TRYBUNAŁ LITEWSKI: (koronny) Trybunał Główny księstwa Litewskiego został utworzony w 1581r, w trzy lata po utw. Trybunału w Koronie w 1578r.
Skład odpowiadał składowi Tryb. Koronnego. Wchodzili do Tryb. sędziowie deputaci wybierani przez szlachtę na sejmikach z każdego powiatu 2 razem 46 wobec tego, że Litwa po 1569r liczyła 23 powiaty, poza Żmudzią. Żmudź uzyskała prawo zorg. odrębnego sądu ale nie skorzystała i w 1588 przystąpiła do Trybunału wysyłając 3 deputatów
-wyboru tego dokon. sejmiki trybunalskie które zbierały się 2 II na Matkę Bożą Gromniczną - sejmiki gromniczne, wybór większością głosów co potwierdziła kostytucja z 1613r.
*kadencja deputatów trwała 1 rok powtórny wybór po upływie 2 lat, chyba że wybrany jednomyslnie wg. konstytucji z 1611r
deputatem można było zostać po upływie 4 lat
Obok d. świeckich wyb. d. duchownych na 1 rok, a od 1670r na 2 lata przez kapituły (sądzili w spr. gdy jedną ze stron był duchowny, w równej liczbie d. świeccy i d. duchowni wrazie równości spr. rozstrzygał sąd królewski,
Trybunał jako całość sądzić miał w 4 miejscach przenosząc się kolejno w Wilnie, Trokach, Nowogródku i Mińsku dla poszczególnych województw w 1589r. zmiana, Tryb. miał osiadać w 2 miejscach jednego roku w Wilnie (Troki) i Mińsku (Nowogródku)
1764r. podzielono Trybunał tak, że częściowo w Wilnie i cz. w Nowogródku od 1775r na siedzibę wyznaczono Wilno i Grodno. *apelacje sądów ziemskich grodzkich i podmorskich *spr. przeciw urzędnikom sądowym wynikające zwłaszca z ich urzędowania, zwłaszcza co do niedopuszczania do apelacji w 1609r utworzono dla Polski i Litwy Tryb Skarbowy w Wilnie do Kontroli Skarbowej
w 1726r przeniesiono te funkcje na Trybunał Główny, który był czynnikiem dobranych komisarzy wyznaczonymi z Senatu pod osobno obieranym marszałkiem.
Sejm 4 letni w 1792r zniósł na Litwie sądy ziemskie, grodzki i podmorskie, a wpr. Sądy ziemiańskie oraz sąd trybunalski w Wilnie.
W 1584r III Statut Litewski, który uzyskał zatwierdzenie 28 I 1588r. i wszedł w życie 6 I 1589r - kodeks obowiązujący w Wielkim Księstwie Litewskim przez cały czas istnienia do 1840r
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)