Trzęsienia Ziemii w naukach o Ziemii

TRZĘSIENIA ZIEMI Trzęsienie ziemi  – naturalny krótkotrwały wstrząs ośrodka skalnego pochodzący z głębi Ziemi i rozchodzący się w postaci fal sejsmicznych po powierzchni Ziemi i w jej wnętrzu. Trzęsienia mają swoje źródło we wnętrzu Ziemi. Źródło to nazywamy  ogniskiem . Jeżeli znajduje się ono na głębokości: •  300 km -  trzęsienie głębokie (najgłębsze na 700 km) Hipotetyczny punkt z którego biorą swój początek fale sejsmiczne to  hipocentrum (ognisko.) Punkt na powierzchni Ziemi znajdujący się bezpośrednio nad hipocentrum to  epicentrum. Obszar leżący wokół epicentrum, w którym trzęsienie jest najmocniej odczuwalne, nosi nazwę  obszaru epicentralnego Energia wyzwolona w wyniku trzęsienia ziemi przemieszcza się w głębi Ziemi i na jej powierzchni w postaci fal sejsmicznych różnego typu. Wyróżnia się fale  przestrzenne i powierzchniowe Fale  przestrzenne: 1. podłużne  (P – primary)-  ich ruch polega na zmianie objętości (zagęszczanie i rozrzedzanie cząsteczek ośrodka) Do epicentrum docierają jako pierwsze. 2.  poprzeczne  (S – secondary) –  do epicentrum docierają po falach podłużnych; ruch cząstek – prostopadle do kierunku rozchodzenia się drgań; (rozchodzą się tylko w ciałach stałych) W momencie dotarcia do powierzchni fal przestrzennych powstają  fale powierzchniowe  (L). To głównie one są odpowiedzialne za zniszczenia powstałe w trakcie trzęsienia ziemi. Fale  powierzchniowe: 1. Rayleigha  – drgają tak jak powierzchnia wody do której wrzucono kamień. Cząsteczki skalne poruszają się po elipsie pionowo ustawionej do kierunku rozchodzenia się fali 2. Love’a  – polegają na drganiach poziomych, prostopadłych do kierunku rozchodzenia się fali. Lord Rayleigh  E H Love Prędkość fal: P  S  powierzchniowe Do określenia siły trzęsienia ziemi jest stosowana  skala intensywności i skala wielkości. W celu określenia  intensywności  trzęsienia ziemi używa się 12 stopniowej  skali Mercallego (Mercallego-Cancaniego-Sieberga) Trzęsienie ziemi jest tym silniejsze, im większe jest jego przyspieszenie (tzn. im mniejszy jest  okres drgań w stosunku do ich amplitudy). Skala jest oparta głównie na ocenie szkód i nie jest zbyt dokładna. Do ściślejszej oceny siły trzęsienia ziemi używa się  skali wielkości (magnitudy),  opracowanej przez  Richtera  w roku 1935 przy klasyfikowaniu trzęsień Ziemi w Kaliforni.  Podstawą skali jest  logarytm amplitudy  największego poziomego odchylenia (mierzonego w mikrometrach) zapisanego przez sejsmograf w odległości 100 km od epicentrum wstrząsu. Jest to skala otwarta, czyli możliwe są trzęsienia ziemi o jeszcze 

(…)

… są częste i silne. Należy do nich strefa wokół Pacyfiku, obszar
alpejskich pasm fałdowych, grzbiety śródoceaniczne, basen Morza Karaibskiego
2. pensejsmiczne – wstrząsy sporadyczne lub częste lecz słabe; Masyw Centralny, Harc,
Morze Północne, Ural, Wielkie Góry Wododziałowe
3. asejsmiczne – wolne od wstrząsów lub zdatrzaja się b rzadko; stare platformy
kontynentalne, wielkie połacie dna oceanicznego…
… lub częste lecz słabe; Masyw Centralny, Harc,
Morze Północne, Ural, Wielkie Góry Wododziałowe
3. asejsmiczne – wolne od wstrząsów lub zdatrzaja się b rzadko; stare platformy
kontynentalne, wielkie połacie dna oceanicznego (poza grzbietami i rowami)
San Francisco 1906
W zależności od częstotliwości i siły wstrząsów wyróżnia się 3 rodzaje obszarów
ZĘSIENIA OSTATNICH 50 L
Najwięcej głębokoogniskowych trzęsień…
… wokół Pacyfiku,
Magnituda poniżej 5
Najsilniejsze trzęsienia ziemi ostatnich 50 lat:
CHILE M = 9,5 22.05.1960 - największy odnotowany wstrząs sejsmiczny. Zginęło ok. 3 tys.
osób.
Magnituda powyżej 7
SUMATRA, Ocean Indyjski, M= 9, 26 grudnia 2004 zginęło ponad 300 tys. osób – potężna
fala tsunami
Alaska M = 9,2 26 marca 1964 zginęło 125 - 131 osób
Sumatra, M = 8,7 28 marca 2005 zginęło ok.1000 osób…
... zobacz całą notatkę