego , w którym bazgranie odgrywa istotną rolę i stopniowo uzyskuje kontrolę wzrokową nad stawianymi przez siebie znakami w swej twórczości dziecko potrafi być niezależne i nie poddawać się wpływom zewnętrznym. Małe dziecko swobodnie bada swe otoczenie różnymi zmysłami, a niektóre doświadczenia znajdują odzwierciedlenie w jego bazgrotach wówczas, gdy zaczyna nadawać im nazwy. Rysunki dziecka w stadium bazgrania przechodzą znaczną ewolucję: początkowo, gdy dziecko ma około 2 lat, bagroty składają się z przypadkowych znaków; po upływie około 6 miesięcy ruchy jego stają się coraz bardziej płynne i kontrolowane, gdy zaś zaczyna nadawać nazwy swym rysunkom, stają się one znacznie bardziej złożone. W malowaniu farbami występują stadia ściśle odpowiadające stadiom rysowania kredką; posługiwanie się barwami sprawia dziecku w stadium nazywania bazgrot szczególną radość. Z przyjemnością posługuje się również różnymi materiałami trójwymiarowymi. W tym okresie życia niezmiernie ważne jest kształtowanie się jego postawy względem samego siebie, a także poczucia, że świat to miejsce, w którym życie jest pasjonujące i ciekawe. STADIUM PRZEDSCHEMATYCZNE Twórczość plastyczną dzieci w okresie pierwszych prób przedstawiania można uważać za bezpośrednie odzwierciedlenie ich osobowości. Rysunki i malowidła dziecka są nie tylko zapisem jego pojęć, uczuć oraz spostrzeżeń dotyczących otoczenia, lecz ponadto pozwalają osobie dorosłej, odznaczającej się odpowiednią wrażliwością, lepiej zrozumieć dziecko. W moich rozważaniach staram się traktować twórczość plastyczną jako jeden z istotnych komponentów ogólnego rozwoju dziecka. Sztuka nie tylko umożliwia nam zrozumienie go lecz także stwarza sposobność przyczyniania się do jego rozwoju przez odpowiednie zorganizowanie wychowania plastycznego. Mam tu na myśli coś znacznie ważniejszego niż zmienianie zewnętrznego wyglądu samych rysunków; interesuje mnie cały czas proces tworzenia. Nie możemy pozytywnie oddziaływać na zachowanie dziecka dostarczając mu takich wzorów czy metod naśladowania, które pozwoliłyby mu uzyskać „lepiej wyglądający” wytwór. Zmiana w wytworze powinna być wynikiem zmian w myśleniu, odczuwaniu i spostrzeganiu dziecka. Dzięki temu procesowi zachodzą zmiany
(…)
… strukturalizować swoje rysunki i malowidła, aby stworzyć podstawę zmian i reorganizacji pracy. Myślenie twórcze nie jest myśleniem zdezorganizowanym; jest to raczej zdolność przedefiniowania i reorganizowania w swobodny sposób tych form i elementów, które są już znane. Myślenie abstrakcyjne operuje wyłącznie symbolami, a w stadium schematycznym dziecko zaczyna zmierzać w tym kierunku. Niezbędne jest ciągłe…
…. Zastosowanie innych, nie znanych jeszcze materiałów może mieć często korzystny wpływ na jakość rysunków czy malowideł. Dzieci, które wykonują kolaże z różnych materiałów mogą stać się znacznie bardziej świadome rozmaitych faktur i form, a także potrafią przenieść tę świadomość na inny środek ekspresji - farby. Zajęcia plastyczne powinny przyczyniać się do rozwoju indywidualnej ekspresji i myślenia twórczego…
… możliwości i rozbudowanie swoich kontaktów z grupą rówieśniczą. Inną potrzebą każdego dziecka jest odkrycie własnego, osobistego stosunku do otoczenia oraz do przedmiotów i materiałów, które składają się na to otoczenie. Nie istnieje żadna skrócona metoda rozwijania zdolności percepcyjnych czy zdolności twórczych. Chociaż zakres różnic indywidualnych może być bardzo duży, to jednak na wytwór końcowy należy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)