KAZIMIERZ WOLNY-ZMORZYŃSKI WOKÓŁ TWÓRCZOŚCI MELCHIORA WAŃKOWICZA. W STRONĘ DZIENNIKARSTWA, SOCJOLOGII, POLITYKI ORAZ KRYTYKI LITERACKIEJ. CZĘŚĆ 1- W STRONĘ DZIENNIKARSTWA MIĘDZY FAKTEM A FIKCJĄ CZYLI TEORIA REPORTAŻU WEDŁUG M. W. Jego reportaże łączą autentyzm zdarzeń z elementami wspomnieniowymi i fabularno anegdotycznymi. Od prawdy dokumentalnej wyżej cenił prawdę esencjonalną. Dążył do wychwytywania tego, co typowe: uogólniał problemy, by wychwycić istotę zjawiska. Uważał, że należy tworzyć postać bohatera na podst. Kilku lub nawet kilkudziesięciu osób realnych, ich przeżyć i zachowań. Bohaterem MW zawsze była epoka, los zbiorowy. Tak więc warstwa faktów jest autentyczna, a odzwierciedlenie (obrazowe, estetyczne) jest w reportażu wspólne z opowiadaniem i nowelą - dopuszcza się tu fikcję, wyobraźnię (ale obraz musi być prawdopodobny!!). W ten sposób MW wkroczył na pole literatury. Większość mozaiki muszą stanowić kamyki szlachetne czyli fakty, ale reporter może dorzucić od siebie na dalszych planach reportażu kamyki nieszlachetne. Służy to uwydatnieniu atmosfery i klimatu zdarzeń, tak by odbiorca miał wrażenie, że sam uczestniczy w akcji. Na tym właśnie polega poszerzenie konwencji reportażu u MW. To, co jest prawdopodobne, jest wg MW prawdziwe.
MW dopuszcza przekazywanie myśli bohaterów (Ambroziewicz i Kąkolewski się z tym nie zgadzali)
Tworzywem r. Wojennego jest korespondencja wojenna. Korespondent wojenny musi być obiektywny, a więc nie wolno mu tworzyć mitów, legend. Nie może też jednak spłycać pojęć i opisów wydarzeń. Właśnie w Monte Cassino odtworzył dramat i ducha walki, ale bez zbędnej przesady, wyważając fakty i zdarzenia.
Przy cytatach należy zachować język, jakim naprawdę mówią postacie. Język i styl nie mogą być monotonne, nudne. Poleca wyrazy obsceniczne (sic!). Styl MW często określa się gawędziarskim. Posługiwał się unowocześnioną gawędą staropolską. Zmniejszył w niej ogrom dygresji i przesyt dywagacji. CZĘŚĆ 2 - W STRONĘ SOCJOLOGII Religia w życiu reportażowych bohaterów MW (generalnie nic ważnego tu nie ma)
MW był agnostykiem, ale do religii. W swoich utworach pokazywał najlepsze strony polskiej religijności, Motyw Matki Boskiej jest obecny w : Strzępach epopei, Szpitalu w Cichiniczach. Sporo o religii pisze w książkach o żołnierzach np Bitwie o Monte Cassino, Hubalczykach, Westerplatte. Przedstawia: msze św, obrazki wkładane poległym do mogił, modlitwy - zwłaszcza za poległych kompanów;
W Rodzinie Korzeniewskich i Drodze do Urzędowa jednym z największych niedostatków jest dla ludzi brak dostępu do kapłanów, obrządków religijnych.
W Zielu na kraterze religia chrześcijańska jawi się jako szczególnie trudna, bo nakazuje przebaczenie wrogom, czyli hitlerowcom. Pani Zofia po śmierci córki Krystyny w Powst. Warszawskim nie mogła przez pewien czas odmawiać „Ojcze nasz”.
(…)
… humorystyczny), za jej wierność rozum i oddanie. Kobieta wg MW jest ostoją tradycji, stróżem spokoju, hamulcem mężczyzny - ale mężczyźnie mogą ich we wszystkim słuchać i być pobłażliwi. Kobieta uczy miłości do dzieci, miłosierdzia, czułości, cierpliwości; zwłaszcza dla dzieci powinna być uosobieniem dobra. Kobieta jest przede wszystkim strażniczką ogniska domowego, ale w ciężkich czasach też potrafią…
…, styczniowe. W domu wpojono mu wielki szacunek dla sybiraków. Niechęć do narodu rosyjskiego wzmogła się po rewolucji październikowej (taką postawę prezentuje w Opierzonej rewolucji, ale jednak na tyle niejednoznacznie, że odczytano ją opatrznie, co zresztą było mu potem za komuny na rękę).
Wg MW w Rosji człowiek nic nie znaczy, jest przyuczony do karności i posłuszeństwa - upodlony, przez co odreagowuje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)