To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Transformacja ustrojowa w Polsce
Ośrodki opozycji politycznej w Polsce
W państwach bloku komunistycznego, najwcześniej w Polsce, powstały ośrodki opozycji politycznej. W 1976 roku został założony w Polsce:
- Komitet Obrony Robotników (KOR);
- Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
Powołane organizacje opozycyjne miały na celu akcentowanie problemu łamania praw człowieka w państwach komunistycznych. Po polskim „Sierpniu” nastąpił dalszy rozwój działalności opozycyjnej, pojawiły się niezależne od władzy państwowej związki zawodowe. Utworzono także niezależne oficyny wydawnicze, zaczęły wychodzić podziemne pisma opozycyjne. Sejm odwołał 19 września 1988 roku rząd Zbigniewa Messnera oraz powołał Mieczysława Rakowskiego na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Wynikłe przemiany oficjalnie tłumaczono koniecznością kolejnych zmian w gospodarce, tym razem bardziej radykalnych.
„W rzeczywistości wobec coraz mniej stabilnej sytuacji społeczno - gospodarczej władze potrzebowały tzw. kozła ofiarnego, którym stał się rząd Messnera.”
Zbigniew Messner ( 1929 -) - działacz państwowy, premier Polski w latach 1985-1988. Ekonomista, pracownik naukowy. Studia ukończył w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach, w 1961 doktoryzował się na tej uczelni. W 1977 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Od 1968 prorektor, a od 1975 rektor tej uczelni. Członek PZPR; od 1981 w Biurze Politycznym, równolegle sekretarz KW PZPR w województwie katowickim. Wicepremier ds. ekonomicznych od 1983 roku, 6 listopada 1985 roku - po mianowaniu Wojciecha Jaruzelskiego na funkcję Przewodniczącego Rady Państwa - powołany na Prezesa Rady Ministrów. Jako ekonomista miał się zająć wprowadzaniem trudnych reform gospodarczych („drugiego etapu reformy”), które w jego wydaniu okazały się kompletnym fiaskiem. Społeczeństwo w referendum w 1987 wypowiedziało się przeciwko proponowanemu „radykalnemu uzdrowieniu gospodarki” oraz odrzuciło „polski model głębokiej demokratyzacji życia politycznego”. W wyniku klęski referendum 19 września 1988 Messner złożył dymisję.
Za rządów Messnera przedstawiono program realizacyjny II etapu reformy gospodarczej, który uwzględniał nowe zasady polityki cenowo - dochodowej. Program ten ze względu na rosnące niezadowolenie społeczne przyczynił się do upadku rządów Messnera. Z kolei rząd Rakowskiego wystąpił z projektem kolejnej reformy, tzn. z programem konsolidacji gospodarki narodowej. Realizacji tego programu służyła ustawa Sejmu PRL z 24 lutego 1989 roku, a poprzedziły ją dwie inne ustawy uchwalone 23 grudnia 1988 r. „O podejmowaniu działalności gospodarczej" oraz „O działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych”. Te dwa akty prawne miały zapoczątkować odejście od dotychczasowego sposobu zarządzania gospodarką i stać się ważnym etapem w budowie nowego modelu. Pozwalały, bowiem na tworzenie nowych przedsiębiorstw, znosiły różnorodne bariery ich funkcjonowania, na przykład w dostępie do kredytów, dawały dogodne warunki inwestorom zagranicznym i ulgi podatkowe kapitałowi zagranicznemu, m. in. trzyletnie wakacje podatkowe, znosiły uprzywilejowanie przedsiębiorstw państwowych, a także dopuszczały możliwość swobodnego dysponowania częścią majątku przedsiębiorstwa. Od tej pory w działalności gospodarczej miało być dozwolone wszystko, czego prawo nie zabraniało. Nowy rząd postulował liberalizację oraz stworzenie „socjalistycznej gospodarki rynkowej”, rozumianej jako samodzielność i respektowanie przez przedsiębiorstwa wymogów racjonalności i rac
(…)
… Prezydenta jako organu władzy wykonawczej oraz Senatu jako drugiej izby parlamentu. 9 lipca 1989 r. Zgromadzenie Narodowe przewagą jednego głosu na urząd Prezydenta wybrało Wojciech Jaruzelskiego.
Wybory prezydenckie w 1990 roku
W 1990 roku odbyły się po raz pierwszy w historii Polski powszechne wybory prezydenckie. W drugiej turze wyborów zwyciężył Lech Wałęsa. Propozycje prezydenta Wałęsy stworzenia…
… prezydenta;
- Szybkich i wspólnych wyborów parlamentarnych;
- Wprowadzenie opozycji do parlamentu;
- Rozstrzygnięcie wyników wyborów przed głosowaniem (Ewentualnie - po wyborach - na 4 lata utworzenie rządu wielkiej koalicji z udziałem „Solidarności”);
- Nowelizację ustawy o stowarzyszeniach;
- Wyznaczenie granicy dopuszczalnych ustępstw: dla opozycji 30%, a maksymalnie 35% miejsc w Sejmie;
- Uzyskanie…
…. Wydaje się, że w okresie Okrągłego Stołu nie byli przygotowani do rezygnacji z kierowniczej roli PZPR w państwie. W okresie Okrągłego Stołu pluralizm polityczny i społeczny rozumiano jako poszerzenie sceny politycznej o ruch związkowy, stowarzyszenia, kluby polityczne. W Polsce nie zakładano wprowadzenia pluralizmu politycznego, rozumianego jako legalną walkę o zdobycie lub utrzymanie władzy państwowej ugrupowań zróżnicowanych pod względem ideologiczno-programowym. Brak w PZPR woli wprowadzenia pluralizmu politycznego albo chociażby równoprawnego współdziałania w ramach dotychczasowej koalicji potwierdzały „Propozycje zasad współdziałania rządu i terenowych organów administracji państwowej z partiami koalicji rządzącej w nowym układzie politycznym" z 28 lutego 1989 r. Rakowski, jako szef rządu…
… lat poprzednich partia pozostawiała sobie możliwość kontrolowania procesów gospodarczych poprzez centralne planowanie. Podjęto jednocześnie przygotowania do rozmów z opozycją przy Okrągłym Stole.
Historyk Timothy Garton Ash stworzył neologizm „refolucja” w znaczeniu negocjacji, które charakteryzowały tamten okres zmian. („Wiosna obywateli. Rewolucja 1989 widziana w Warszawie, Budapeszcie, Berlinie i Pradze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)